Bisschoppen en katholieke organisaties wereldwijd reageren verheugd op de derde encycliek van paus Franciscus. Kritiek klinkt er echter ook, onder meer van een vooraanstaande Duitse econoom.

De voorzitter van de Amerikaanse bisschoppenconferentie – aartsbisschop José H. Gomez van Los Angeles – noemde de nieuwe sociale encycliek van de paus “diepzinnig en prachtig”. Hij zei dat Fratelli Tutti “net als Laudato Si’ eerder, een belangrijke bijdrage is aan de rijke traditie van de sociale leer van de Kerk”.

“De Heilige Vader schetst een krachtige en urgente visie voor de morele vernieuwing van de politiek op alle niveaus, en hij roept hij ons op om een ​​gemeenschappelijke toekomst op te bouwen die werkelijk dienstbaar is aan het welzijn van de menselijke persoon”, aldus aartsbisschop Gomez.

‘Bepalend document voor pontificaat Franciscus’

Ook kardinaal Blase Cupich van Chicago roemt het document. Volgens Cupich is Fratelli Tutti “voorbestemd om een bepalend leerstellig document te worden voor het pontificaat van paus Franciscus”. Hij noemde het een krachtige tekst, waarin de paus “ons wederom toont waarom hij als  vooraanstaand moreel leraar wordt gezien – en dat in een buitengewoon kritiek en beladen moment in de menselijke geschiedenis”.

Solidariteit

“Paus Franciscus is onwankelbaar in zijn boodschap gericht op solidariteit met arme mensen wereldwijd”, zo reageerde Christine Allen, directeur van CAFOD, de internationale humanitaire hulporganisatie van de katholieke bisschoppenconferentie van Engeland en Wales.

“De politiek stelt de armen teleur”, aldus Allen, “en het is een schande dat sommige politieke beslissingen die worden genomen, de armsten treffen en hen verder in armoede, lijden en wanhoop storten. Politiek moet gaan over verandering op de lange termijn en oplossingen, niet over slogans en marketing.”

Inclusief accent

“Als vredesbeweging zijn we bijzonder gesterkt door de radicaliteit waarmee Franciscus schrijft over oorlog én de onrechtvaardigheid van oorlog”, zegt ook Wim Vandewiele, voorzitter van Pax Christi Vlaanderen, tegen Kerknet.be.

“Bijzonder sterk is het inclusieve accent dat Franciscus legt door zich opnieuw te richten op alle mensen van goede wil. Het is voor katholieken en niet-katholieken een open uitnodiging om samen inhoudelijk te reflecteren, maar ook om de voorliggende globale uitdagingen aan te pakken.”

Duitse lof en teleurstelling

Ook vanuit Duitsland klinkt lof. De voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie, bisschop Georg Bätzing, beschreef de sociale encycliek als een “wake-up call” en een “dringende oproep tot wereldwijde solidariteit en internationale samenwerking”.

Maar niet iedereen is enthousiast bij onze oosterburen. De katholieke vrouwenbond KDFB noemde de encycliek weliswaar een “belangrijke oproep om na te denken over een wereld die uit elkaar drijft en wordt gekenmerkt door egoïsme”, maar sprak teleurstelling uit over het feit dat de paus zich niet uitspreekt over onder meer seksueel misbruik en de wijding van vrouwen.

‘Paus bekritiseert systeem dat niet bestaat’

Ook uit een heel andere hoek klinkt kritiek. De prominente Duitse econoom Clemens Füst liet weten dat hij “teleurgesteld” was over de economische paragrafen van de nieuwe encycliek. “Het uitvaren tegen de vrije markt en het vermeende neoliberalisme is de grootste zwakte van het document”, aldus Füst.

De econoom zei dat bijna niemand vandaag nog gelooft dat de markt alle problemen zou kunnen oplossen. Franciscus bekritiseert volgens hem een systeem dat in een dergelijke vorm helemaal niet bestaat. “Geen enkel land ter wereld heeft een ongereguleerde markteconomie zonder staatsinvloed. Tegelijkertijd is het duidelijk dat er geen land is waar welvaart, milieubescherming en menselijkheid floreren zonder een markteconomie.”

(Bronnen: CNS, KNA, Kerknet)