Over haar geloof sprak zij weinig. Toch kan de onlangs overleden Toni Morrison als één van de belangrijkste katholieke schrijfsters van de VS worden gezien.
Toni Morrison, schrijfster van een elftal romans over de onderdrukking en emancipatie van Afro-Amerikaanse vrouwen, overleed op 5 augustus op 88-jarige leeftijd aan de gevolgen van een longontsteking.
Ze werd in 1931 geboren als Chloe Ardelia Wofford in Lorain, Ohio. De verandering van haar voornaam is een direct gevolg van haar bekering tot het katholicisme op 12-jarige leeftijd. Als doopnaam koos ze toen ‘Anthony’, naar de heilige Antonius van Padua, dat door haar familieleden werd afgekort tot Toni.
Morrisons moeder was lid van een methodistenkerk, maar een deel van haar familie was katholiek. “Eén van hen was een nicht met wie ik een nauwe band had”, vertelde ze later in een interview. “En zo kwam het dat ik gedoopt werd.”
Aanvankelijk beleefde haar geloof vrij oppervlakkig, zo gaf ze toe. Ze beluisterde de Bijbelverhalen alsof het sprookjes waren en waardeerde verder vooral de esthetiek van kerkgebouwen. Pas later zou ze haar geloof serieuzer gaan nemen.
In haar literaire werk was het katholicisme echter nauwelijks aanwezig, vandaar dat zij zelden als katholiek schrijfster wordt gezien. Schrijver en literair criticus Nick Ripatrazone omschreef haar in America Magazine als een “cultureel katholiek” – een schrijfster wier werk niet expliciet katholiek is, “maar wel doordrenkt is van katholieke religiositeit, cultuur en rituelen”.
Mark Bosco, jezuïet en literatuurwetenschapper, gespecialiseerd in katholieke auteurs als Graham Greene en Flannery O’Connor, valt hem in hetzelfde tijdschrift bij: “Zonder twijfel put zij uit het christendom. Op een bepaalde manier verwerkt en onderzoekt en bevraagt zij het christelijk verhaal via haar zwarte personages.”
In veelgeprezen boeken als Beloved en Song of Solomon, bepleit zij een radicaal andere kijk op thema’s als etniciteit en lichamelijkheid, aldus Ripatrazone. “En in die radicale omwenteling, waarbij zij God in alle dingen ziet, herken ik een onmiskenbare echo van Christus.”
Ze bleef ambigu tegenover haar geloof, en zei in een interview in 2015 dat zij nog maar nauwelijks in de kerk kwam. Wel zei ze paus Franciscus zeer te bewonderen vanwege alle stof die hij doet opwaaien met zijn optreden.
Toni Morrison trouwde in 1958 met Harold Morrison. Ze kregen twee zonen. In 1964 ging het echtpaar uit elkaar, maar zij bleef de achternaam van haar man als schrijversnaam voeren en hertrouwde nooit. Eén van haar zonen, de schilder en muzikant Slade Morrison, stierf in 2010 aan de gevolgen van alvleesklierkanker.
Een interviewer herinnerde haar eens aan het feit dat haar naamheilige Antonius van Padua wordt aangeroepen om verloren dingen terug te vinden. En vroeg haar of zij zelf wel eens iets verloren had dat zij graag terug zou willen vinden. Zij antwoordde: “Op de eerste plaats: mijn zoon.”
(Bronnen: Catholic News Service, America Magazine)
