Elf lezingen over het Eerste Vaticaans Concilie had de pastoor van de San Bartolomeoparochie in de kathedraal van Como gegeven. Nou, dat waren ze niet vergeten, want toen de bisschop van Piacenza korte tijd later overleed, kreeg Giovanni Scalabrini de mijter op zijn hoofd gedrukt. Nog maar 36 jaar oud werd hij de jongste bisschop van de katholieke Kerk.
Twaalf jaar eerder was hij naar zijn bisschop gegaan om min of meer afscheid te nemen. Hij wilde namelijk missionaris worden.
Die mededeling schoot echter in het verkeerde keelgat: “Wel, Giovanni, jouw Indië ligt in Italië.” Toen de jonge priester de deur weer dichttrok, was hij niet alleen leraar op het kleinseminarie, maar ook vice-rector van de priesteropleiding.
Vier jaar later, tijdens de cholera-uitbraak, keek iedereen de andere kant op, maar niet Giovanni, die dag en nacht onder de slachtoffers te vinden was. Daarna werd hij eerst rector van het seminarie en later pastoor in een van de buitenwijken van Como.
“Emigreren of verhongeren, zo luidde het”
Tweet dit!
De sociale misstanden waren groot, maar niemand deed er iets aan. De nieuwe herder ontfermde zich over de textielarbeiders en doofstomme vrouwen. Ook opende hij een oratorium voor mannen. Omdat kennis van het geloof veelal afwezig was, schreef hij de Kleine Catechismus voor Kleuterscholen.
Zijn lezingen in de kathedraal over het Eerste Vaticaans Concilie leidden tot zijn wijding als bisschop van Piacenza. Geschokt bezag de nieuwe prelaat de chaos op de stations. Mensen zonder hoop sprongen op een trein op zoek naar een betere toekomst in het verre Amerika: “Emigreren of stelen; emigreren of verhongeren”, zo luidde het.
Om hen te helpen, stichtte hij met goedkeuring van paus Leo XIII de congregatie van de Missionarissen van de heilige Carolus Borromeus. Zo wilde hij ook de ogen van de mensen openen voor de tragiek van emigratie.
Een van de missionarissen, pater Joseph Marchetti, kreeg tijdens de oversteek naar Brazilië een pasgeboren baby van een overleden emigrante toevertrouwd. Zodra hij São Paulo bereikte, stichtte hij het Christoffel Columbus-weeshuis.
Vervolgens schreef hij aan zijn ordestichter: “We hebben nu wel vaders, maar hoe zit het met de moeders?” Waarop de bisschop de congregatie van Zusters Missionarissen van de heilige Carolus Borromeus, stichtte en naar Brazilië stuurde.
Door uitputting zou het 65-jarige lichaam van de bisschop-missionaris er op 1 juni 1905 de brui aan geven.
Paus Franciscus verklaarde Giovanni Battista Scalabrini in 2022 als “vader van alle migranten” heilig.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
