Sinds jaren heb ik een vrij vaste structuur voor mijn gebedsleven. Dagelijks start ik met een half uur meditatief gebed en ik plan altijd nog een half uur gebed ergens in de avond. Ik doe dit elke dag. Wat er ook gebeurt. Altijd.

Nu heb ik wel vaker vragen daarover gekregen: wordt het niet makkelijk een verplichting, in plaats van iets wat je echt doet uit liefde? Legt het niet een onnodige druk op je? Wordt het niet gaandeweg een routine die ten koste gaat van de spontane en enthousiaste liefde?

Relatiesleur

Dit zijn terechte vragen. Het lijkt alsof zo’n vaste structuur monotonie en sleur in de relatie met Jezus brengt. Maar gek genoeg ervaar ik juist het tegenovergestelde: die structuur of, zoals ik het noem, die rituelen, geven mij de ruimte en vrijheid om de liefde rustig te laten groeien. Ze zorgen ervoor dat mijn relatie met Jezus niet afhangt van mijn gemoed of van de drukte in mijn leven.

Dit heb ik onder andere geleerd van een zeer wijze vos, uit het epische verhaal De kleine prins van de Franse schrijver Antoine de Saint-Exupéry. Het boek is een poëtisch sprookje over een jongen die op een kleine planeet woont en besluit om andere planeten te bezoeken. Op elke planeet komt hij allerlei bijzondere figuren tegen.

‘Wat is een ritueel?’

Het belangrijkste hoofdstuk van het boek gaat over zijn bezoek aan de aarde en zijn ontmoeting met een vos. Als de prins de vos tegenkomt, vraagt hij hem of ze vrienden kunnen worden. De vos antwoordt dat dit tijd en geduld vergt. De volgende dag komt de prins terug en dan zegt de vos het volgende:

“Je had beter op dezelfde tijd kunnen komen”, zei de vos. “Als je bijvoorbeeld om vier uur ‘s middags komt, begin ik om drie uur al gelukkig te worden. Hoe later het wordt, des te gelukkiger voel ik me. En om vier uur word ik onrustig; zo zal ik de waarde van het geluk leren kennen! Maar als je op een willekeurige tijd komt, dan weet ik nooit hoe laat ik mijn hart klaar moet maken…Rituelen moeten er zijn.”

“Wat is een ritueel?” zei de kleine prins. “Dat is ook een vergeten begrip”, zei de vos. “Een ritueel maakt dat de ene dag verschilt van alle andere dagen, het ene uur van alle andere uren.”

Aandacht voor voorbereiding

De vos legt de kleine prins uit dat rituelen ervoor zorgen dat het hart weet wanneer het zich moet klaarmaken voor de ontmoeting. Als ik alles aan de improvisatie en het goede gevoel moet overlaten, zal ik ongetwijfeld af en toe een vurige tijd van gebed hebben, maar het zal me vaker gebeuren dat ik niet in de juiste modus ben om aandachtig te bidden of dat ik simpelweg vergeet om te gaan bidden.

Wanneer je een vast ritme hanteert voor jouw gebedsleven kan het zeker gebeuren dat het op een gegeven moment een moetje wordt of dat er weinig spontaniteit en creativiteit is in de relatie met Jezus. Maar volgens mij is de oplossing niet om het ritueel af te schaffen, maar om meer aandacht te schenken aan de voorbereiding op die ontmoeting.

In ieder geval wil ik je uitdagen om zulke rituelen – zo’n vaste structuur – voor een bepaalde tijd te volgen in jouw gebedsleven. De kans is groot dat je ervaart wat de vos zei: “Het maakt dat de ene dag verschilt van alle andere dagen, het ene uur van alle andere uren.”

Paul Graas is expert in karaktervorming en begeleidt jongeren bij het ontwikkelen van een persoonlijke relatie met Jezus. Hij schrijft maandelijks een column voor KN Jong.