Nog steeds word ik ’s ochtends hoopvol wakker met de gedachte: “Wat was er vandaag ook alweer…” Om me dan een ogenblik later te herinneren: “O ja, corona. Nog steeds.” Die gewaarwording bij het ontwaken werpt in mijn verbeelding alvast een lichtgrijze sluier over de dag die voor me ligt.
Deze ervaring heb ik vast niet als enige. Verschillende mensen aan wie ik in de afgelopen weken vroeg hoe het met ze ging, beschreven iets dergelijks. Dat wil zeggen: de enkelen die ik in de afgelopen dagen vanaf 1,5 meter afstand, buiten mijn gezin, mocht ontmoeten, of degenen die ik aan de telefoon had.
“Online contact is troostrijk, maar niet 'the real thing'...”
Tweet dit!
De meesten die ik sprak, komen de dagen gelukkig wel door, en zijn gezond. En juist nu realiseren we ons ook dat we dan niets te klagen hebben. We mogen immers van geluk spreken vanwege het land waarin we wonen en dat we niet ziek zijn, en dat we leven. Toch is er ook die ervaring van schraalheid, van niet ten volle leven.
Deze weken kunnen we minder gemakkelijk, of niet zo natuurlijk doen waar we ons het gelukkigst in voelen: er zijn voor elkaar, luisteren, iets geven, glimlachen, iemand helpen. Wanneer ik mensen spreek die alleen thuis zijn, dan proef ik vaak dat verlangen in hun verhaal. Hoe initieer je zulke ontmoetingen, nu je niet naar buiten durft, of mag…?
Het gaat wel, maar er is gemis aan dat: relatie. Liefde.
Natuurlijk het helpt het dat we via beeldschermen met elkaar kunnen communiceren. Vriendengroepen komen zo bijeen op vrijdagmiddag met een wijntje, oma’s blijven zo hun kleinkinderen voorlezen en we bezoeken onze kerkdiensten zo vanuit de huiskamer. Troostrijk, maar niet hetzelfde als ‘the real thing’.
Het voelt een beetje als plastic.
Maar waarom associëren we plastic eigenlijk met ‘nep’ of met iets slechts? Dat vraag ik me in deze 40-dagentijd vaak af. Het ‘plastic afvallen’ begon ik – zoals ik in mijn eerste column schreef – meer vanuit een emotionele impuls. Plastic, zo ervoer ik ergens van binnen, had te maken met een ‘schending’ van de schepping.
“Plastic is in principe een ingenieuze en nuttige vinding”
Tweet dit!
Maar je zou ook anders kunnen redeneren. De ruwe materialen waarvan plastic is gemaakt zijn toch ook deel van Gods schepping? En ons scheppen is toch ook deel van de opdracht die we met de schepping hebben meegekregen als schepselen naar Gods beeld? Bovendien: plastic heeft prachtige eigenschappen. Het is extreem houdbaar, stevig, flexibel, veelzijdig, goedkoop. Waarom heeft het dan toch zo’n slecht imago?
In zichzelf is plastic niet slecht. Maar net zoals wijn kan staan voor iets heiligs, maar ook voor alcoholmisbruik, zo kan plastic – in principe een ingenieuze en nuttige vinding – door excessief gebruik van vooral wegwerpverpakkingen symbool staan voor een zieke relatie.
Wij hebben doorgaans geen last van de plastic berg die wij – mede – veroorzaken. Dat plastic wordt verscheept naar ontwikkelingslanden. Zij zoeken het maar uit. Of plastic belandt in de oceaan, waar het dodelijke gevolgen heeft voor het leven aldaar. Zoals we nu vaak omgaan met plastic, doen we geen recht aan de heilige relatie tot de ander en de Ander.
Dat plastic soms dient als goedkope vervanging van iets ‘echts’ is niet per definitie verkeerd. Net als die ‘verbinding met de ander’, in tijden van corona, is ‘nep’ soms het meest echte waar we over beschikken.
Maar toch. Terwijl ik dit schrijf komt de geur van koekjes in mijn neus. De kinderen zijn ze aan het bakken met mijn man. Ik realiseer me maar weer eens hoeveel echter koekjes smaken als ze niet uit een plastic verpakking komen. Er zit net wat meer liefde in.
In deze tijden leer je – of je ’t nu wilt of niet – gelukkig te zijn met de eenvoudige dingen. Dat is een gratis les in vasten.
Maar het leukste moment, in ieder geval volgens mijn kinderen, volgt nu: vijf tekeningen en een feestelijk bord met vier koekjes stiekem voor de deur leggen bij de buren en aanbellen. En op veilige afstand kijken hoe ze het cadeau ontdekken…
Eva Martens is theoloog en werkzaam als pastor in de Dominicuskerk in Amsterdam. Zij woont met haar gezin – man Remco en kinderen Rivka (4) en Avi (2) – in Nijmegen.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
