De Kerk moet met eenheid en mededogen reageren op de culturele uitdagingen waarmee het huwelijk en gezinsleven worden geconfronteerd, aldus paus Franciscus. Hij roept op tot een diepere integratie van het Evangelie in de hedendaagse cultuur.

“De uitdagingen, problemen en hoop die vandaag de dag betrekking hebben op huwelijk en gezin, zijn verweven met de relatie tussen Kerk en cultuur”, zei de paus tegen de studenten, professoren en medewerkers van het Paus Johannes Paulus II Instituut voor Huwelijk en Gezin.

“Het vermogen om deze uitdagingen aan te gaan, hangt af van de capaciteit om de missie van evangelisatie volledig uit te voeren, een taak die elke christen aangaat”, zei hij op 25 november tijdens een ontmoeting met het instituut.

Roeping tot eenheid

Franciscus wees ook op hoe de recente bisschoppensynode over synodaliteit de Kerk heeft geholpen om haar roeping tot eenheid te versterken. Hij zei dat “de eenheid van de Kerk zelf vraagt om inzet om culturele vervreemding of conflicten te overwinnen en harmonie en begrip tussen volkeren op te bouwen”.

Om dit te bereiken moet het instituut zich richten op studies en onderzoek die “een kritisch inzicht ontwikkelen in de houdingen van verschillende samenlevingen en culturen ten opzichte van huwelijk en gezin”.

Respecteren van waardigheid

Paus Franciscus herinnerde het instituut eraan dat hij hen in 2017 het mandaat gaf om hun expertise te verruimen door ook “ontwikkelingen in de menswetenschappen en de antropologische cultuur” te bestuderen. Deze domeinen zijn “fundamenteel voor de cultuur van het leven.”

Hij betreurde de situatie in sommige landen waar de fundamentele waardigheid en vrijheid van mensen niet worden gerespecteerd. “Helaas zijn er landen waar de publieke autoriteiten de waardigheid en vrijheid die ieder mens als kind van God onvervreemdbaar toekomt, niet respecteren.”

Vrouwendiscriminatie

Deze maatschappelijke beperkingen treffen vooral vrouwen zwaar. “Vrouwen worden vaak geconfronteerd met situaties waarin zij in posities van ondergeschiktheid worden gedwongen, en dat is heel lelijk”, zei de paus.

Hij herinnerde eraan dat vrouwen al vanaf het begin een belangrijke rol speelden in de bediening van Jezus. De paus verwees naar de apostel Paulus die aan de Galaten schreef dat in Christus ‘er geen man of vrouw is’.

Hij legde uit dat dit niet betekent dat de verschillen tussen man en vrouw worden opgeheven, maar dat “er in het heilsplan geen discriminatie is tussen man en vrouw: beiden behoren toe aan Christus. Ze zijn nakomelingen van Abraham en erfgenamen volgens de belofte”.

‘De deur openen’

Franciscus verwees naar zijn apostolische exhortatie Amoris Laetitia uit 2016, waarin hij beschreef hoe het Evangelie van het gezin een “vreugde is die harten en levens vervult” en nieuwe leden in de gemeenschap verwelkomt.

Hij benadrukte dat de Kerk “de deur niet mag sluiten voor degenen die worstelen op hun geloofsreis.” Integendeel, de Kerk moet “de deur wijd openen, omdat iedereen barmhartige en bemoedigende pastorale zorg nodig heeft”.

Fundamentele visie

De paus wees specifiek op koppels die “onbepaalde tijd samenwonen” en gescheiden en hertrouwde mensen. Zij hebben volgens hem pastorale begeleiding nodig om volledig in de Kerk geïntegreerd te worden.

Tegelijkertijd, benadrukte de paus, blijft de Kerk haar fundamentele visie op het gezin verdedigen. “Zonder iemand uit te sluiten, bevordert de Kerk het gezin, gebaseerd op het huwelijk, en draagt zij op elke plaats en in elke tijd bij aan het versterken van de huwelijksband door de kracht van die liefde die groter is dan alles: de naastenliefde.”