In de Veertigdagentijd worden we uitgenodigd om te vasten. Het christelijke vasten is echter complex. Het is geen doel op zich. Het gaat niet over indruk maken op God of op je huisgenoten door je fysieke heldendaden. Het is ook niet bedoeld als training om je karakter te vormen of af te slanken. Ook al kan dit er het onrechtstreekse gevolg van zijn. Vasten gaat niet over hoe meer, hoe beter. Dat plaatst je namelijk zelf in het centrum. Daar word je niet gelukkiger van.

Het christelijk vasten is bedoeld als hulpmiddel om dichter bij God te komen. Je kan bijvoorbeeld minder eten of je onthouden van alcohol. Hierdoor moet je lichaam minder energie stoppen in het verteren. Het relatieve hongergevoel leidt tot grotere aandacht. Je lichamelijke en innerlijke zintuigen worden gescherpt. Iets analoog kan gezegd worden over het minder tijd besteden aan sociale media of, in tegendeel, kiezen voor meer aandacht voor je huisgenoten.

Vasten op zich volstaat niet om te groeien in godsverbondenheid. De frustratie die je door het vasten inbouwt, richt je niet automatisch op God. In zekere zin maakt vasten je zelfs kwetsbaarder voor allerhande bekoringen: leuke dingen die door de leegte van de onthouding des te aantrekkelijker lijken, maar die je uiteindelijk onbevredigd achterlaten.

Vandaar dat christenen in de Veertigdagentijd niet alleen uitgenodigd worden om zich van sommige zaken te onthouden. Er is tegelijk de aansporing om andere dingen meer te doen: bidden en concrete daden van naastenliefde. Zo kunnen de vrijgekomen tijd, energie en aandacht in richting van God worden gekanaliseerd. Het is deze combinatie van minder en meer die van het vasten een christelijk vasten kan maken.

Nikolaas Sintobin is jezuïet en schrijver.