Al jaren voeren we in de aanloop naar 6 december een felle discussie over Zwarte Piet. Maar aan die discussie kleeft, ondanks de constructieve aspecten, een groot nadeel: ze gaat niet over het feest zélf. De strijd leidt af van de hoofdpersoon, Sinterklaas, of liever: Sint-Nicolaas.
Als klopt dat het draagvlak voor de traditionele Zwarte Piet afneemt – volgens de NOS is nog maar 39 procent van de Nederlanders voorstander – ligt er ook een kans. De Utrechtse priester Koos Smits refereerde er recent aan in een preek: “Nu het feest bevrijd lijkt te worden van Zwarte Pieten, bestaat de kans dat de echte heilige Sint-Nicolaas weer tevoorschijn kan komen.”
Wie is die Nicolaas? Behalve patroon van vele beroepsgroepen en steden is hij toch bovenal de beschermheilige van kinderen. Nog maar weinigen weten het, maar we vieren jaarlijks de feestdag van een echt katholieke heilige die álles in het werk stelde om werken van barmhartigheid te verrichten voor arme kinderen; hij zag daarbij af van elke persoonlijke beloning.
We zien er nog iets van terug in onze hedendaagse invulling van het feest, zoals de traditie van het schoen zetten, en de surprises met anonieme gedichten die we elkaar geven. Het weerspiegelt wat Sint-Nicolaas deed toen hij zijn arme buurman anoniem goud schonk om zijn dochters te kunnen helpen, maar wel precies omgekeerd: de anonimiteit heeft niets meer te maken met werken van barmhartigheid en al evenmin met mensen (kinderen) in armoede, en goedgeefs zijn we alleen nog op Pakjesavond zelf.
De spirituele dimensie van Nicolaas’ heiligheid is verdwenen en juist díe verdient meer aandacht. Want wat als we het geven van cadeaus, surprises en gedichten zouden benaderen zoals hij het ons ooit voordeed?
We kunnen daarmee dicht bij huis beginnen: in Nederland groeien volgens het SCP 315.000 kinderen en jongeren tot 21 jaar op in armoede. Dat is één op de twaalf kinderen, dus gemiddeld twee tot drie per schoolklas. Die armoede uit zich niet alleen in niet op vakantie kunnen gaan, maar ook in het feit dat ruim vierhonderdduizend kinderen zonder ontbijt naar school gaan.
Armoede is een verborgen probleem: volwassenen en kinderen die eronder lijden, schamen zich er vaak voor. Maar via bijvoorbeeld Vincentiusverenigingen en de voedselbanken zijn zij wel degelijk te vinden – en te helpen. Nederland behoort nog altijd tot de tien rijkste landen ter wereld, de middelen zijn er.
Laten we proberen om de armen, en specifiek hun kinderen, rond Sinterklaas centraal te stellen en om, net als Nicolaas, tijdens en na het feest volledig belangeloos aan de kwetsbaren te geven. Een schoolontbijt of een lokaal georganiseerde Pakjesavond voor arme gezinnen zou bijvoorbeeld al een mooi begin kunnen zijn.
Laten we er, kortom, weer een écht Sinterklaasfeest van maken, op basis van de ware bedoeling van Sint-Nicolaas.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
