De klimaatcrisis in Oost-Afrika wordt steeds duidelijker, concluderen de bisschoppen van deze regio nadat ze zich een week over dit onderwerp hebben gebogen. De strijd om natuurlijke hulpbronnen heeft geleid tot conflicten en oorlogen, die de “kreet van Moeder Aarde en van de armen luider maken”.

In de slotverklaring schrijven de bisschoppen dat de klimaatcrisis zichtbaar wordt door de toenemende droogte, en een groeiend aantal overstromingen, orkanen en andere natuurrampen. Deze vormen een groeiende bedreiging voor de sociale en economische ontwikkeling en voor een duurzame toekomst voor het levensonderhoud van mensen, aldus de bisschoppen die van 10 tot 18 juli in Tanzania bijeenkwamen.

De verklaring werd voorgelezen door de voorzitter van het comité van de bisschoppenconferenties van Oost-Afrika (AMECEA), bisschop Charles Kasonde van Solwezi, een stad in Zambia.

Zorgen

De uitputting van fossiele energiebronnen en het gebrek aan effectieve systemen voor afvalbeheer baren de bisschoppen zorgen. Er moet volgens hen een alternatief komen voor mijnbouw en ontbossing, zoals zonne- en windenergie. Maar, waarschuwde Kasonde, “deze alternatieven dragen ook allemaal bij aan vervuiling en aantasting van het milieu in de AMECEA-regio”. Bovendien raakt het oplossen van de problematiek “aan economische rechtvaardigheid”.

Daarnaast erkenden de bisschoppen dat de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne de situatie alleen maar hebben verslechterd.

Laudato Si’

Om mensen te doen inzien dat zij zelf ook een rol spelen in de bescherming van de schepping, willen de bisschoppen dat er een grote campagne wordt opgezet rondom de katholieke sociale leer over de omgang met de schepping.

Tijdens de bijeenkomsten hebben de bisschoppen geëvalueerd in hoeverre ze in hun regio de ‘groene encycliek’ van paus Franciscus Laudato Si’ hebben nageleefd. Deze zelfevaluatie moet als leidraad dienen voor de toekomst, zei Kasonde.

In de regio is de Laudato Si’-boodschap goed ontvangen, door katholieken en andersgelovigen en door de regeringen. Zeker wanneer mensen begrijpen hoe de encycliek zich verhoudt tot het dagelijks leven, waarin mensen met allerlei negatieve gevolgen van de klimaatverandering worden geconfronteerd, zullen mensen er enthousiaster over worden, zei bisschop Kasonde.

Vrede is sleutel tot milieubescherming

Volgens de Tanzaniaanse president Samia Suluhu Hassan, die de bijeenkomst op 12 juli toesprak, is vrede in elk land de sleutel tot milieubescherming. Ze drong er bij de leiders van de regio op aan om manieren te vinden om de vrede in de lokale gemeenschappen te handhaven.

De strijd tegen klimaatverandering is voor iedereen van belang, zei ze, “aangezien een beschadigd milieu een catastrofe voor de mensheid betekent”.

Dagelijkse praktijk

Kardinaal Luis Antonio Tagle, die tot voor kort de Vaticaanse Congregatie voor de Evangelisatie van de Volkeren leidde, legde tijdens de bijeenkomst uit dat wanneer er een verslechtering van de menselijke omgeving is, er ook een verslechtering van de ecologische omgeving zal zijn.

“We kunnen de aantasting van het milieu niet bestrijden tenzij we aandacht besteden aan oorzaken die verband houden met menselijke en sociale degradatie”, zei hij. Hij waarschuwde hierbij dat sommige oplossingen voor milieuproblemen falen omdat ze te ver afstaan van de dagelijkse praktijk van arme en gemarginaliseerde gemeenschappen.

“Ik hoop dat AMECEA niet zal vervallen in groene praat, groene retoriek of broederlijke praat zonder een pastorale vriendschap te vormen met de armen en met de schepping”, zei kardinaal Tagle.