<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Buitenland

Hoe het Midden-Oosten ontsnapte aan nog een oorlog

Martin Janssen 20 september 2019
image
Straatbeeld in de Libanese hoofdstad Beiroet Foto: CNS Photo - Johnny Antoun

Israël voerde eind augustus een luchtaanval uit in zuidelijk Syrië, bij de plaats Aqraba. Hierbij werd een aantal leden van de Iraanse Republikeinse Garde en de Libanese Hezbollah-beweging gedood. Het was een incident waar ook in de Arabische media weinig aandacht aan werd besteed, omdat Israëlische bombardementen in Syrië bijna routine zijn geworden. Israël zou later beweren dat door de militaire actie in Aqraba op het laatste moment een grote aanval met onbemande vliegtuigen vanuit Syrië op Israël was voorkomen.

Twee drones

Een dag later kwamen twee Israëlische drones neer in de wijk Dahiya, in het zuiden van de Libanese hoofdstad Beiroet. Deze wijk wordt gecontroleerd door de sjiitische Hezbollah. Die beweerde dat de drones een gebouw hadden getroffen dat door de media werd gebruikt. Volgens Israël betrof het een locatie waar Hezbollah nieuwe precisieraketten ontwikkelde die game changer zouden zijn in het conflict.

Geoliede oorlogsmachine

De laatste oorlog tussen Israël en Hezbollah vond plaats in de zomer van 2006 en verliep voor Israël weinig succesvol. Hezbollah werd niet vernietigd maar veranderde in de jaren daarna juist in een goed geoliede oorlogsmachine met een arsenaal van 150.000 raketten. Terugkijkend kun je de oorlog van 2006 een voorafschaduwing noemen van wat volgde.

Intern verzwakt

In onder meer 1948 en 1967 won Israël oorlogen tegen Arabische legers. Het tijdperk van dit soort conventionele oorlogen, die een duidelijke militaire overwinning mogelijk maken, is echter voorbij. Veel Arabische staten zijn momenteel intern verzwakt of zelfs volkomen in elkaar gestort.

Dit machtsvacuüm wordt opgevuld door milities of gewapende organisaties die wel worden aangeduid als ‘niet-statelijke actoren’. Ze voeren guerrilla-oorlogen die door een conventioneel leger zoals het Israëlische feitelijk niet te winnen zijn.

Libanon is een instabiele staat

Libanon is al sinds zijn stichting een instabiele staat. De ernstige interne verdeeldheid maakte het ontstaan van Hezbollah mogelijk. Die beweging doorliep sinds haar ontstaan in 1982 drie stadia: van een paramilitaire militie via een ‘staat binnen de Libanese staat’ tot een organisatie die de Libanese staat in verregaande mate controleert en stuurt.

De man in de bunker

Benjamin Netanyahu noemde Hezbollah-leider Hassan Nasrallah recentelijk geringschattend ‘de man in de bunker’. Men kan zich echter niet aan de indruk onttrekken dat het deze man in de bunker is die in Libanon het laatste woord heeft over oorlog en vrede, en niet de regering in Beiroet.

Na de Israëlische drone-aanval van 25 augustus in Beiroet dreigde Nasrallah met vergelding. Die kwam op 1 september, toen Hezbollah twee raketten afvuurde richting het noorden van Israël. In eerste instantie was onduidelijk wat er gebeurd was, omdat de officiële Israëlische lezing van het gebeuren voortdurend veranderde.

Onwaarschijnlijke verklaring

Er zou een ambulance van het Israëlische leger zijn geraakt, wat later weer werd ontkend. Er verscheen een video waarop te zien was hoe enkele gewonde Israëlische soldaten met een helikopter werden afgevoerd, maar minister Yoav Gallant verklaarde dat er geen gewonden waren gevallen. Hij kwam met de onwaarschijnlijke verklaring dat de video een truc was geweest om Hezbollah het idee te geven dat hun raketaanval was gelukt.

Ontsnapt aan de dood

De Israëlische bevolking tastte dagen in het duister over wat zich nu precies had afgespeeld aan de grens met Libanon. Het onthutsende was dat men de waarheid moest vernemen via de zender al-Manar, die eigendom is van Hezbollah. Al-Manar zond beelden uit die een militair voertuig lieten zien waarin zich vijf Israëlische soldaten bevonden. De raketten misten het voertuig op een haar na en de soldaten ontsnapten als door een wonder aan de dood.

‘Teken van zwakte’

De desinformatiecampagne van het Israëlische leger over de ware toedracht van het incident van 1 september geeft te denken. David Horovitz noemde het in The Times of Israel uiterst verontrustend de Israëlische bevolking de waarheid moest vernemen van uitgerekend Hezbollah. En dat terwijl “wij ons decennialang vrolijk hebben gemaakt over Arabische leiders die hun burgers ten tijde van oorlogen tegen Israël totaal misleidden. We zagen hun desinformatiecampagne als een teken van zwakte”.

‘Seconden verwijderd van een totale oorlog’

Ook schreef Horovitz dat “we meters en seconden verwijderd waren van een totale oorlog”. Want die zou zijn uitgebroken als Hezbollah inderdaad vijf Israëlische soldaten zou hebben gedood. Een bron binnen het Israëlische leger zei tegen de Israëlische zender Chanel 12 dat “onze vliegtuigen al in de lucht waren”. In de huidige omstandigheden zou een dergelijke oorlog ongetwijfeld niet beperkt blijven tot Libanon maar ook een land als Syrië en wellicht ook Irak meesleuren.

Maronitische bisschoppen roepen op tot waakzaamheid

De Libanese president Michel Aoun had de eerdere Israëlische drone-aanval op Beiroet al een “oorlogsverklaring aan zijn land” genoemd. Ook het leger en de regering van premier al-Hariri veroordeelden Israël. Libanon zal een klacht gaan indienen bij de VN-Veiligheidsraad, een besluit dat door de maronitische bisschoppen van Libanon werd geprezen. Tegelijk riepen zij op tot “waakzaamheid”, om te voorkomen dat “Libanon in een nieuwe oorlog terecht zou komen”.

Hezbollah heeft drie lagen

Hoe dan ook blijkt Hezbollah een complex probleem te zijn omdat deze organisatie drie lagen kent. Allereerst een ideologische: Hezbollah profileert zich duidelijk als een sjiitisch. Vervolgens een landelijke, omdat ze zich presenteert als de ‘verdediger van Libanon’. Ten slotte maakt Hezbollah deel uit van de regionale, door Iran geleide, ‘as van het verzet’, waardoor de organisatie ook takken heeft in Syrië, Jemen en Irak.

Brandstichter en brandweerman tegelijk

Het blijkt problematisch om zowel de verdediger van Libanon als onderdeel van de as van het verzet te zijn. De as bereidt zich voor op een oorlog tegen Israël, die desastreuze gevolgen kan krijgen voor Libanon, het land dat Hezbollah net pretendeert te willen verdedigen. Hezbollah wil zowel brandstichter als brandweerman zijn.

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.