De Synodale Weg die de Duitse bisschoppen afleggen, lijkt steeds meer op de weg die Luther destijds bewandelde. Het Vaticaan doet al het mogelijke om de schade te beperken, maar Duitsland lijkt geen duimbreed toe te geven aan Rome.
De belangrijkste stappen van Rome volgden op het besluit van de Duitse bisschoppen in 2019 om verder te gaan met het Synodale Pad, een inspanning die aanvankelijk werd ingegeven door onthullingen van seksueel misbruik door priesters en doofpotaffaires.
Maar toen het momentum voor verandering aan kracht won, verschoof de aandacht naar een lijst van voorgestelde ‘bindende’ hervormingen die, indien goedgekeurd door de Duitse bisschoppen, in strijd zouden zijn met de kerkelijke leer over homoseksualiteit, oecumene, kerkorde en de wijding van vrouwen tot priester. Een dergelijke stap van de Kerk in Duitsland zou kunnen leiden tot een schisma met Rome, tot een Reformatie 2.0.
Diep bezorgd over deze koerswijziging schreef paus Franciscus in juni 2019 een aan duidelijkheid niets te wensen overlatende brief aan de Duitse Kerk. Daarin waarschuwde hij de Duitse katholieken dat als zij deze koers zouden blijven aanhouden, hun aanpak zou resulteren in “het vermenigvuldigen en voeden van het kwaad dat het wilde overwinnen”.
In september 2019 schreef kardinaal Marc Ouellet (prefect van de Congregatie voor de Bisschoppen) de toenmalige voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie kardinaal Reinhard Marx dat de besluiten van de synodevergadering geen bindend gezag hebben. Kardinaal Marx trok zich daar niets van aan en berichtte richting Rome dat de vergadering zou doorgaan zoals gepland. Latere waarschuwingen van het Vaticaan werden op dezelfde wijze genegeerd.
Op 15 maart publiceerde de Congregatie voor de Geloofsleer een responsum ad dubium over verbintenissen tussen mensen van hetzelfde geslacht, met de heldere mededeling dat het priesters niet toegestaan is deze partnerschappen in te zegenen. De uitspraak en de begeleidende nota werden goedgekeurd voor publicatie door paus Franciscus. Deze uitspraak wordt algemeen geïnterpreteerd als een poging om het hervormingsprogramma van Duitsland in te dammen.
“De herders die de kudde moeten leiden, laten zichzelf steeds minder leiden door de De Goede Herder”
Tweet dit!
De uitspraak werd openlijk bekritiseerd door de deelnemers van de Synodale Weg, en verschillende parochies kondigden aan ‘zegendiensten’ te zullen houden waar ook relaties van paren van gelijk geslacht worden gezegend. Intussen heeft de onlangs publiceerde ‘Fundamentele Tekst’ nog meer ongerustheid gewekt. Het document geeft de beraadslagingen in Duitsland weer en de auteurs beweren dat “er niet één waarheid van de religieuze, morele en politieke wereld is, en niet één vorm van denken die aanspraak kan maken op het ultieme gezag”.
In een reactie hierop concludeerde de Amerikaanse commentator George Weigel dat de Duitse bisschoppen het punt van “geloofsafval” hadden bereikt. De vraag rijst of het wel verstandig is dat het Vaticaan de Synodale Weg tot het einde laat uitspelen voordat er verdere stappen worden ondernomen.
Intussen wordt steeds duidelijker wat de standpunten van de meerderheid van de Duitse bisschoppen echt zijn. De herders die de kudde moeten leiden, laten zichzelf steeds minder leiden door De Goede Herder. Steeds duidelijker openbaart zich de drang om de kerkelijke leer en praktijk te hervormen conform seculiere ideologieën die de realiteit van de waarheid zelf in twijfel trekken, en de apostolische traditie van de Kerk herdefiniëren als een onderdrukkend systeem dat ten onrechte een mannelijke hiërarchie en geestelijkheid bevoordeelt. In deze context worden Schrift en traditie ondergeschikt aan het proces van de Synodale Weg, die erop uit is zijn eigen bindende waarheid te creëren.
De Kerk in Duitsland is de rijkste ter wereld dankzij de nationale Kirchensteuer, de ‘kerkbelasting’ die in 2020 6,7 miljard euro bedroeg. De Kerk gedraagt zich alsof zij een klasse vertegenwoordigt in plaats van de belangen van de Kerk; een elitaire klasse die rijk is en bepaalde sociaal-progressieve eisen heeft waaraan ze tegemoet wil komen. De bisschoppen voelen zich verplicht aan die klasse, zo lijkt het wel. De ironie is dat dit gebeurt onder een paus die een paus voor de armen wil zijn.
Mgr. Rob Mutsaerts is hulpbisschop van ‘s-Hertogenbosch. Hij schrijft maandelijks een column voor KN.nl.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
