Op de Wereldgebedsdag voor de Schepping roept paus Franciscus op om ruim een maand lang te luisteren naar de ‘stem’ van de schepping: “Het huidige verval van ons gemeenschappelijk huis verdient evenveel aandacht als andere globale uitdagingen.”

1 september is sinds 2015 de Wereldgebedsdag voor de Schepping en tevens het begin van de liturgische periode voor de schepping. Die periode duurt tot en met 4 oktober; dat is de feestdag van de heilige Franciscus van Assisi, patroon voor het milieu. Volgens paus Franciscus is deze periode een tijd van “ecologische bekering” waarin christenen gezamenlijk bidden voor en werken aan een gezondere aarde.

Lofzang en smeekbede

De paus heeft een brief geschreven ter gelegenheid van de gebedsdag voor de schepping. Wie goed luistert naar de ‘stem’ van de schepping, merkt dat daarin twee geluiden te herkennen zijn, schrijft de paus: “Je kunt daarin een mooie lofzang op onze Schepper horen, maar ook een verschrikkelijke smeekbede om de manier waarop ons gemeenschappelijk huis mishandeld wordt.”

Die smeekbede komt volgens de paus uit vijf verschillende kelen: die van de aarde, die gebukt gaat onder doorgeslagen consumentisme; die van uitsterven dier- en plantensoorten, die van de armen – die het zwaarst getroffen worden door de natuurrampen die klimaatverandering veroorzaakt, aldus de paus – die van inheemse volkeren, die van hun land verdreven worden voor economisch gewin; en die van de jongste generaties, die ouderen vragen om zich meer in te zetten voor klimaatbescherming.

Bekering

Volgens de paus is het belangrijk om onze levensstijl en vernietigende systemen te veranderen. Hij verwijst daarbij naar Mattheüs 3,2: “Bekeert u, want het Rijk der hemelen is nabij.” Die oproep uit de eerste pagina’s van het Evangelie roept volgens paus Franciscus op tot een nieuwe relatie met God, maar ook met anderen en de schepping.

“Het huidige verval van ons gemeenschappelijk huis verdient evenveel aandacht als andere globale uitdagingen, zoals gezondheid en oorlog, krijgen”, vindt de paus.

Verderop in de brief blikt paus Franciscus vooruit op de klimaattop van Caïro in november en de biodiversiteitstop in Montreal in december. Volgens de paus moeten de overheden van alle landen samenwerken om de klimaatdoelen te halen en draagt iedereen de verantwoordelijkheid om daaraan bij te dragen: “Dat betekent dat we onze consumptiepatronen en onze manier van leven moeten veranderen op een manier die meer respect betuigt aan de schepping en de ontwikkeling van alle volkeren.”

Liturgisch pakket

Ook in Nederland en Vlaanderen wordt tijdens de liturgische periode voor de schepping stilgestaan bij de natuur en het klimaat. De Vlaamse organisatie Ecokerk heeft een pakket met liturgisch materiaal samengesteld voor deze periode, dat door de Laudato Si’ Alliantie aan de Nederlandse situatie is aangepast. Het pakket bevat liederen, meditaties en gebeden voor alle zon- en feestdagen in de liturgische periode.