<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
In Memoriam

Gustavo Gutiérrez (1928-2024) overleden, ‘vader van de bevrijdingstheologie’

Catholic News Agency 23 oktober 2024
image
Gustavo Gutiérrez was een van de voornaamste Zuid-Amerikaanse bevrijdingstheologen. Foto: OSV News - Max Rossi, Reuters

De Peruaanse dominicaan Gustavo Gutiérrez Merino is dinsdag op 96-jarige leeftijd overleden. Zijn ‘theologie van de bevrijding’ werd aanvankelijk met argwaan bekeken door Rome, maar paus Franciscus zou hem later juist prijzen vanwege zijn “theologische dienst en voorliefde voor de armen”.

Op dinsdag maakten de Peruaanse dominicanenorde waar hij lid van was, zijn overlijden bekend. “We vragen om uw gebeden om onze dierbare broeder te begeleiden, zodat hij van het Eeuwige Leven mag genieten”, aldus de aankondiging door pater Rómulo Vásquez Gavidia, provinciaal overste van de orde.

Invloedrijke auteur

Gutiérrez was onder meer auteur was van het invloedrijke boek Theologie van de bevrijding: Geschiedenis, politiek en verlossing. Zijn boeken zijn in meerdere talen vertaald.

De dominicaan werd op 8 juni 1928 geboren. In 1959 werd Gutiérrez tot priester gewijd. Hij trad vervolgens toe tot de Dominicaanse orde in 2001. Gutiérrez studeerde geneeskunde en literatuur aan de Nationale Universiteit van San Marcos en was ook lid van de beweging van de Katholieke Actie.

Hij studeerde later theologie aan de Universiteit van Leuven (België) en het Institut Catholique van Lyon (Frankrijk).

Revolutionaire figuur

De theologie van de bevrijding is een denkschool die dimensies van bevrijding onderzocht vanuit het standpunt van de katholieke sociale leer. In sommige van haar radicale uitingen, met name in Latijns-Amerika, omarmde de bevrijdingstheologie veel elementen van de marxistische theorie en pleitte ze voor sociale verandering door middel van verschillende vormen van revolutie.

De meer extreme uitingen benadrukken een verbondenheid met de armen en de lijdenden en roepen op tot authentieke bevrijding in Christus. Soms werd ook Christus als een revolutionaire figuur gezien.

Positieve aspecten

In een interview met de Spaanse krant El País in januari 2017 liet paus Franciscus zich uit over de bevrijdingstheologie, die hij “een positieve zaak” noemde voor Latijns-Amerika.

“Het Vaticaan heeft de uitingen die een marxistische analyse van de werkelijkheid weergaven echter veroordeeld”, aldus Franciscus in het gesprek. “Kardinaal Joseph Ratzinger (de latere paus Benedictus XVI), vaardigde twee instructies uit als prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer: een heel duidelijk over de marxistische analyse van de werkelijkheid, de tweede waarin positieve aspecten aan bod komen.”

Liefde voor de armen

Gedurende vele jaren onderzocht het Vaticaan de geschriften van Gutiérrez. In 2006 meldde de Peruaanse bisschoppenconferentie dat het Vaticaan in samenspraak met Gutiérrez tot een herziene versie was gekomen van een van zijn geschriften.

https://www.kn.nl/buitenland/

Een van Gutiérrez’ laatste internationale optredens was in oktober 2019 in Rome. Tijdens een congres hield hij op uitnodiging van de Pauselijke Commissie voor Latijns-Amerika  een lezing over ‘De voorkeursoptie voor de armen’.

Een jaar eerder, in juni 2018, stuurde paus Franciscus Gutiérrez een brief, ter gelegenheid van zijn negentigste verjaardag. Daarin bedankte de paus hem voor zijn bijdrage “aan de Kerk en de mensheid”, door zijn “theologische dienst en uw voorliefde voor de armen en de afgedankten van de samenleving”.

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.