Omdat je je dierbaren met Kerstmis toch graag iets méér geeft dan prullen, chocola of drank: de redacteuren en recensenten van KN tippen zeven bijzondere en betekenisvolle kerstcadeaus voor jong en oud, waarin ook nog iets doorklinkt van de eigenlijke betekenis van Kerst…

1. Woorden om op te kauwen, ook na Kerst

KN-redacteur Susanne Kurstjens: “Kerstmis en Pasen met Anselm Grün, zo luidt de titel. Ongetwijfeld om het boek gericht in de markt te zetten voor de feestdagen, maar wie het aanschaft, krijgt veel meer dan dat. In dit mooi uitgegeven boek brengt de welbekende monnik ook overwegingen voor de herfst en de ‘gewone’ tijd tussen Kerstmis en Aswoensdag. Dat zijn misschien nog wel de mooiste teksten, want die brengen je stemmig door de somberste maanden van het jaar.”

“In eenvoudige bewoordingen geeft Grün hoop en bemoediging mee, en woorden om op te kauwen.”

2. Het kerstverhaal in prachtige Lego-landschappen

KN-recensent Pieter Derdeyn: “Van alle geloofsboekjes die onze zoon van zeven reeds voorgeschoteld kreeg, was hij duidelijk het meest enthousiast over dit Lego-kerstverhaal. Bij de bestelling dacht hij dat het een bouwpakket zou zijn, omdat de kaft aangeeft dat er vijf bouwplaten inbegrepen zijn. Uiteindelijk bleek er slechts een QR-code op de achterflap te staan om vijf attributen uit de stal na te bouwen.”

“Enfin, toen de zoon het boekje onder zijn neus kreeg, was al die opwinding over platen en blokken totaal vergeten en zonk hij heerlijk weg in de Oosterse Legolandschappen van dit fotoboek. De christelijke Lego-beelden zijn duidelijk geëvolueerd: ze ademen sfeer uit door aangepaste belichting en close ups, het repertoire blokken blijft zich uitbreiden, met een kwinkslag humor als kers op de taart. De tekst bij het kerstverhaal staat op rijm, al voelt dit wat stroef en las het niet gemakkelijk voor onze zoon. Maar hij behield zijn enthousiasme tot op het einde: vooral dan dat er een Legoboek geboren is, meer dan een Redder – maar ondertussen weet hij dat toch ook nog eens.”

3. Huiselijk als haardvuur, maar met diepgang

KN-hoofdredacteur Anton de Wit: “Zelden werd het dunne koord tussen kerstkunst en kerstkitsch zo elegant bewandeld als door de tweelingzussen Loes en Renée Wijnhoven met hun band Clean Pete. Na Gloria uit 2019 brengen zij nu opnieuw een kerstalbum uit, Winternacht. Warm als haardvuur en glühwein, met een ingetogen akoestisch instrumentarium, vol oude (over)bekende melodieën in een verfrissend nieuw jasje, de soms fluisterzachte tweestemmigheid van de zussen, aangevuld met een rij kundige gastmuzikanten.”

“Tekstueel schakelt Clean Pete tussen herkenbare huiselijkheid (“Ik wil geen gezeur met Kerstmis dit jaar”) en een diepe melancholie die knap genoeg toch altijd lichtvoetig blijft. De religieuze dimensie van Kerstmis is nooit ver weg, sterker nog, het is misschien wel wat al die gebroken huiselijkheid ten diepste draagt. Het meest expliciet komt dat naar voren in het kleine, kwetsbare lied Piëta, dat speelt met de beeldrijm tussen Kerst en Pasen: ‘Hoe hij daar ligt in Maria’s schoot / Wat er ook geschreven is, voor haar blijft dit haar zoon.'”

“Winternacht is een heerlijk kerstalbum, ‘werelds’ maar met een verrassende religieuze diepgang. Laat supermarkten en radiostations dit liever grijsdraaien in plaats van de eeuwige Mariah Carey en Wham!.”

