De adventskrans en de adventskalender: het zijn de geijkte manieren waarmee veel mensen de Advent thuis tot uitdrukking brengen. Maar er zijn nog andere tradities waarmee je deze voorbereidingstijd voor Kerstmis luister bij kunt zetten.
Deze variant van de kerststal draait om het streven tijdens de Advent meer aandacht te geven aan gebed, boetedoening en het geven van aalmoezen. Er wordt een kribbe gemaakt van karton, klei of hout, voor iedereen samen, of voor elk gezinslid apart. Met elke goede daad in de adventstijd wordt er een reepje papier, stof of echt stro in de kribbe neergelegd. In de hoop dat de kribbe vol is op kerstavond en daarmee een zacht bedje vormt voor het kindje Jezus.
Naast de adventskrans kan er thuis ook een grote witte kaars worden neergezet. Die kaars wordt in de adventstijd versierd met symbolen van Christus met behulp van knutselspullen zoals pailletten, linten, oude kerstkaarten of hulst. De kaars wordt op kerstavond aangestoken en brandt dan gedurende de kerstdagen om zijn komst in ons midden te vieren.
Sommige families steken de kaars het hele jaar door aan, vooral na Pasen. In het komende Heilig Jaar kan de Christuskaars het hele jaar door worden gebruikt om ons aan te moedigen ons geloof steeds verder te verdiepen.
Ook kan er thuis een speciale kaars voor Jezus’ moeder worden neergezet. Die is bij voorkeur blauw en er kunnen Maria-symbolen, linten en afbeeldingen aan worden toegevoegd om te herinneren aan Maria’s onbaatzuchtige jawoord en haar vreugdevolle verwachting van zijn geboorte.
Deze variant op de adventskalender verwijst naar de tekst in Jesaja 11. Daarin wordt aan Jezus gerefereerd als een twijg die ontspruit uit de stronk van Isaï, de vader van David en Jezus’ voorouder. Daaruit is de traditie voortgekomen om thuis een boom van Isaï te maken, waarbij de boom staat voor de stamboom van Jezus.
Er kan een echte boomtak in een vaas of pot worden neergezet, maar ook een grote (zelfgemaakte) tekening of een schilderij van een boom kan hiervoor dienen. Elke dag in de adventstijd wordt er een versiering opgehangen of opgeplakt met daarop een symbool van de voorouders van Jezus en de verschillende gebeurtenissen in de heilsgeschiedenis, gebaseerd op de schriftlezingen van die dag. Online zijn suggesties te vinden voor de versieringen die je elke dag kunt ophangen en aanwijzingen hoe je een eigen boom kunt maken.
Deze traditie ontstond in de zestiende eeuw in Mexico. Het Spaanse woord betekent ‘De herbergen’. Op 16 december wordt begonnen met een noveen om de zoektocht van Jozef en Maria naar een verblijfplaats tijdens de kerstnacht te herdenken. Elke avond kom je als gezin of met meerdere gezinnen samen voor een avond van gebed en zang.
De eerste acht avonden wordt er met kaarsen in processie door elke kamer van het huis gegaan en dan worden Jozef en Maria afgewezen. Op kerstavond wordt de kerststal opgezet om de Heilige Familie welkom te heten.
De Kerk heeft voor de Advent een speciale reeks dagelijkse en zondagse mislezingen aangewezen, die met zorg zijn gekozen omdat ze de boodschap en betekenis van deze heilige tijd overbrengen. De lezingen voor Advent zijn elk jaar hetzelfde, niet om in herhaling te vallen, maar vanwege hun relevantie en rijkdom. Elke dag naar de Mis gaan of thuis de lezingen van de dag lezen en overwegen, alleen of als gezin, is een mooie manier om je hart voor te bereiden op Kerstmis.
De zogeheten O-antifonen worden gezongen of gereciteerd in het octaaf voor Kerstmis, ofwel van 17 tot en met 24 december. De O-antifonen maken deel uit van het getijdengebed en worden voor of na het Magnificat in de vespers gezongen. Ook thuis kun je dit doen. Zo zijn er op YouTube verschillende versies te beluisteren.
De precieze oorsprong van de antifonen is onbekend, maar er zijn aanwijzingen dat ze al in de vijfde eeuw werden gebruikt. De O-antifonen worden zo genoemd omdat elke antifoon begint met het Latijnse aanhefwoord O, gevolgd door de aanroeping van de Messias met een andere titel: O Sapientia (O Wijsheid), O Adonai (O Heer), O Radix Jesse (O Wortel van Isaï), O Clavis David (O Sleutel van David), O Oriens (O Dageraad), O Rex Gentium (O Koning van de Volkeren) en O Emmanuel (O God met ons). Elke antifoon verwijst naar de profetie van Jesaja over de komst van Christus.
De antifonen zijn niet toevallig op deze manier gerangschikt. Als je de eerste letter van elke titel voor Christus achter elkaar zet en omdraait, vormen ze de woorden ero cras, Latijn voor ‘Morgen zal Ik er zijn’. Op die manier intensiveren de O-antifonen niet alleen onze adventsvoorbereiding, maar brengen ze die ook tot een vreugdevolle afsluiting. (Vert./bew. Susanne Kurstjens)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
