Christenen krijgen wereldwijd steeds meer te maken met geweld, discriminatie en onderdrukking. Dat blijkt uit het vandaag verschenen rapport Vervolgd en Vergeten? 2022-24 van Kerk in Nood. In het grootste deel van de achttien landen die zijn onderzocht is de situatie in de afgelopen twee jaar verslechterd ten opzichte van het vorige rapport.
Van repressie door autoritaire regimes tot geweldsuitbarstingen van jihadistische terroristen, wereldwijd staan christenen onder druk. Uit onderzoek van Kerk in Nood bleek vorig jaar al dat in bijna een derde van alle landen op aarde (62 van de 192) christenen hun geloof niet vrij kunnen uitoefenen. Het vandaag verschenen rapport Vervolgd en Vergeten? 2022-24 bevestigt dat beeld. In het rapport worden achttien landen uitgelicht met getuigenissen van overlevenden of nabestaanden en details over incidenten.
Verrast over de nieuwe onderzoeksresultaten is Dennis Peters, woordvoerder van Kerk in Nood, niet. “Je ziet natuurlijk tijdens de twee jaar dat het onderzoek duurt het aantal incidenten dat er voorkomt. En als kijkt naar landen in met name Afrika is dat natuurlijk dramatisch.”
Waar het militante islamitische geweld zich eerst centreerde in het Midden-Oosten lijden nu vooral christenen in Afrika onder moslimterrorisme. In landen als Mozambique, Nigeria en Burkina Faso is de situatie sterk verslechterd.
Begin deze maand kwamen in dat laatste land nog meer dan 150 mensen, waaronder veel christenen, om bij terroristische aanvallen. Veel van de slachtoffers waren interne vluchtelingen die juist waren weggevlucht voor het aanhoudende geweld.
Een andere trend is de toename van repressie in landen met een autoritair regime. “De beperkingen omvatten strengere straffen voor vermeende beledigingen van de staatsideologie, inbeslagname van gebedshuizen, arrestaties van geestelijken en leken en langere detentieperioden”, zo is te lezen in het rapport. Het gaat dan om landen zoals China, Iran en Eritrea.
Nicaragua is een van de landen waar in het rapport aandacht voor is. Het Midden-Amerikaanse land wordt voor het eerst genoemd. “Er is aandacht voor dat land omdat de situatie daar erg veranderd is”, zo legt Peters uit.
Dat begon in 2018, toen studenten protesteerden tegen voorgenomen pensioenhervorming door de regering van president Daniel Ortega. De overheid sloeg de protesten hardhandig neer. “De Kerk de deuren geopend en is opgekomen voor die mensen. Dat is Kerk niet in dank afgenomen.”
Het begon met het opsluiten van priesters. Bisschoppen werden bestempeld als vijanden van de staat. “Daarna zijn katholieke radiostations gesloten. De bankrekeningen van priesters zijn geblokkeerd en hun pensioenen bevroren. En er zijn steeds meer priesters het land uitgezet.”
Begin dit jaar werden negentien vertegenwoordigers van de Kerk verbannen. Een van hen, bisschop Rolando Álvarez, neemt op dit moment deel aan de synode. Nicaragua heeft de banden met het Vaticaan volledig verbroken.
Er zijn een paar lichtpuntjes te vinden in het rapport. Zo is de situatie in Vietnam iets verbeterd. “Dat is wel bijzonder, als je kijkt naar de regio. De laatste bisschop die in Noord-Korea benoemd is zou op dit moment 120 zijn. De situatie in China is complex. En in India is het ook alleen maar lastiger geworden met de anti-blasfemiewetten.” De buren geven niet echt het goede voorbeeld, wil Peters maar zeggen.
“Voor het eerst sinds 1975 kreeg Vietnam dit jaar weer een pauselijke vertegenwoordiger.”
Tweet dit!
Nog steeds zijn er spanningen over door de staat opgeëiste religieuze gebouwen en vervolgingen van vooral etnische groeperingen, maar de band met het Vaticaan is wel verbeterd. Voor het eerst sinds 1975 kreeg Vietnam dit jaar weer een pauselijke vertegenwoordiger. Daarnaast was aartsbisschop Paul Gallagher, de Vaticaanse secretaris op het gebied van internationale betrekkingen, dit jaar in het Zuidoost-Aziatische land te gast.
Het voorwoord van het onderzoek is geschreven door Bashar Warda, aartsbisschop van Erbil. Zijn bisdom ging tien jaar geleden gebukt onder de terreur van Daesh (Islamitische Staat). Honderdduizend christenen sloegen op de vlucht voor de jihadisten. “De genocide waaronder we hebben geleden, werpt nog steeds een lange schaduw. Maar het rapport laat ook zien dat christenen na de aanval hun leven weer kunnen opbouwen – net zoals wij in Irak hebben gedaan.”
Warde hoopt dat de beleidsmakers die het rapport kunnen hun woorden van steun gaan omzetten in daden. “Het is van vitaal belang dat ze handelen naar aanleiding van vroegtijdige waarschuwingen – gegeven in rapporten zoals deze – om te voorkomen dat wat ons in Irak is overkomen elders nogmaals gebeurt”, zo schrijft hij.
Vorige week was Warda te gast in de Tweede Kamer. Naast de SGP en ChristenUnie, van oudsher partijen die veel aandacht vragen voor christenvervolgingen, waren ook NSC en PVV daarbij aanwezig. Wat Nederland kan doen is volgens Peters afhankelijk van het land.
“De aartsbisschop zei tegen ons dat het sowieso belangrijk is dat er in een land waar christenen een minderheid wordt meegekeken. Dat hoorden we eerder vanuit Nigeria ook al. Dat de Nederlandse ambassadeur belt naar de gouverneur van een deelstaat waar veel interne vluchtelingen zijn, en dan vraagt hoe je kan helpen.”
Naast het rapport vraagt Kerk in Nood ook aandacht voor christenvervolgingen en godsdienstvrijheid met de actie RedWednesday. Op woensdag 20 november kleuren kerken, kathedralen, kloosters maar ook monumenten en openbare gebouwen in Nederland daarvoor rood.
“We lopen qua aanmelding voor op het schema van vorig jaar”, vertelt Peters. “En er zijn kerken die zich pas laat aanmelden, dus we weten eigenlijk pas op het allerlaatste moment hoeveel kerken er precies meedoen.” Vorig jaar deden 164 kerken mee aan de actie.
Volgend jaar publiceert Kerk in Nood een rapport waarin de ontwikkelingen op het gebied van godsdienstvrijheid voor alle grote religies in kaart worden gebracht. Dan wordt ook duidelijk hoe het in Europa staat met de vrijheid van geloof.
Het rapport Vervolgd en Vergeten? – 2022-24 is hier aan te vragen.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
