Twee Filipijnse priesters die werken met slachtoffers van oud-president Rodrigo Dutertes gewelddadige antidrugsbeleid zijn opgetogen over diens arrestatie door het Internationaal Strafhof. Ze hopen voorzichtig dat hij berecht zal worden.
Rodrigo Duterte werd vorige week in de Filipijnse hoofdstad Manilla gearresteerd en op 12 maart naar Nederland gevlogen, waar hij mogelijk voor het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag zal moeten verschijnen. Volgens de NOS wordt Duterte momenteel vastgehouden in de gevangenis van het ICC in Scheveningen.
Duterte was van 2016 tot 2022 president van de Filipijnen en voerde in die tijd een “oorlog tegen drugs” op nietsontziende wijze. Om drugscriminaliteit te bestrijden liet hij drugsdealers en verslaafden gevangennemen en ombrengen. Volgens mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch zijn daarbij zeker 6000 mensen gedood, maar mogelijk gaat het om wel 30.000 doden in totaal.
De Filipijnse priester Flavie Villanueva noemt Dutertes arrestatie in een interview met OSV News “meer dan een overwinning”. Hij heeft in Quezon City een dankmis gevierd met ongeveer dertig weduwen wier echtgenoten bij Dutertes “oorlog” zijn gedood.
Villanueva, die voor hij priester werd zelf verslaafd aan drugs was, begon in 2015 met daklozenpastoraat, om verslaafden te helpen met eerste levensbehoeften en om hun leven weer op de rit te krijgen. Toen president Dutertes strijd tegen drugscriminaliteit begon, stuitte Villanueva tijdens zijn werk op straat steeds vaker op doodgeschoten mensen, vertelt hij.
Veel doden werden door de autoriteiten bestempeld als vermeende dealers die waren omgekomen bij vuurgevechten met de politie, maar er werden ook veel doden in onverklaarbare omstandigheden aangetroffen.
De dood van de zeventienjarige Kian DeLos Santos in 2017 zorgde voor een doorbraak. Volgens agenten was hij gedood bij een vuurgevecht, maar uit onderzoek bleek dat de jongen ongewapend was en van achteren werd doodgeschoten terwijl hij op zijn knieën zat.
Villanueva was bij de uitvaart van de jongen en vestigde landelijke aandacht op de zaak, wat de publieke verontwaardiging aanwakkerde. Hij werd zo deel van een groepje geestelijken die luidruchtig kritiek uitten op de drugsoorlog. Dat leverde het groepje felle kritiek van Duterte en doodsbedreigingen op.
Ook priester Roberto dela Cruz vindt het hoopvol dat Duterte mogelijk voor het ICC moet verschijnen. “Dit is een teken van verandering; we hopen dat hij ter verantwoording zal worden geroepen”, zegt hij tegen OSV News. Dela Cruz is echter hoopvol onder voorbehoud: er heerst volgens hem een “cultuur van straffeloosheid” in de Filipijnen, waardoor het nog maar de vraag zal zijn of Duterte echt gestraft zal worden.
Dela Cruz, ook een voormalige verslaafde en kleine dealer, raakte in 2016 als priester verbonden aan een afkickprogramma van het aartsbisdom Manilla en de overheid. In tegenstelling tot Villanueva koos hij er tijdens Dutertes presidentschap voor om geen kritiek op de “oorlog tegen drugs” te uiten.
“Ik koos voor die ‘tactische stilte’ omdat ik het destijds vooral belangrijk vond om levens te redden”, verklaart hij. “Ik moest kunnen samenwerken met de overheid om mensen van de straat te halen en ze een plaats in het afkickprogramma te geven.” Volgens Dela Cruz heeft het programma zo’n 1350 mensen geholpen.
Aan Dutertes anti-drugscampagne zaten ook positieve kanten, denkt de priester. Met name het “afschrikwekkende effect” ervan was merkbaar. Inmiddels is het drugsgebruik weer toegenomen in de arme buurten van Manilla en de steden eromheen.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