4. Een gelaagd kerstsprookje

KN-recensent Peter Doorakkers: “Kinderboekenschrijver Benny Lindelauf vertelt hier het verhaal van Gili, de enige dochter van een herder in de omgeving van Bethlehem. In een doorwaakte nacht laat het meisje per ongeluk een schaap ontsnappen en ze besluit het te gaan zoeken. Ze vindt het terug, maar er wacht haar nog een grote uitdaging: kan ze de wolf die het liefst schaap én meisje zou verslinden, te slim af zijn?”

“Ze hadden hun schaapjes geteld is geen dik opgelegde allegorie of opzichtige hervertelling van het bijbelse kerstverhaal – gelukkig niet, daar hebben we de kinderbijbel al voor. Dit is een gelaagd verhaal van een begenadigd verteller, die er overigens wel de nodige bijbelse verwijzingen in vervlocht. Het resultaat is een spannend sprookje voor de bovenbouw van de basisschool, met een mooi, zeer ‘kerstig’ open einde. Dat biedt wie het wil alle gelegenheid om met het jonge lezertje ook over het echte kerstverhaal te spreken. De prachtige illustraties van Marieke Nelissen maken het geheel af. Aanrader!”

5. Jonge stemmen brengen ronduit betoverende kerst-cd

KN-recensent Arnoud Heerings: “Soms hoor je de verzuchting dat de Nederlandse jeugd niet meer zingt. Misschien is dat een klacht van alle tijden, maar in onze tijd klinkt ze wel heel indringend. Zou het elders in Europa ook zo somber gesteld zijn met de zingende jeugd? Ik ben geneigd te denken van wel, maar soms zijn er lichtpuntjes.”

“Dirigent Jérôme Kuhn brengt The Prague Symphonic Ensemble en het Franse jongenskoor Maîtrise Saint-Pierre-aux-Liens de Bulle samen met een ronduit betoverende kerst-cd als resultaat. Er klinken bekende en onbekende Franse kerstliederen in prachtige orkestrale arrangementen. Zelfs het bekende Verbum caro factus est krijgt in een nieuwe harmonisatie iets spannends. Het helpt natuurlijk ook dat de koorleden een goede zangopleiding hebben genoten. Hun stemmen klinken uitermate geschoold en de koorklank is voorbeeldig.”

“Krijgen we ook de Nederlandse jeugd nog aan het zingen? Dat kan alleen met een rigoureuze mediadrooglegging voor jongeren. Die zal echter als zo draconisch worden ervaren, dat er geen effect van te verwachten is. Niet doen dus! Wat wel kan, is stiekem deze cd opzetten tijdens het kerstdiner. Als er jeugdigen aan tafel zitten, gaat er misschien iets mee resoneren.”

6. Kerststallen uit alle windstreken

Vanuit een grote liefde voor kerstgroepen verzamelen de leden van Vereniging Vrienden van de Kerstgroep Nederland deze voorstellingen. In alle maten en soorten, van over heel de wereld. In de hoop dat een eeuwenoude traditie blijft voortbestaan.

Bij gelegenheid van het 800-jarig bestaan van de kerststal in 2023 bracht deze vereniging een boek uit waarin de mooiste kerstgroepen van over de hele wereld verzameld zijn. Eén van de samenstellers zei er dit over in een interview met KN:

“Geloofsbeleving wordt in ons land minder en minder. Dus ook de traditie om met Kerstmis een kerststal met een mooie groep in de kamer te zetten, is bij steeds minder mensen bekend. Ik vind dat echt een verarming. Je weet toch dat je niet alleen leeft? Precies dat gegeven symboliseert de kerstgroep in een stal voor mij. Jozef, Maria en de herders staan voor mij voor pure eenvoud en voor vrede en verbondenheid.”

7. …Of bouw zelf een kerststal!

Ook voor kinderen en volwassenen met weinig geduld om te lezen of te luisteren is natuurlijk een betekenisvol kerstcadeau te bedenken. Voor de jongsten – en (groot)ouders – die graag zelf knutselen is bijvoorbeeld deze houten zelfbouw-kerststal een mooi cadeau. Eenvoudig in elkaar te zetten, met een tijdloos design en degelijke kwaliteit. En een kerststal mag toch inderdaad in geen enkel huis ontbreken…