Vonne van der Meer is een volstrekt unieke stem in het Nederlandse literaire landschap, die al ruim dertig jaar bouwt aan een oeuvre van een constante kwaliteit. Ook haar nieuwste verhalenbundel Brood, zout, wijn stelt niet teleur.
Waarin schuilt Van der Meers eigenheid? Misschien allereerst in haar mildheid, zelfs haar zorgzaamheid voor haar personages. Al belanden zij vaak in gênante situaties, de schrijfster zet hen nooit te kijk, maakt hen niet belachelijk. Al hebben zij hun al-te-menselijke tekortkomingen, zij spot of oordeelt niet.
Zelfs in de verhalen waarin het dreigende onheil voortdurend voelbaar is (zoals ‘Vanwege het uitzicht’ en vooral ‘Maagdenroof’) wordt de toon nooit zwartgallig of sarcastisch. Zachtmoedigheid voert de boventoon, die toch nooit flauw of zoetsappig is.
Haar beschrijvingen zijn alledaags zonder triviaal te worden, symbolisch beladen zonder dat het abstract of gekunsteld wordt. Haar schrijfstijl is eerder liturgisch te noemen; met een grote gevoeligheid voor de kracht van eenvoudige woorden, een onuitgesproken begrip van de grotere betekenis van kleine gebaren, tegelijk onnadrukkelijk en zorgvuldig in de uitvoering.
En niet te vergeten met een sterk besef van stoffelijkheid, tastbaarheid, zintuiglijkheid. Zoals het brood, het zout en de wijn uit de titel en het titelverhaal: geschenken die de oude bewoner van een huis veelbetekenend aan de nieuwe bewoner geeft (verhuizingen vormen een weinig dwingende rode draad door de korte verhalen).
Brood, zout en wijn heten “goede gaven”, een oude familietraditie om nieuwe buren welkom te heten. De hoofdpersoon oefent de zinnen die ze bij de overdracht uit wil spreken, haar eigen kleine consecratiewoorden: “Brood, opdat je in dit huis gezondheid en voorspoed zult kennen. Zout, opdat je leven niet eentonig zal zijn. En de wijn heb ik er zelf bij bedacht: dat je hier maar gelukkig mag worden.”
Een laatste bewijs, zo dat nodig is, voor het liturgische bewustzijn: de bundel begint en eindigt met Kerstmis, in wat meteen de meest tragikomische verhalen van de bundel zijn: ‘Zonder Jozef’ over een weduwe die in de tuin van haar oude huis een Sint-Jozefbeeldje opgraaft dat ze daar begraven had, en dan (nota bene op kerstavond) gearresteerd wordt, en ‘Zwart jurkje’ over een pas gescheiden vrouw die zich klaarmaakt voor een ongemakkelijk kerstfeest met haar psychotische pleegzoon.
Ook Brood, zout, wijn zelf is een ‘goede gave’ bij een verhuizing, kerstfeest of eigenlijk elke gelegenheid.
Vonne van der Meer, Brood, zout, wijn. Uitg. Atlas Contact, 192 pp., pb., € 19,99, ISBN 978 90 254 5070 0
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
