<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
image
Column

Jouw vrijheid na corona

Paul Graas 18 mei 2021

Wanneer veel mensen over vrijheid denken, dan denken ze in termen van mogelijkheden. Hoe meer mogelijkheden, des te meer vrijheid. Dit perspectief op vrijheid is heel toepasselijk voor de coronatijden waarin we leven. Vóór corona kon je spontaan een kroeg bezoeken of een feestje houden, nu kun je maar een paar personen thuis ontvangen. Vóór corona kon ik kiezen waar ik op vakantie wilde gaan, nu is het al moeilijk om een huisje te huren in Nederland.

Impulsen beheersen

Vrijheid beschouwen als louter keuzemogelijkheid is niet verkeerd, maar wel onvolledig. Het mist een doel, het mist richting: waar dient vrijheid toe? Waarom wil ik een keuze maken?

Plato en Aristoteles beschouwden vrijheid vanuit het licht van de deugden zoals de matigheid. Iemand die zijn impulsen, passies en verlangens weet te beheersen, heeft meer vrijheid om te kiezen wat volgens hem de beste keuze is.

https://www.kn.nl/abonnementen/

Denk bijvoorbeeld aan iemand die de goede gewoonte heeft om gezond te eten. Het is voor hem makkelijker om te kiezen wat, wanneer en hoeveel hij wil eten dan iemand die regelmatig fastfood eet en de gewoonte heeft om tussen maaltijden door te snoepen. Die laatste wordt geleid door zijn gulzigheid en kan minder gemakkelijk kiezen om het niet te doen, waardoor hij minder vrij is.

Het goede boven het slechte kiezen

Voortbouwend op de deugdethiek van deze Griekse filosofen beschouwt de katholieke traditie vrijheid als de capaciteit om in elke omstandigheid het goede boven het slechte te kiezen: om altijd te kiezen voor wat God van ons wil. Het meest radicale voorbeeld hiervan is de dood van Christus aan het kruis. Christus is in alle vrijheid gestorven, niet zozeer omdat Hij meer of minder keuzes had, maar omdat Hij de kruisiging bewust en liefdevol omarmde om ons te verlossen van de zonde.

“Ik ben bang dat veel mensen teleurgesteld zullen raken wanneer ze ontdekken dat als alle beperkingen voorbij zijn, ze niet gelukkiger zullen worden dan ze nu zijn, omdat ze niet weten wat ze willen met hun leven.”
- Paul Graas

Ik deel deze overwegingen over vrijheid niet zozeer omdat ik de beperkingen en ontberingen van deze coronatijden wil bagatelliseren, alsof keuzemogelijkheid niet belangrijk is. Het is heel pijnlijk dat veel mensen hun baan kwijt zijn geraakt door deze crisis en dat sommige mensen geen afscheid hebben kunnen nemen van geliefden die eenzaam overleden zijn in een ziekenhuis. Het is ook tragisch dat we voor een lange tijd niet de liturgische vieringen konden bijwonen zoals we dat verlangen en dat veel mensen aan psychische klachten lijden omdat ze heel de dag thuis zitten.

Gelukkiger worden

Maar ik hoop wel dat we door de coronatijd meer gaan nadenken over de vraag: waarom wil ik al die keuzes hebben? Waarvoor wil ik mijn vrijheid gebruiken? Wat vind ik nou echt belangrijk in mijn leven?

https://www.kn.nl/abonnementen/

Het gevaar is dat we na de coronacrisis nog meer gehecht raken aan dingen die van secundair belang zijn, zoals de hoeveelheid keuzes die je hebt voor een kroegbezoek of een vakantiebestemming. Ik ben bang dat veel mensen nogal teleurgesteld zullen raken wanneer ze ontdekken dat als alle beperkingen voorbij zijn, ze niet per se veel gelukkiger zullen worden dan ze nu zijn, omdat ze ten diepste niet weten wat ze willen met hun leven.

Er mist richting in de zielen van de mensen, er missen kaders. Dan kun je alsnog tienduizend mogelijke keuzes hebben, maar dat zal je niet gelukkiger maken.

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.