Op het moment van schrijven wordt duidelijk dat de heilige moederkerk in ons land heeft besloten om na 17.00 uur geen Missen toe te staan. De reden zou zijn dat men met Kerstmis afgeladen kerken verwacht en geen besmettingshaard wil zijn. Niet dat het moet van de staat, er is immers godsdienstvrijheid. Maar de katholieke Kerk (evenals de PKN) beweegt gewillig met de staat mee.
Allerlei parochies staan in het rood, zijn op sterven na dood, en in plaats van dat de Kerk zich openstelt en laat zien wat ze betekent, loopt ze als een schoothondje achter de staat aan.
Men zou toch zelf kunnen kiezen al dan niet te gaan? De kerken zouden ook met een reserveringssysteem kunnen werken. Of een andere oplossing vinden. In plaats daarvan kiest de Kerk de gemakkelijke, simpele, rechtlijnige weg.
Dat is misschien wel het probleem geweest van vorig jaar, ook het probleem van de lockdown überhaupt. Als je eenmaal de nachtmis niet door hebt laten gaan, wordt het de tweede keer gemakkelijker en de derde keer nog gemakkelijker. Als een relatie waarin in een ruzie plotseling iemand dreigt het uit te maken. Zodra dat uitgesproken is, ligt het als mes op tafel dat naar keuze getrokken kan worden.
En iedere keer dat het weer wordt gezegd – en het wordt steeds gemakkelijker – is het einde van de relatie naderbij. Tot het betekenisloos is geworden. Zo gemakkelijk verdween ook weer het publiek uit de voetbalstadions. Zo gemakkelijk sloot de horeca om 17.00 uur.
Het lijkt wel alsof we lamgeslagen zijn. Alles wat noodzakelijk leek, is contingent geworden: het kan plaatsvinden, evengoed kan het niet plaatsvinden. Betekenisloos. Nachtmis? Wat maakt het uit, doen we het toch vroeger – en wie zegt nu dat ze niet helemaal niet gevierd gaat worden?
Daarbij is het ook nog eens dommig en symbolisch. De reden van de sluiting om 17.00 uur is dat men de horeca aan banden wil leggen, zonder dat zo te benoemen. Opdat men niet met een glas te veel elkaar opzoekt. Maar of je de kerstnachtmis nou om 15.00 uur of 23.00 uur viert, maakt in principe niet uit: het coronavirus staat niet om een hoekje te wachten met een wekker in zijn binnenzak.
Wat de Kerk wil bereiken, is me niet helemaal duidelijk: of ze is bezig zichzelf als volgzaam in de markt te zetten en wacht op een aai van de overheid – we zijn immers altijd een beetje een schuilkerk gebleven – of ze meent dit, maar dan is het nog steeds vreemd. Dan moet je gewoon überhaupt de Mis alleen maar digitaal doen.
Het doet me verlangen naar de radicale tijden van kruistochten en kathedralen, moedige missionarissen en verstervende en dichtende heiligen. Zij zouden niet zo lijdzaam zijn geweest. Maar hier moeten we het blijkbaar mee doen als katholieken, of we nu willen of niet. Ik zou er bijna gereformeerd van worden.
Peter van Duyvenvoorde is schrijver en filosoof. Hij schrijft elke drie weken een column in Katholiek Nieuwsblad.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
