Laatst was ik bij een vergadering over parochievernieuwing. Dat was ontzettend leuk! De vergaderingen zijn opgestart naar aanleiding van de boeken Rebuilt en Als God renoveert. Er schijnen nog meer goede parochievernieuwingsboeken te bestaan, die natuurlijk ook ter inspiratie kunnen worden genomen.

Het gemakkelijke van de genoemde boeken is in ieder geval dat ze erg populair zijn, dus je spreekt snel dezelfde taal met elkaar. Wij hadden er wel een hele avond voor nodig om erachter te komen dat er in Rebuilt gewoon een leidraad staat voor hoe je de vernieuwing kunt aanpakken… Maar het belangrijkste is dat de goede wil er is.

Nieuwerwetse onzin?

Nu kan de gedachte zijn: parochievernieuwing, dat is toch nieuwerwetse onzin? Waarom zou je dat doen als alles in de Kerk al helemaal uitgedacht is? Je zou zelfs kunnen zeggen dat het goed gaat met de Kerk: de kerken lopen dan wel leeg, maar zei Jezus niet dat christenen het zout der aarde zijn? Iedereen weet toch dat je van zout niet te veel moet hebben?

In principe is dat ook geen gekke gedachte: geloof kunnen en willen we niet in aantallen vangen. Maar als je teruggaat naar Jezus’ belangrijkste opdracht – ‘Maak alle volkeren tot mijn leerlingen’ – en je de kerkelijke activiteiten en voorzieningen langs die meetlat legt, dan is er volgens mij nog veel ruimte voor verbetering.

Drogredenen

Verschillende keren heb ik in parochies dingen gehoord die neerkomen op: ‘Waarom zouden we hier iets aan veranderen als het al decennialang goed werkt?’ Ja, zelfs van mensen met veel macht in de Kerk. Voor mij is verandering geen doel op zich, maar als er dit soort drogredenen gegeven wordt om iets te behouden, komt de leeuw in mij naar boven.

Als iets echt al decennialang goed werkt, prima: never change a winning team. Maar als er aanwijzingen komen dat dingen misschien niet naar behoren werken en er dan niet eens een gezonde reflectie op gang komt, dan komen deze mensen op mij over als, sorry dat ik het zo zeg, behoudende zeikerds. Als mensen die het liefst de tijd bevriezen omdat ze op dan ten minste in hun veilige routine kunnen blijven. Als mensen die gelaten een nieuw idee aanhoren om dat vervolgens op matte toon helemaal dood te praten.

Krampachtigheid

Dit klinkt behoorlijk lelijk, en dat is het eigenlijk ook. Want deze mensen hebben vaak een heel goede intentie. Ze steunen vasthoudend een initiatief dat ooit bloeide. Maar als deze vasthoudendheid krampachtigheid wordt, is het raadzaam om te informeren in hoeverre het initiatief nog bijdraagt aan de missie.

Om dat met een warm hart onder hun aandacht te brengen, net als Jezus, die er niet voor terugschrok om mensen recht in hun gezicht ‘adderengebroed’ te noemen. Eh, nee, ik bedoel, net als Jezus, die Martha met haar goede bedoelingen eraan herinnerde dat er iets is dat zelfs nog belangrijker is dan schoonmaken.

De Kerk verandert

Ik wens iedereen dus een goede parochievernieuwing toe! Want of de wil om te veranderen er nou is of niet, en of de Kerk er nou bewust mee bezig is of niet: de Kerk verandert hoe dan ook ten opzichte van de maatschappij, omdat die maatschappij in rap tempo verandert. Dus als we dan toch niet onder parochievernieuwing uitkomen, kunnen we die maar beter in goede banen leiden.

Annemarie van Diepen-Scheerboom is biologielerares en moeder van drie kinderen. Elke drie weken schrijft ze een column in Katholiek Nieuwsblad.