Hij deed dat ter nagedachtenis aan de genocide op de Armeniërs, Syriërs, Assyriërs, Chaldeeërs en Grieken die honderd jaar geleden in het Ottomaanse Rijk door de Jonge Turken werd gepleegd.
Daarbij vielen naar schatting ruim 2,2, miljoen slachtoffers.
‘Eerste genocide’
In zijn openingswoord citeerde paus Franciscus de heilige paus Johannes Paulus II door de volkerenmoord van 1915 in Ottomaanse Rijk als “de eerste genocide van de twintigste eeuw” te betitelen.
Het is niet voor het eerst dat de paus deze volkerenmoord genocide noemt. Hij deed dat in 2013 ook al. Ook als aartsbisschop van Buenos Aires betitelde Bergoglio de volkerenmoord op de Armeniërs in het Ottomaanse Rijk als een genocide.
‘Nazisme en stalinisme’
Volgens de paus is dit een van de “drie gigantische en ongekende tragedies” die de mensheid in de afgelopen eeuw heeft meegemaakt.
“Bisschoppen, priesters, religieuzen, mannen en vrouwen, ouderen en zelfs weerloze kinderen en zieken werden vermoord”, sprak de paus.
De twee andere genocides van de twintigste eeuw zijn “gepleegd door het nazisme en het stalinisme”, aldus Franciscus.
‘Onverschilligheid’
Tevens herinnerde de paus de aanwezigen aan de oorlogen en conflicten die momenteel plaatsvinden.
Paus Franciscus: “Op een aantal gelegenheden heb ik over onze tijd gesproken als een tijd van oorlog, een derde wereldoorlog die stukje bij beetje wordt uitgevochten en waarin we dagelijks getuige zijn van misdaden, brute slachtpartijen en zinloze vernietiging. Helaas, ook vandaag horen we de gedempte en vergeten kreet van zo vele van onze weerloze broeders en zusters die op grond van hun geloof in Christus of hun etnische afkomst openbaar en meedogenloos worden gedood, onthoofd, gekruisigd, leven verbrand, of gedwongen worden hun vaderland te verlaten. Ook vandaag beleven we een soort genocide gecreëerd door de algemene en collectieve onverschilligheid, door de medeplichtige stilte van Kaïn, die uitroept: ‘Wat maakt het uit voor mij? Ben ik dan de hoeder van mijn broeder? (Vgl. Gen. 4,9).”
‘Mensheid niets geleerd’
Volgens de paus lijkt het erop “dat de mensheid niet in staat is een einde te maken aan het vergieten van onschuldig bloed”.
“Het lijkt erop dat het enthousiasme van het einde van de Tweede Wereldoorlog aan het verdwijnen is. Het lijkt erop dat de menselijke familie heeft geweigerd te leren van haar fouten, veroorzaakt door de wet van de terreur, zo dat ook vandaag mensen proberen anderen te elimineren met de hulp van enkelen en met de medeplichtige stilte van anderen die er gewoon bij staan. We hebben nog niet geleerd dat oorlog waanzin, zinloze slachting is.”
Blijven herdenken
Tegen de Armeense christenen in de Sint-Pieter zei de paus dat het herinneren aan de genocide op hun voorouders “noodzakelijk en een plicht is, om hun herinnering te eren”. Wanneer dit niet gebeurt, “betekent dit dat het kwaad toestaat wonden te laten etteren”, aldus Franciscus.
“Het verbergen of ontkennen van het kwaad is als het toestaan van een wond om te blijven bloeden zonder het te verbinden.”
Heiligverklaring
Bij de heilige Mis in de Sint-Pieter waren onder meer de president van Armenië, Serzh Sargsyan en verschillende patriarchen en bisschoppen aanwezig, onder wie patriarch Karekin II, het hoofd van de Armeens Apostolische Kerk.
Hij zal op 23 april de 1,5 miljoen Armeense slachtoffers van de Armeense genocide heilig verklaren.
{gallery}Paus herdenking Armeense genocide{/gallery}
