“We moeten toch iets doen”, zo verzucht bankier Walraven ‘Wally’ van Hall, wanneer hij aan het begin van de Tweede Wereldoorlog wordt benaderd met de vraag of hij zijn financiële contacten voor het verzet wil inzetten.
Samen met zijn broer Gijs begint hij een bescheiden illegaal steunfonds voor zeehelden, maar al snel ontstaat het Nationaal Steunfonds (NSF). Daarvoor vervangt Wally schatkistpromessen uit De Nederlandsche Bank door valse exemplaren om de originelen te verzilveren. Een vernuftige maar gewaagde constructie onder het oog van de Duitsers, die uiteindelijk zo’n honderd miljoen gulden (in de huidige tijd en na inflatiecorrectie gelijk aan een half miljard euro) genereerde.
Hiermee wordt tijdens de laatste oorlogsjaren het overgrote deel van het Nederlandse verzet gefinancierd, variërend van de illegale pers, wapens en salarissen van stakers tot eten voor alle onderduikers. Walraven van Hall kan met recht als een van de grootste Nederlandse verzetshelden worden gezien.
Waarom duurde het dan zo lang voordat er een film over Walraven van Hall werd gemaakt? Het verhaal werd lange tijd ‘te saai’ geacht. Het ging tenslotte om cruciaal, maar minder spectaculair ‘papieren verzet’. Bovendien was Walraven een uiterst correct (en daarmee voor de filmwereld minder interessant) heerschap: trouw aan zijn vrouw, een liefdevolle huisvader, plichtsgetrouw en met een groot normbesef.
Regisseur Joram Lürsen (Alles is liefde, Publieke werken) heeft op meerdere manieren spanning toegevoegd. Het verschil tussen Wally en zijn broer Gijs is wat extra aangezet waarbij Gijs voortdurend op alle gevaren wijst, Meinoud Rost van Tonningen (angstaanjagend vertolkt door Pierre Bokma) speelt als directeur van De Nederlandsche Bank een constant kat-en-muisspel met Walraven en ook de scènes in donkere Amsterdamse steegjes waarin geld wordt overgeheveld, zorgen voor meer dan voldoende actie.
Met naast Bokma topacteurs Barry Atsma (Walraven) en Jacob Derwig (Gijs) in de hoofdrollen is Bankier van het verzet een boeiende weergave geworden van een bijna vergeten heldenepos, waarin Walraven uitgroeit tot ‘Premier van het verzet’.
Na afloop van de film wordt onderstreept dat het NSF de steun tot en met de laatste dag van de oorlog heeft kunnen voortzetten en dat bij herberekening door de Nederlandse staat de administratie van Walraven tot op de cent bleek te kloppen. Indrukwekkend.
Film: Bankier van het verzet (2018), Nederland, 123 min. Regie: Joram Lürsen, met o.a. Barry Atsma, Jacob Derwig en Pierre Bokma.
