Kardinaal Reinhard Marx heeft de omstreden ‘Katholische Integrierte Gemeinde’ in zijn aartsbisdom München en Freising opgeheven.

Het besluit volgt op een onderzoek naar de beweging dat in opdracht van de kardinaal werd uitgevoerd. Daaruit bleek dat de structuur van de beweging en de vereisten die aan leden werden gesteld, tot misstanden leidden.

De ‘KIG’ liep overigens klaarblijkelijk op haar laatste benen; volgens de administratie van het aartsbisdom had de groep al geen leden meer, noch een formeel bestuur. Domradio.de meldde vrijdag dat de wereldlijke rechtspersoon van de groep in mei al een nieuwe naam kreeg.

Geestelijk misbruik

In een tussentijds rapport uit oktober 2019 beschuldigen voormalige leden de beweging van “geestelijk misbruik op lange termijn” en het creëren van een systeem van psychologische en financiële afhankelijkheid.

“Relaties en huwelijken werden tot stand gebracht en gescheiden afhankelijk van het feit of de gemeenschapsvergadering dit gunstig vond voor het leven van de gemeenschap. De gemeenschapsvergadering besliste of en wanneer een echtpaar kinderen mocht of zou moeten krijgen.”

Afwijkende meningen

Bovendien werden afwijkende meningen gezien als een zonde tegen de Heilige Geest. De gemeenschap strafte daarvoor niet alleen individuele leden, maar zelfs hun familieleden. Privé-inkomen werd aangewend voor kerkelijke doeleinden.

De gemeenschap zelf noemde de beschuldigingen uit het interim-rapport overigens “compleet zonder grond”.

‘Geen bereidwillige medewerking’ met onderzoek

Kardinaal Marx denkt daar dus duidelijk anders over. Volgens hem maakt het in juni van dit jaar verschenen eindrapport “helder dat het geen gebrek aan geloof of individueel falen was dat de vereniging problematisch maakt, maar dat sommige negatieve ervaringen gebaseerd waren op de vereisten en structuur” van de beweging.

Hij voegt toe dat het hem “zeer spijt dat voormalige leden lijden moesten ondergaan in het dispuut met de Katholische Integrierte Gemeinde”. Ook betreurt hij het dat verantwoordelijken van de gemeenschap “niet bereidwillig” meewerkten met de onderzoekers.

Joseph Ratzinger

De ‘Katholische Integrierte Gemeinde’ werd in 1948 gesticht door een Beiers echtpaar en was naar eigen zeggen “een plek voor een verlicht en onverkort christendom”.

Een tijdlang werd de ‘KIG’ gezien als een van de meest veelbelovende kerkelijke nieuwe bewegingen. In 1978 kreeg men kerkelijke erkenning van de toenmalige aartsbisschoppen van Paderborn en München, Johannes Degenhardt en Joseph Ratzinger (de latere paus Benedictus XVI). In 1986 kreeg de gemeenschap de status van openbare vereniging onder kerkelijk recht.

Benedictus XVI distantieert zich

Emeritus-paus Benedictus distantieerde zich afgelopen maand van de KIG, waarmee hij lang nauwe banden onderhield. In een interview zei hij als aartsbisschop “niet geïnformeerd of zelfs misleid” te zijn over “sommige dingen in het innerlijk leven” van de gemeenschap.

Hij had die kerkelijke erkenning gegeven omdat hij “hen wilde vergezellen tot het ware geloof”.

‘Vreselijke verdraaiingen van het geloof’

Hij voegde eraan toe dat hij aanvankelijk niet besefte dat “in de poging om de dingen van het dagelijks leven integraal vanuit het geloof te vormen, vreselijke verdraaiingen van het geloof ook mogelijk waren. Ik betreur het ten zeerste dat dit de indruk wekte dat alle activiteiten van de gemeenschap werden goedgekeurd door de aartsbisschop”.

Verdere stappen?

Volgens nieuwsdienst CNA Deutsch overweegt het aartsbisdom München nog verdere stappen. Onduidelijk is wat de bij de opgeheven groep betrokken mensen nu gaan doen. Volgens het blad Herder Korrespondenz zouden zij overwegen hun werk “in een nieuwe juridische vorm” voort te zetten.

Bronnen: Catholic News Agency, domradio.de