Het is lastig om columns te schrijven in deze tijd. Aan schrijven over Corona + Kerk/Samenleving/Toekomst ontkom je niet, maar daar wordt al zo veel over geschreven dat het onmogelijk is om iets toe te voegen. Vandaar ook dat ik deze column veel te laat inleverde, zo laat, dat een publiekelijke spijtbetuiging wel op zijn plaats leek.

God in ons midden

De grote liefde en ik voerden al langer gesprekken om samen het geloof meer een plek te geven, en de Goede Week leek ons daar een prima begin voor. Jesaja, Johannes, Mattheüs, brief aan de Korintiërs, psalmen.

Het is bijzonder wat dat doet, samen de Bijbel lezen, samenkomen in het geloof, zoiets. Je ziet elkaar in een nieuw licht. Je ontdekt samen teksten waar je het bestaan niet van wist. Denkt met elkaar na.

En al die tijd doe je dat niet alleen samen, maar is er iets anders aanwezig, Hij, of de Geest, of hoe je het noemen wilt. “Want waar twee vergaderd zijn in mijn naam, daar ben Ik in hun midden.” En waar Hij in het midden is, wordt Hij de grond van dat midden; samen in Hem. En dat aan de eettafel. Alsof we God zomaar uit een keukenkastje kunnen pakken.

Passief televisie kijken

Toen de Paaswake. Ja, wat daarmee te doen? Een Mis meekijken? Maar ik, en de geliefde nog meer, hebben een grondige hekel aan het passief meekijken naar de Mis via een beeldscherm. God is potdorie toch geen Netflix?

Gelukkig stuitte ik op een artikel over ‘huisliturgie’. Blijkbaar was het vroeger gebruikelijk dat die er waren. Een traditie die, bij mijn weten, verloren is gegaan. De dominicanen hadden prachtige liturgie op hun website gezet.

Soms wat heftig: ze wilden werkelijk iedereen plezieren, van de heftigste traditionalist tot de meest lichtvoetige modernist, maar gelukkig boden ze zo veel mogelijkheden dat je er gemakkelijk je eigen vorm aan kon geven (en daar paste Huub Oosterhuis niet in, zeg maar).

Heilig doen

Eng was het wel. Zo samen met de geliefde een beetje heilig gaan zitten doen. Samen de liturgie vormgeven, de muziek kiezen, de Bijbel klaarleggen. Dan de lichten uit. In stilte op de bank zitten in de donkerte met zachtjes gregoriaans aan op de achtergrond.

We stonden samen op en pakten een kaars die we aanstaken waarna we alle kleine lichtjes ook deden branden om, net als in de kerk, het licht de kamer in te zien zweven, kaarsje voor kaarsje. Daarna lazen we om en om de teksten, baden we, luisterden we naar gezangen en zongen we ook zelf nog.

Huisliturgieëen

Op geen moment raakte het doorbroken. We schoten niet in de lach. Zelfs niet toen we zongen – er is nimmer iemand op deze aard geweest met zo een groot gebrek aan muzikaliteit als ik… En door die rituelen heen voelden we Hem, steeds aanwezig. En daarbij zagen we elkaar als opnieuw, dieper. Meer verbonden. Door zijn licht heen.

Er zullen nog veel digitale initiatieven komen. Maar het lukt me niet daarin te geloven. De Kerk moet zo snel mogelijk met huisliturgieën komen, want dat is, geloof ik ten diepste, waar God wél verschijnen kan. Niet op YouTube, niet op Zoom of op Skype, gewoon thuis, met een vergadering van twee of meer.

Peter van Duyvenvoorde is schrijver en filosoof. Hij schrijft elke drie weken een column in Katholiek Nieuwsblad.