De Congolese kardinaal Fridolin Ambongo heeft felle kritiek geuit op paus Franciscus vanwege diens voornemen om de Belgische koning Boudewijn zalig te laten verklaren. Volgens Ambongo moet eerst duidelijk worden of Boudewijn betrokken is geweest bij een politieke moord in 1961.
Toen paus Franciscus eind september België bezocht, kwam hij vlak voordat hij weer naar huis terugkeerde met een verrassing: hij kondigde aan dat hij van plan was om het zaligverklaringsproces van koning Boudewijn op te starten. De paus hoopt dat “zijn voorbeeld als een man van geloof alle leiders mag verlichten”.
Maar waar in de Belgische Kerk gejuich klonk om dit voornemen, klinkt elders nu kritiek. Kardinaal Fridolin Ambongo van Kinshasa, de hoofdstad van de Democratische Republiek Congo, hijst de rode vlag om deze “overhaaste zaligverklaring” omdat er volgens hem nog steeds vragen zijn over de rol van Boudewijn bij de moord op de eerste premier van Congo, Patrice Lumumba.
Toen Congo in 1960 onafhankelijk werd van België, werd Lumumba als leider van de Congolese vrijheidsbeweging de eerste premier van het land. Gauw genoeg vond er een militaire coup plaats, waarbij Lumumba werd afgezet. Op 17 januari 1961 werd hij vermoord.
Zijn executie werd uitgevoerd met goedkeuring van de nieuwe Congolese regering en haar Belgische adviseurs (waarvoor België in 2002 excuses heeft aangeboden), maar er heerst een hardnekkig geloof dat Boudewijn, onder wiens koningschap de kolonie Congo onafhankelijk werd, mede betrokken is geweest.
Op de dag dat Congo in 1960 onafhankelijk werd, hield Lumumba een toespraak waarin hij het Belgische regime hekelde om zijn “onrechtvaardigheid, onderdrukking en uitbuiting” en de “vervolging van de vrije gedachte”. Koning Boudewijn zou daar woedend over zijn geweest. Veel historici en onderzoekers geloven dat hij ook op de hoogte was van het plan om Lumumba te vermoorden.
Kardinaal Ambongo wil dat het zaligverklaringsproces van Boudewijn alleen doorgaat als vastgesteld kan worden dat de koning onschuldig is. “We gaan graven in het verleden om te zien wat we aantreffen”, zegt hij – een duidelijk signaal dat er veel verzet zou kunnen zijn tegen de zaligverklaring van de koning, mocht blijken dat Lumumba bloed aan zijn handen heeft.
Ambongo heeft daarna ook kritiek vanwege de houding van Boudewijn ten opzichte van zijn voorgangers. Met name het koloniale regime van Leopold II was erg wreed: volgens schattingen kwam tijdens zijn regeerperiode bijna de helft van de Congolese bevolking om door marteling en uithongering. Toch noemde Boudewijn hem “geen veroveraar, maar een beschaver”.
Ondanks die twijfels is het zaligverklaringsproces voor kardinaal Ambongo geen bij voorbaat uitgemaakte zaak. Als historisch bewijsmateriaal Boudewijns naam zou zuiveren, zal de Congolese Kerk zijn zaligverklaring niet in de weg staan. “We blijven open en volgen het proces zoals iedereen dat doet.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
