U bent van mij gewend dat ik niet alleen boer en paard bij naam noem, maar tevens dat ik mij als europarlementariër hier wijd aan wat ons in het Europees Parlement bezighoudt. Een Europees Parlement dat het volksvertegenwoordigend orgaan is van de meeste landen in het nog steeds merendeels christelijke Europa. Natuurlijk binnen de Europese Unie. Naast de christenvervolging in de landen en regio’s waarmede de gezamenlijke parlementaire delegatie ACP-EU de banden onderhoudt, zetel ik ook in de parlementaire commissie voor Landbouw en Plattelandsontwikkeling.

Dreigend spook
Talloze initiatieven, structuren en projecten bestaan er in de EU om werkgelegenheid, sociale samenhang, demografische balans, culturele en economische verheffing van ons Europese platteland te bevorderen. Tegelijkertijd zien wij naast de genoemde initiatieven en projecten met wisselend – maar grotendeels aanwezig – succes qua bevordering en instandhouding van ons vitale Europese platteland, in ons eigen Nederland een droevige ontwikkeling: het dreigend spook van kerksluiting in het ene kerkdorp na het andere. De ontkerkelijking wordt daarbij als reden genoemd.

Leven binnen het dorp
Echter, de dorpskerk is juist in de dorpen van vitaal belang: niet alleen voor het overleven van ons katholieke geloof bij toekomstige generaties, maar ook voor de sociale samenhang en de gemeenschapszin in de dorpen. Menige parochiekerk is met hard zwoegen, onophoudelijk bidden, persoonlijke offers, versterving en besparingen van boeren, burgers en buitenlui binnen het dorp en het omliggende buitengebied tot stand gekomen. Soms vanuit een toestand van schuil- en schuurkerken en discriminatie van het rooms-katholieke volksdeel.

IJkpunt
Een onmisbaar en gewijd gebouw voor God en de heilige Mis, maar op het vlak van de menselijke gemeenschap en solidariteit als afgeleide daarvan niet minder belangrijk. Doopsel – geboorte, requiemmis – overlijden, vormsel – volwassen worden. Niet alleen op het gebied van geloof en Kerk, maar ook op het persoonlijk vlak een trefpunt en ijkpunt in elk leven binnen het dorp.

Onterecht
Realiteit: ontkerkelijking en priestertekort laten natuurlijk hun sporen na. Maatregelen zijn helaas vereist. Mijn familie is al jarenlang actief in en kerkelijk betrokken bij de Kerk in geheel Twente en daarbuiten. Echter ben ik en voel ik mij sinds kort ook een Verontruste Parochiaan, met talloze anderen. Ik had het liever anders gezien…

Onvervangbare rol
Als Tweede Kamerlid heb ik steeds gepleit voor de essentiële rol van de kerk in kerkdorpen. Die onvervangbare rol –in enige gevallen ook in oude stedelijke wijken – wordt mijns inziens door het sluitingsbeleid binnen het aartsbisdom Utrecht en de kerkprovincie in Nederland onvoldoende ingezien. Alternatieven, meer ‘andere’ kansen worden helaas niet meegewogen. Sluiting en verkoop worden als onvermijdelijk gepresenteerd. Onterecht.

Toeristische kansen
De binding met de kerk en geloof heb ik in de Adventstijd en in de afgelopen periode ook bij mensen ervaren die verder weg lijken te staan van Kerk en geloof. Bij jongeren is de kerksluiting in Twente een gespreksthema! Bij hen ook… emotie, binding met hun dorpskerk. Doen bestuurders, doet het aartsbisdom daar iets mee?

Kapellenland
In dorpskernen liggen vaak schitterende oude parochiële tuinen. Parochiële tuinen die toeristische kansen bieden: in menig Europese plattelandsregio is met subsidie een verblijfsplaats en trekpleister voor fietsers ontstaan op soortgelijke plaats. Een opengestelde kerk met kapel ter ere van onze Moeder Maria, een (betaald) kaarsje branden. Twente is een kapellenland en kaarsen zijn niet aan te slepen.

Gratis sociaal kapitaal
Ook een alternatieve benutting van het parochieel onroerend goed in overleg met lokale ondernemers biedt kansen. Spreek lokale dorpsmiddenstand en bedrijfsleven aan, laat hen sponsor worden. Benut het gratis sociale kapitaal van dorpsgemeenschappen.

Knip de nagels
Maar misbruik de financieel levensvatbare en sociaal essentiële parochiekerken in de talloze kerkdorpen van ons land niet als winstobject of bezuinigingspost om elders of in eigen organisatie gaten te dichten. Knip en polijst de nagels, maar snijd niet in het leven… van zo menige (gekwetste) medegelovige.

Punt
De dorpskerk dient in elk kerkdorp te blijven. Punt. Daarin kan de overheid juist in Nederland met haar positieve neutraliteit faciliteren vanwege sociale redenen, maar de overheid en de maatschappij kunnen hun faciliterende rol alleen opnemen als de kerksluiting niet als onvermijdelijk feit wordt gepresenteerd.

Parochiebestuurder, bisschop, pastoor: bent u bereid dit vertrouwen te geven?

Annie Schreijer-Pierik is lid van de delegatie van het CDA in het Europees Parlement.