De laatste plenaire vergadering van de Duitse Synodale Weg is van start gegaan in Frankfurt. Bij een eerste stemronde is overeenstemming bereikt over een verzoek aan paus Franciscus om de verplichting van het priestercelibaat te ‘onderzoeken’.

Op de vijfde en laatste zitting van de Synodale Weg wordt in drie dagen tijd over tien voorstellen gestemd. Volgens bisschop Georg Bätzing, voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie, tonen de onderwerpen op de agenda “de wil om zichtbare veranderingen te bereiken”. Tegen persbureau KNA laat Bätzing weten dat “de Kerk het verdient dat wij haar niet laten zoals zij nu is”.

Volgens Irme Stetter-Karp, de voorzitter van het Centrale Comité voor Duitse Katholieken (ZdK), heeft het meerjarige proces tot dusver “teleurstelling, woede en wanhoop, maar ook enthousiasme en succesvolle samenwerking opgeleverd. Nu moeten we laten zien dat we het vertrouwen dat velen op ons gevestigd hebben ook waardig zijn.”

‘Doe geen Luther’

Teleurstelling, woede en wanhoop zijn ook te merken buiten het complex waar de zitting plaatsvindt. Demonstranten vanuit verschillende achtergronden hebben zich bij de ingang verzameld en laten met spandoeken en leuzen hun onvrede merken. Uit de progressieve hoek klinken oproepen om vrouwenwijding mogelijk te maken, terwijl conservatieve demonstranten waarschuwen tegen een schisma met de leus: “Doe geen Luther!”

230 bisschoppen en lekenvertegenwoordigers uit heel Duitsland bespreken tot en met morgen kwesties als zegening van homoseksuele koppels, de toegang van vrouwen tot het priesterschap, een afzwakking van het verplichte celibaat en meer inspraak voor leken.

Op donderdag zijn over twee voorstellen gestemd. Een ruime meerderheid stemde in met een voorstel om paus Franciscus te vragen ‘onderzoek te doen’ naar een eventuele versoepeling van het priestercelibaat. Het voorstel om de paus te vragen het celibaat daadwerkelijk af te schaffen, werd te controversieel bevonden en niet aangenomen.

Toenemende spanningen

De bijeenkomst vindt plaats tegen de achtergrond van toenemende spanningen over de hervormingsplannen. Onlangs trokken vier vrouwen zich terug uit het proces omdat ze vinden dat “de Kerk in Duitsland zich steeds verder verwijderd van de universele Kerk”. Ook vanuit het Vaticaan klinkt regelmatig kritiek: kardinaal Marc Ouellet waarschuwde in februari dat de koers van de Duitse Kerk tot een schisma zou kunnen leiden.

“Het is duidelijk dat de wil en het vermogen om te integreren grenzen hebben”, reageert Stetter-Karp tegenover KNA op de kritiek vanuit die hoek. Over het geheel genomen hoopt ze op een succesvolle afsluiting. “We moeten ook vertrouwen hebben in onszelf dat we in staat zijn om samen dingen te veranderen.” Maar daarvoor moet er ook de wil zijn om compromissen te sluiten, voegt ze eraan toe.

Open kaart

Bij deze laatste plenaire vergadering zijn ook heel wat buitenlandse waarnemers aanwezig. Namens België woont bijvoorbeeld de Antwerpse bisschop Johan Bonny de bijeenkomst bij. Hij verkeert in het gezelschap van afgevaardigden uit alle andere buurlanden van Duitsland – op één na, meldt het ND: Nederland is het enige afwezige buurland. Het is niet duidelijk waarom dat zo is.

Tijdens de laatste stemrondes zullen de deelnemers meer dan ooit open kaart moeten spelen: het presidium van de Synodale Weg heeft voor aanvang van de sessie besloten dat besluiten genomen moeten worden per hoofdelijke stem en niet per anonieme stem, zoals de voorkeur van de bisschoppen was.

De Duitse bisschoppenconferentie en het ZdK zijn in 2019 begonnen met de Synodale Weg, mede om het verloren vertrouwen in de Kerk te helpen herstellen in de nasleep van de misbruikschandalen. Over drie jaar moet een zesde bijeenkomst evalueren wat het initiatief heeft opgeleverd.