Een nieuw Vaticaans document adviseert huwelijkspastoraat met een focus op persoonlijke begeleiding. Het document is recent, het idee niet: “Dit roept mensen terug naar de basis van wat we als Kerk altijd hebben gekend.”

De Amerikaanse Adriana Vasquez, werkzaam in het huwelijkspastoraat van verschillende bisdommen, was onthutst toen ze erachter kwam dat verschillende echtparen die ze in het verleden met huwelijksvoorbereiding geholpen had, later gescheiden waren. Inmiddels heeft Vasquez met Vaticaanse hulp een aanpak gevonden die het verschil: evangelisatie door persoonlijke begeleiding.

Met het oog op Valentijnsdag – volgens de huwelijksplanningswebsite WeddingWire de populairste dag voor stellen om zich te verloven – zeggen deskundigen dat de praktijk van persoonlijke begeleiding een wereldwijde trend zou kunnen worden in de katholieke huwelijksvoorbereiding, dankzij een vernieuwde visie op huwelijksvorming door het Vaticaanse Dicasterie voor Leken, Gezin en Leven.

Catechetische wegen

Het document Catechetische wegen voor het huwelijksleven, dat onlangs in verschillende talen verscheen, behandelt de huwelijksviering en de pastorale begeleiding van de eerste huwelijksjaren. De aanpak is niet alleen gericht op het doorgeven van de leer, maar ook op “het laten weerklinken van het mysterie van de sacramentele genade onder de echtgenoten”, aldus het document.

In zijn inleiding bij Catechetische wegen noemt paus Franciscus “begeleiding” een belangrijke rol van de Kerk als geheel. Hij schrijft dat “wij de primaire plicht hebben om op verantwoordelijke wijze diegenen te begeleiden die hun voornemen kenbaar maken om in het huwelijk verenigd te worden, zodat zij bewaard blijven voor het trauma van de scheiding en nooit het geloof in de liefde verliezen.”

Het document adviseert begeleiding op maat. Het draait daarbij “niet zozeer om het delen van begrippen of het aanleren van vaardigheden, maar om het begeleiden nabij zijn van echtparen op de weg die zij samen afleggen”.

‘Sterkere huwelijken cruciaal’

Volgens Amerikaans onderzoek daalde het aantal katholieke huwelijken in de VS met 65 procent tussen 1969 en 2014. In 2020 trouwden slechts 97.200 koppels in de kerk. Het aantal katholieken in de VS is in die tijd juist gegroeid. Uit een onderzoek van Pew Research uit 2015 bleek dat van de katholieken die ooit getrouwd zijn geweest, 34 procent weer gescheiden is.

“Het is cruciaal dat we sterkere huwelijken opbouwen”, aldus Julia Dezelski, werkzaam bij het Secretariaat voor Leken, Huwelijk, Gezinsleven en Jeugd van de Amerikaanse bisschoppenconferentie. Het huidige landschap van huwelijksvoorbereiding in de Amerikaanse bisdommen “varieert drastisch.” Dezelski ziet echter dat meer bisdommen en parochies mentorparen inzetten voor persoonlijke begeleiding bij de huwelijksvorming. In veel van deze modellen wijst een priester een getrouwd, door het programma opgeleid mentorpaar toe aan een verloofd paar.

Vrienden

Een populair programma, Witness to Love, heeft die aanpak omgedraaid en moedigt het verloofde paar zelf aan om een koppel te kiezen als mentor. Teleurgesteld door een tekort aan jonge paren in de kerkbanken en berichten over echtscheidingen begonnen Mary-Rose Verret en haar man Ryan in 2008 paren te interviewen over hun huwelijksvoorbereiding.

De getuigenissen van vierhonderd echtparen overtuigden hen ervan dat de gebruikelijke aanpak van huwelijksvoorbereiding onvoldoende is, en dat belangrijke factoren als vertrouwen en relaties ontbreken in veel huwelijksvoorbereidingservaringen. Dat bracht de Verrets ertoe om gekozen mentorparen tot een kenmerk van Witness to Love te maken. “Dit roept mensen terug naar de basis van wat we als Kerk altijd hebben gekend”, zegt Verret. “Vrienden brengen vrienden tot Christus.”