Emeritus-paus Benedictus XVI heeft afstand genomen van de zogeheten Katholische Integrierte Gemeinde (KIG), waarmee hij decennialang nauwe banden onderhield. De apostolische beweging is momenteel onderwerp van een kerkelijk onderzoek in het aartsbisdom München en Freising.

Benedictus vertelde het Duitse tijdschrift Herder Korrespondenz dat hij duidelijk “niet op de hoogte was, of zelfs misleid is” over zaken die zich binnen de gemeenschap afspeelden.

Geestelijk misbruik

Volgens een tussentijds rapport van het aartsbisdom München, dat in oktober 2019 gepubliceerd werd, beschuldigen voormalige leden de beweging van “geestelijk misbruik op lange termijn” en het creëren van een systeem van psychologische en financiële afhankelijkheid.

“Relaties en huwelijken werden tot stand gebracht en gescheiden”, zo staat te lezen in het rapport, “afhankelijk van het feit of de gemeenschapsvergadering dit gunstig vond voor het leven van de gemeenschap. De gemeenschapsvergadering besliste of en wanneer een echtpaar kinderen mocht of zou moeten krijgen.”

‘Zonde tegen Heilige Geest’

Bovendien werden afwijkende meningen gezien als een zonde tegen de Heilige Geest. De gemeenschap strafte daarvoor niet alleen individuele leden, maar zelfs hun familieleden. Privé-inkomen werd aangewend voor kerkdoeleinden.

‘Vreselijke verdraaiingen’

Benedictus vertelde Herder Korrespondenz dat hij de groep kerkelijke erkenning had gegeven in zijn tijd als aartsbisschop van München en Freising, omdat hij “hen wilde vergezellen tot het ware geloof”.

Hij voegde eraan toe dat hij aanvankelijk niet besefte dat “vreselijke verdraaiingen van het geloof ook mogelijk waren” in dat proces: “Ik betreur het ten zeerste dat dit de indruk wekte dat alle activiteiten van de gemeenschap werden goedgekeurd door de aartsbisschop.”

Veelbelovende nieuwe beweging

Een tijdlang werd de gemeenschap, in 1948 opgericht door een echtpaar in Beieren, beschouwd als een van de meest veelbelovende nieuwe bewegingen in de katholieke Kerk. De KIG omschreef zichzelf als “een plek voor een verlicht en zuiver christendom”.

In 1978 kreeg men kerkelijke erkenning van de toenmalige aartsbisschoppen van Paderborn en München, Johannes Degenhardt en Joseph Ratzinger (later Benedictus XVI). In 1985 kreeg de gemeenschap de status van openbare vereniging onder kerkelijk recht.

Mogelijke maatregelen

Het aartsbisdom München en Freising verklaarde in reactie op een vraag van het Duitse persbureau KNA dat het onderzoek naar de KIG inmiddels is afgerond.

Mogelijke maatregelen worden momenteel onderzocht, hoewel alle KIG-leden binnen het aartsbisdom zijn afgetreden en daardoor aan het onderzoek ontsnapten, aldus het aartsbisdom. De vereniging zou kerkrechtelijk ontbonden kunnen worden door de huidige aartsbisschop van München, kardinaal Reinhard Marx.

‘Laster’

Vooraanstaande leden van de KIG spreken in een reactie van “kwaadaardige laster”, waar zij vanaf het begin onder hebben geleden en die “ondanks kerkelijke erkenning niet is afgenomen”.