In 2024 zijn volgens het Vaticaan wereldwijd dertien missionarissen vermoord. Hun verhalen zijn verschillend, maar ze hebben met elkaar gemeen dat ze “een getuigenis van hun geloof gaven in het dagelijks leven”.

De lijst van Fides, de persdienst van de pauselijke missieverenigingen (in Nederland bekend onder de naam Missio) bevat dertien namen, waarvan acht priesters en vijf leken. Dit jaar zijn zes missionarissen vermoord in Afrika, vijf in Latijns-Amerika en twee in Europa.

Fides heeft de lijst samengesteld op basis van politie- en ooggetuigenverklaringen. De term ‘missionaris’ wordt “breed opgevat”, waarbij niet alleen missionarissen in de traditionele zin van het woord, maar “alle katholieken die betrokken zijn bij pastoraal werk en kerkelijke activiteiten” in de lijst zijn opgenomen.

‘Getuigen van het geloof’

De persdienst kijkt daarbij naar gevallen waarin personen door geweld om het leven zijn gebracht, “ook als ze niet expliciet ‘uit haat tegen het geloof’ gedood zijn”. Daarom bevat de lijst ook missionarissen die bijvoorbeeld bij een overval vermoord zijn.

“Daarom vermijden we de term ‘martelaren’ en spreken we liever van getuigen van het geloof”, aldus Fides in het rapport. In principe is het namelijk aan de paus om iemand als martelaar te erkennen.

Niet in de schijnwerpers

“Tussen 2000 en 2024 zijn in totaal 608 missionarissen en pastorale werkers gedood”, meldt het rapport. De verhalen van hun leven en hun dood tonen dat ze over het algemeen niet in de schijnwerpers werken, maar juist “een getuigenis van hun geloof gaven in het dagelijks leven”, vaak op plekken waar veel geweld is.

Dat geldt bijvoorbeeld voor pastoraal werker Juan Antonio López uit Honduras. De 46-jarige vader van twee kinderen zette zich namens de Kerk in voor een beter milieu. Hij zette zich in om een ijzermijn in een natuurgebied te laten sluiten en moest dat met de dood bekopen: op 14 september werd hij na de Mis in zijn auto neergeschoten door een huurmoordenaar.

Antichristelijk geweld

De dood van twee lekencatechisten in Burkina Faso lijkt deel uit te maken van het aanhoudende antichristelijke geweld van jihadistische rebellen in het land, aldus Fides. François Kabore werd in februari gedood in de plaats Essakane tijdens een gebedsdienst voor een gemeenschap die geen priester meer had.

In april werd Edouard Zoetyenga Yougbare ontvoerd en vermoord in de buurt van Saatenga. Volgens Fides was zijn keel doorgesneden, waren zijn handen achter zijn rug gebonden en vertoonde zijn lichaam tekenen van marteling.

Doodsbedreigingen

In september stierf in het door geweld geteisterde oosten van Congo Edmond Bahati Monja, coördinator van Radio Maria Goma. Hij was een van de minstens twaalf journalisten die de afgelopen twee jaar in en rond de stad zijn vermoord. Bahati had onderzoek gedaan naar het geweld van de gewapende milities in de regio.

Pater Marcelo Pérez, een inheemse Mexicaan, werd in oktober gedood nadat hij een Mis had gevierd in de zuidelijke deelstaat Chiapas. Hij werd met de dood bedreigd voor zijn werk als begeleider van slachtoffers van geweld.

Inbreker

Franciscaan Juan Antonio Llorente stierf in november nadat een man gewapend met een stok en een glazen fles inbrak in het klooster waar hij woonde in Gilet, een plaats in Spanje. De man schreeuwde “Ik ben Jezus Christus” en sloeg verschillende broeders in elkaar, die in het ziekenhuis moesten worden opgenomen. Llorente overleed twee dagen later aan zijn verwondingen.

In dezelfde maand drong een inbreker de pastorie van Szcytno in Polen in, gewapend met een bijl. Hij viel pater Lech Lachowicz (72) aan, die de volgende dag overleed aan zijn verwondingen, waaronder een schedelbasisfractuur.