Dat schrijft kerkhistoricus Roberto de Mattei in een bijdrage op katholisches.info. Tegenover een vastberaden minderheid van katholieke geloofsverdedigers staat in Rome een andere minderheid die de geloofsleer wil ombouwen en “het katholieke geloof verloren lijkt te hebben”. Tussen de minderheden in, ligt het midden van de synode, bestaande uit mensen “die noch de durf hebben de waarheid te verdedigen, noch die aan te vallen”. Zij worden meer “gedreven door overwegingen die met hun persoonlijke belangen verband houden dan met het debat over de leer”, aldus De Mattei.
De ‘ombouwers’ van het geloof bevinden zich vooral onder Engels- en Duitstalige bisschoppen. De Mattei gaat in op het overleg over het eerste deel van het Instrumentum laboris in de Circulus germanicus, waarvan mgr. Heiner Koch, de nieuwe aartsbisschop van Berlijn de rapporteur (relator) is en zijn collega uit Wenen, kardinaal Schönborn, de gespreksleider (moderator) is. De Duitstalige bisschoppen hopen dat in het slotdocument een insluitend taalgebruik zal worden gebezigd, waarbij wat niet verzoenbaar is met het christendom slechts “impliciet” wordt aangeduid. Positieve ontwikkelingen in de samenleving moeten daarentegen worden begroet.
De Mattei verwijst naar een interview dat kardinaal Schönborn onlangs gegeven heeft. “We moeten de talrijke situaties van samenleven niet alleen bekijken vanuit het oogpunt wat er ontbreekt, maar ook vanuit wat er al aan belofte, wat al aanwezig is.” Volgens de kardinaal kunnen katholieke gehuwden in ongehuwd samenwonende koppels “de elementen van een waarachtige heldendom, werkelijke naastenliefde, werkelijke wederzijdse zelfgave zien en onderscheiden”, ook is de “volle werkelijkheid van het sacrament” dan nog wel niet aanwezig. In plaats van als een kwaad moet het ongehuwd samenwonen gezien worden als een voorstadium, een aanloop, een (voorlopig nog) onvolledige vorm van het sacramentele huwelijk.
De kardinaal verwijt medegelovigen die er anders over denken gefixeerd te zijn op het intrinsece malum, het ‘op en in zichzelf kwade’: de zonde dus. Het christelijke gezin moet bekeken worden vanuit een insluitend, en geen uitsluitend gezichtspunt, aldus de kardinaal. Dit zou van paus Franciscus geleerd kunnen worden. De Mattei haalt ook aartsbisschop Bruno Forte aan, de bijzondere secretaris van de gezinssynode, die in een recent interview opmerkte dat het Instrumentum laboris symapthie laat zien “voor alles wat er aan positiefs bestaat, ook als we zoals in het geval van samenwonen, tegenover een onvolkomen positiviteit staan.” Wat voorheen als zonde werd aangeduid, heet nu dus “onvolkomen positiviteit”. Dat komt neer op een afschaffing van het traditionele zondebegrip, aldus De Mattei.
De loochening van het intrinsece malum, van de zonde als een “kwaad op en vanuit zichzelf” leidt tot ontsporen in een situatie-ethiek, aldus De Mattei. ‘De zonde bestaat, omdat de absoluutheid van de zedelijke orde bestaat. De zonde is een absoluut kwaad, omdat die zich verzet tegen het absoluut goede, en het is het enige kwaad, omdat het zich tegen God, de enige goede, verzet. De oorsprongen van elke situatie van menselijke ellende en ongeluk zijn niet van politieke, economische of sociale aard, maar gaan terug op door de mens begane zonden.” Daaronder zijn “ten hemel schreiende zonden”, zoals “de zonde van het tegennatuurlijke seksuele gedrag van de Sodomieten (Genesis 18,20; 19,13)”, maar ook de zonde van overspel. Dergelijke gedragingen mogen niet met “positieve taal” gezegend worden. De Mattei haalt in dit verband paus Pius XII aan: “Wellicht is momenteel de grootste zonde van de wereld, dat de mensen begonnen zijn het gevoel voor de zonde te verliezen, en daarmee het geloof.” (KN/Katholisches.info)
