<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
image
Column

De muzikale kunsten van Nikkelen Nelis

Pater Hugo 1 augustus 2024

Muziek componeren is niet meer wat het geweest is. Met een potlood bolletjes op lijntjes krabbelen is verleden tijd. Dat is voor mij trouwens maar goed ook, want ik heb dat weliswaar vroeger wel gedaan, maar ik zou er nooit een ster in zijn geworden. Geen geduld, geen ruimtelijk inzicht en geen rekentalent. En al die dingen heb je nodig.

Daarbij moet je, als je voor orkest schrijft, rekening houden met factoren die heel erg voor de hand liggen maar die je toch snel vergeet. Zo heeft elk instrument zijn eigen bereik, en ook als je niet zo dom bent om te proberen een contrabas de stratosfeer in te jagen, blijven er nog genoeg dilemma’s over.

Lamme armen

Sommige noten kunnen zowel door een cello, een viola als een viool worden gespeeld, maar zeker niet op dezelfde manier en met hetzelfde karakter. Ook zullen mensen die staan te zingen of op een vorm van toeter blazen af en toe moeten ademhalen. Anders krijgen ze een blauwe teint en verpietert hun timbre. Het sterft af, zullen we maar zeggen. Daar zul je als componist rekening mee moeten houden.

Op papier kun je een melodietje eindeloos door laten kwinkeleren, maar in de echte wereld niet. Strijkers kunnen dan weer veel langere passages aan, maar ook daar kun je niet alles maken.

“Op dit moment wordt er gefluisterd dat het Vaticaan weer eens van plan is iedereen te dwingen het jaren-zestigmissaal te gaan gebruiken. Daar lig ik persoonlijk totaal niet van wakker.”

Te veel tremolo veroorzaakt lamme armen en slijmbeursontstekingen. Te veel portamento dan weer braakneigingen (sommige van de lezers van KN zijn wellicht oud genoeg om zich Mantovani en zijn orkest nog te herinneren).

Ingeblikt orkest

Enfin, zoals ik al zei zijn de tijden veranderd. Tegenwoordig zijn er ingeblikte orkesten beschikbaar die je gewoon onmiddellijk laten luisteren naar het eindresultaat van je gekrabbel. Ze zijn gesampled, dus ingespeeld door een echt orkest.

De ingespeelde klanken zijn daarna zo bewerkt dat je ze op een soort bladmuziek (MIDI) kunt programmeren of er zelfs met een keyboard op kunt spelen alsof het een piano is. Ze zijn zelfs goed genoeg om in sommige gevallen gewoon te gebruiken in je eindproduct. Niet in een uitvoering van de derde van Huppeldepup bij Deutsche Grammophon, maar wel in iets moderns of in filmmuziek of zo.

Nikkelen Nelis

Zelf heb ik het precies nodig voor die filmmuziek, en werkt het dus prima. Wel is het een beetje een gedoe om het natuurlijk te laten klinken, want dat is het natuurlijk stiekem niet.

Dus heb ik één hand bij het keyboard, de andere op een schuifjespaneel (elke vinger netjes op één schuifje) en ook nog een soort elektronisch blaasding in mijn mond. Ook zijn er natuurlijk nog pedalen. Denk Nikkelen Nelis met veel flikkerende lampjes in allerlei kleurtjes.

Met dat hele circus zorg ik ervoor dat mijn muziek niet klinkt alsof het door het grote intergalactische robotorkest is ingespeeld. Op dit moment wordt er op internet gefluisterd dat ze in het Vaticaan weer eens van plan zijn iedereen te dwingen het jaren-zestigmissaal te gaan gebruiken. U begrijpt dat ik daar persoonlijk totaal niet van wakker lig.

Als ik muziek kan halen uit een in stukjes gehakt en doorgeprogrammeerd orkest, zou mij met een dito missaal toch hetzelfde moeten lukken?

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.