De laatste keer voor een lange tijd iets over Amerika. 20 januari was de inauguratie van Trump. Chaos sindsdien. Hysterie of terechte angst – de tijd zal het uitwijzen.
Al een paar dagen heb ik een nummer in mijn hoofd. Ik weet niet goed waar het vandaan komt, het begon heel voorzichtig – ik heb sowieso geen sterk ritmegevoel, dus het duurt lang voordat ik het deuntje begreep – en vaag.
Ik wilde het nadoen, maar het was onmogelijk te vertalen van mijn herinnering naar de hedendaagse werkelijke wereld. Een trompet, denk ik, heilzaam. Beelden werden duidelijker: ik kende het van een film, geloof ik, maar welke film? Misschien van Spike Lee. Ik zocht een film op, bekeek de soundtrack; maar nee, die was het niet.
Ondertussen raasde het nieuws voort; de bisschop die Trump vermanend toesprak, ik schreef er een stuk over voor kn.nl. En op de achtergrond dat liedje dat zich maar niet wilde tonen.
20 januari was óók Martin Luther Kingdag in de VS. In al het geweld van de nieuwe president natuurlijk zo goed als genegeerd. Het ging nu even om iets anders, volgend jaar mag hij misschien weer. Of niet. In de door Trump geopenbaarde CIA-documenten – hij zou alle geheimen over de moorden op John F. Kennedy, Robert Kennedy en Martin Luther King ontrafelen – kwamen wat minder bekende aspecten van King naar boven.
“Het gaat niet om de vraag of Martin Luther King een heilige is, dat is te hoog gegrepen”
Tweet dit!
Olie op het vuur voor alt-right natuurlijk, puriteins als ze zijn. Martin Luther King had zich hier en daar wat misdragen, affaires gehad – iedereen die zich enigszins in hem verdiept heeft, wist dit – en schijnbaar participeerde hij in orgies. Voor puriteinen verdorven en zeker niet waard om gevierd te worden, voor libertijnen een liefhebber die vol joie de vivre zat, voor therapeuten en biografen een complexe geest die moeilijk te doorgronden valt.
We hebben in het Evangelie het onderscheid tussen de zonde en de zondaar, een noodzakelijk onderscheid. En dat gaat nu natuurlijk ook weer op. Maar de zin heeft een moeilijke implicatie: de zondige, de zondaar – ruimte – daar tegenover staat de heilige. Er is geen ruimte tussen de heiligheid en de mens. Terwijl de Kerk wel degelijk stelt dat heiligen niet zonder zonden zijn.
En het gaat niet om de vraag of Martin Luther King een heilige is, dat is te hoog gegrepen. De vraag is: is hij in een bepaald aspect leidend geweest, een voorbeeldfiguur, een inspiratie? Dat hij op andere plekken tekortschoot, tja, ik kan goed spreken in het openbaar, maar mis dus ritmegevoel: Onze-Lieve-Heer spreidt de talenten graag een beetje uit.
Opvallend is dat Trump alles wordt vergeven door diezelfde groep. Een proleet mag zich nog zo vaak misdragen, een held moet perfect zijn, anders gooien we hem van zijn voetstuk – vooral als hij niet de onze is.
O ja, dat nummer, toevalligerwijze: Martin Was a Man, a Real Man, door The Oliver Nelson Orchestra. En daar wil ik aan toevoegen: menselijk, al te menselijk, én toch met ook grootsheid, dat kan blijkbaar samengaan.
Peter van Duyvenvoorde is schrijver en filosoof. Elke drie weken schrijft hij een column in Katholiek Nieuwsblad.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
