Op vrijdag 28 februari vond in het Lateraans Paleis in Rome de slotceremonie plaats van de diocesane fase van het zaligverklaringsproces van Alcide De Gasperi (1881-1954). Deze Italiaanse politicus geldt als een van de ‘founding fathers’ van de Europese Unie.
Samen met de voormalige Franse minister van Buitenlandse Zaken Robert Schuman, die al eerbiedwaardig is verklaard door paus Franciscus, en de Duitse kanselier Konrad Adenauer, was De Gasperi vlak na de Tweede Wereldoorlog een van de drijvende krachten achter de Europese eenwording, geïnspireerd door de waarden van het christelijk humanisme. Ook was hij een toonaangevende figuur in de christendemocratische partij in Italië.
“De Gasperi was altijd een man van dialoog die ook moeilijke tijden doormaakte”, zegt Manuel Barrios Prieto, secretaris-generaal van de Commissie van Bisschopsconferenties van de Europese Unie (COMECE). “Ik geloof dat deze nieuwe stap in zijn zaligverklaringsproces bevestigt dat de wortels van het Europese project christelijke wortels zijn.”
De Spaanse priester stelt dat De Gasperi, Schuman en Adenauer, geïnspireerd door hun geloof en de katholieke sociale leer, de fundamenten wisten te leggen van een Europa “dat de mensenrechten respecteert, de waardigheid van de persoon en het gemeenschapsgevoel bevordert, wat een fundamenteel thema was voor De Gasperi”.
De Gasperi was van 1945 tot 1953 premier van Italië. Hij was ervan overtuigd, zo vertelt Barrios, dat “politiek een hoge vorm van naastenliefde is als het wordt uitgevoerd als een dienst”, een boodschap die volgens de secretaris-generaal van COMECE “fundamenteel blijft in de wereld van vandaag”.
De Italiaanse politicus “streefde naar het algemeen welzijn van allen: de waardigheid van de mens, de waardigheid van het gezin en de waardigheid van de gemeenschap, maar bovenal, de waardigheid van de mens als fundamenteel principe van politiek handelen”, zo vertelt Barrios.
Hoewel het in de huidige EU vaak genegeerd of ontkend wordt, vormen de christelijke waarden volgens Barrios nog steeds de fundamenten van Europa.
“Wat wij als christenen moeten doen is ze bevorderen, vooral in een moeilijke tijd als de huidige, waarin er conflicten zijn, een oorlog in Europa en geopolitieke spanningen.”
In de huidige Europese context zou De Gasperi “streven naar een dialoog met iedereen en naar het algemeen welzijn van Europa en naar eenheid in verscheidenheid”, aldus Barrios. En, zo voegt hij daaraan toe, hij was ook “zeer toegewijd aan het streven naar een gemeenschappelijke defensie”.
“Hij wilde een gezamenlijk leger voor Europa, zodat het zichzelf kon verdedigen. Het project mislukte uiteindelijk, vooral omdat Frankrijk er geen voorstander van was, maar het was iets belangrijks voor hem. Dus De Gasperi zou er zeker ook een voorstander van zijn in de huidige context waarin we leven, met zoveel spanningen.”
Volgens Barrios vormden De Gasperi’s wortels en cultuur, zowel Oostenrijks als Italiaans, zijn persoonlijkheidstrekken. Hij benadrukt ook dat de Italiaanse politicus een familieman was “en echt een christen die de gewetensvrijheid belangrijk vond”.
In 1932, toen hij leider was van de christendemocratische Partito Popolare Italiano, werd hij gearresteerd door het regime van de fascistische dictator Benito Mussolini. Hij werd veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf, maar zat dankzij bemiddeling van het Vaticaan uiteindelijk maar 16 maanden in de cel. Volgens Barrios zullen de brieven die Gasperi vanuit de gevangenis schreef, die volgens hem “zeer inspirerend” zijn, een fundamenteel element vormen voor zijn zaligverklaringsproces.
Het diocesane onderzoek werd ingesteld door het aartsbisdom Trento, Italië (waar De Gasperi in 1881 geboren werd; de regio maakte toen nog deel uit van Oostenrijk-Hongarije, red.). Vervolgens werd het overgedragen aan het bisdom Rome, dat nu de diocesane fase dus heeft afgerond en het dossier weer aan het Vaticaan heeft overgedragen.
De Gasperi heeft al het predicaat ‘Dienaar Gods’, de eerste stap in de richting van zalig- of heiligverklaring. Nu zal hij bij een positief oordeel van het Vaticaan eerst ‘Eerbiedwaardig’ worden verklaard. Om vervolgens ook zalig te kunnen worden verklaard, is in de regel een erkend wonder nodig op diens voorspraak.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
