Hoewel de Veertigdagentijd en de Goede Week vooral geassocieerd worden met vasten, worden er wereldwijd in die periode gerechten gemaakt die verwijzen naar Jezus’ lijdensweg.
Capirotada lijkt op wat wij kennen als broodpudding en verschijnt bij veel Mexicaanse gezinnen op tafel op de vrijdagen in de Veertigdagentijd. Het recept varieert van gezin tot gezin, maar achter de traditionele zoete en hartige ingrediënten van de capirotada gaan veel verwijzingen naar de kruisiging schuil.
Zo verwijzen de broodjes en de honing of stroop in het gerecht naar het lichaam en bloed van Christus. Er gaan ook hele kruidnagels en kaneelstokjes in die verwijzen naar de spijkers en het houten kruis van Christus. De gesmolten kaas over het gerecht staat dan weer voor de doek waarin Jezus gewikkeld werd na zijn dood.
Aguas fresca is een drankje dat gemaakt wordt van mineraalwater, vers fruit naar keuze, suiker, havervlokken en andere granen, zaden en kruidenthee. Hoewel het niet alleen in de Veertigdagentijd wordt gedronken, is het traditie in de Mexicaanse stad Oaxaca om dit drankje op Goede Vrijdag uit te delen aan buren en voorbijgangers. Daarmee willen gezinnen Jezus’ dorst lessen op zijn weg door Jeruzalem, net zoals de Samaritaanse vrouw dat deed bij de bron van Jakob (Joh. 4,4-42).
Fanesca is een soep die in de Goede Week wordt gegeten. De soep wordt gemaakt van kabeljauw en twaalf soorten bonen en groenten die verwijzen naar Jezus en de twaalf apostelen. Het recept gaat terug tot de zestiende eeuw en men gelooft dat het verbonden is aan een klooster in de hoofdstad Quito. In sommige gezinnen is het maken van de soep een familieaangelegenheid: al biddend bereiden ze de vis en doppen ze de bonen. Zo staan ze stil bij het Laatste Avondmaal, dat plaatsvond vlak voor Jezus’ passie.
Kwareżimal komt van het Latijnse woord Quadragesima, ofwel de Veertigdagentijd. Het is zoete cake die gemaakt worden met amandelmeel, honing en geraspte sinaasappel. De cake wordt ook aan kinderen gegeven die een eendaagse pelgrimstocht maken langs veertien kerken om de veertien kruiswegstaties te gedenken.
Qaghaq tal-appostli, ofwel ‘apostelringen’, zijn zoete of hartige ongedesemde ronde broden die bestrooid worden met amandelen en sesamzaadjes. De broden worden gegeten op Witte Donderdag, toen Jezus de Eucharistie instelde.
Zenkoul bestaat uit bulgur- of pompoenballetjes, gecombineerd met kikkererwten, rijst, knoflook, ui en granaatappelmelasse. Het wordt gegeten tijdens de Veertigdagentijd en op Goede Vrijdag. In sommige recepten wordt het citroensap in de zenkoul vervangen door azijn als verwijzing naar het moment waarop Jezus aan het kruis zure wijn krijgt van de Romeinse soldaten (vgl. Joh. 19,28-29), waarmee de profetie in psalm 69 in vervulling gaat: “Zo gaven ze mij azijn toen ik verdorstte” (vers 22).
Op Goede Vrijdag wordt in Iraakse dorpen gezamenlijk een traditioneel gerecht gegeten dat ook wel Christus’ Feest wordt genoemd. Het wordt gemaakt van verschillende graansoorten, bonen en groenten. Het meest kenmerkende ingrediënt is echter akoub, een stekelige plant die in de lente overvloedig groeit. Door water toe te voegen aan de ingrediënten ontstaat een soep die langzaam gekookt wordt. Daarna wordt de soep gepureerd en uitgedeeld.
Het verwijderen van de doornen van de akoub is een lastig werkje en wordt gezien als een manier om deel te nemen aan Jezus’ passie. De stekelige plant staat ook symbool voor de doornenkroon die Jezus droeg aan het kruis.
Pretzels zijn de iconische broodkrakelingen die gemaakt worden van enkel zout, gist, bloem en water. Ze worden in Duitsland en de Duitstalige gebieden in de rest van Europa gegeten, maar in een document in de Vaticaanse bibliotheek staat dat ze in de vroege middeleeuwen speciaal voor de Veertigdagentijd werden bedacht door een Italiaanse monnik.
Door de vorm die lijkt op gevouwen handen in gebed, zou de pretzel katholieken herinneren aan de opdracht de Veertigdagentijd in gebed door te brengen. De drie gaten in de pretzel staan dan weer voor de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.
Hot cross buns zouden voor het eerst ergens tussen de twaalfde en veertiende eeuw op Goede Vrijdag zijn uitgedeeld aan arme Engelse katholieken. Tegenwoordig worden de zoete broodjes in Engeland, maar ook in gemenebestlanden als Australië en Nieuw-Zeeland gegeten in de Goede Week. De broodjes worden gemaakt met bloem, eieren, gist, krenten en kardemom.
Het recept zou volgens historische geschriften een heidense oorsprong hebben, maar door monniken zijn aangepast. Die brachten het kruis op de broodjes aan waarmee verwezen wordt naar Jezus’ kruisiging, en gebruikten verschillende soorten kruiden als symbool voor zijn begrafenis. (Vertaling: Susanne Kurstjens)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
