Onlangs ging er een schokgolf door het aartsbisdom van Los Angeles. Wij priesters spraken er onderling al over en wisten dat het eraan zat te komen, maar ineens lag het nieuws ook op straat: een schikking van in totaal 880 miljoen dollar voor 1353 beschuldigingen van seksueel misbruik door personeel van de Kerk.

Dat komt bovenop het bedrag van 660 miljoen dollar dat in 2007 al was uitbetaald aan 508 personen. Hoe kon dit misbruik zomaar opnieuw gebeuren? Hebben we dan niets geleerd? Het voelde voor velen als een ‘terug naar af’.

Alhoewel er een aantal dingen aan te voeren zijn tegen de staat van Californië, die de verjaringstermijn voor dit soort zaken voor de tweede keer ophief (een maatregel die vooral de Kerken trof), gingen mijn gedachten in de eerste plaats uit naar de rauwe realiteit van zonde en onrecht.

Naar het bloed van Abel dat uit de aarde naar de hemel schreeuwde. Je kunt dat wel proberen te bedekken en verder leven, maar zelfs als je een weg vindt na zo’n trauma, heeft het misbruik permanente schade toegebracht. Iets dat nooit had mogen gebeuren.

Gehoord worden

Een klinisch psycholoog in mijn parochieraad merkte op: “Het kwaad zal er altijd zijn. Dat kun je niet wegdenken.” Ik hoop vurig dat het geld mag helpen om rouwprocessen af te sluiten en wonden te helen. Al ben ik er niet helemaal zeker van dat dit inderdaad zo werkt.

Misschien is het wel belangrijker dat veel slachtoffers nooit gehoord werden, hun leed nooit werd erkend en ze voortdurend tegen een muur van ontkenning aanliepen.

Anderen zeiden: hoe komen wij dit te boven in onze parochie? Zij hoorden al van parochianen die spijt hadden ooit geld te hebben gegeven aan de Kerk. Wat blijft er over voor onze toekomst als parochie, in een omgeving die al zo vijandig is?

Faillisement

De meeste bisdommen in Californië hebben zich failliet laten verklaren. En in die gevallen is zelfs het spaargeld van parochies en scholen niet meer veilig. In Los Angeles is dit niet gebeurd, en de aartsbisschop bezweert ons dat we niet kaal geplukt worden. Maar het kan natuurlijk niet zonder gevolgen blijven dat er nu in totaal anderhalf miljard dollar wordt weggesluisd uit de voorzieningen van het pastoraat.

Ik sprak hier ooit over met hulpbisschop O’Connell, vlak voordat hij twee jaar geleden werd doodgeschoten. Hij zei: “We worden een arme Kerk voor de armen en dat is misschien niet eens zo’n grote ramp.” Ooit had hij al priester zeer actief gestreden voor sociale gerechtigheid. Hij was altijd geld aan het inzamelen om scholen open te houden in de binnenstad.

Vertrouwen op gebed

Maar aan het eind van zijn leven was hij een mysticus geworden die volledig vertrouwde op het gebed. Zijn strijd werd voornamelijk een gevecht tegen spirituele armoede en hij zat vele uren voor het Allerheiligste. In het geheim bezocht hij daders en slachtoffers en bad met hen.

Hij was de enige bisschop die publiekelijk, en tot tranen toe geroerd, vergiffenis vroeg voor de zonden van zijn Kerk. Als meer bisschoppen dat hadden aangedurfd, zouden deze schikkingen misschien nooit nodig zijn geweest.

Albert van der Woerd is priester van het aartsbisdom Los Angeles. Elke drie weken schrijft hij een column in Katholiek Nieuwsblad.