<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Inspiratie

De liturgie als school van gebed

KN Redactie 11 januari 2018
image
Foto: AP

Tijdens de algemene audiëntie van 10 januari sprak paus Franciscus over het Gloria en het openingsgebed. “Dat de liturgie een ware school van gebed mag worden.”

Beste broeders en zusters, goedemorgen!

Tijdens de catecheses over de Eucharistieviering hebben we gezien dat de schuldbelijdenis ons helpt ons te ontdoen van onze arrogantie en ons aan God te tonen zoals we echt zijn, ervan bewust dat we zondaars zijn, maar in de hoop vergeven te worden.

Engelengezang

Juist in de ontmoeting tussen de menselijke ellende en de goddelijke barmhartigheid komt de dankbaarheid tot leven die uitgedrukt wordt in het Gloria, “een zeer oude en eerbiedwaardige hymne, waardoor de Kerk, in de Heilige Geest vergaderd, God de Vader en het Lam verheerlijkt en smekend aanroept” (Algemeen Statuut van het Romeins Missaal, 53).

De aanhef van deze hymne – “Eer aan God in den hoge” – grijpt terug op het gezang van de engelen bij de geboorte van Jezus in Bethlehem: een vreugdevolle verkondiging van de omhelzing tussen hemel en aarde. Dit gezang betrekt ook ons die verzameld zijn in gebed: “Eer aan God in den hoge en vrede op aarde aan, de mensen die Hij liefheeft”.

Persoonlijke intenties

Na het Gloria, of wanneer dat er niet is meteen na de schuldbelijdenis, neemt het gebed een bijzondere vorm aan in iets dat collecta genoemd wordt. Hierin komt het eigen karakter van de viering tot uitdrukking, afhankelijk van de dag en de tijd van het jaar (vlg. ibid., 54).

Door de uitnodiging “Laat ons bidden” roept de priester de mensen op om samen met hem een moment stil te zijn, om je zo bewust te worden dat je in Gods aanwezigheid verkeert en om zo de persoonlijke intenties naar boven te halen, ieder in zijn eigen hart, waarmee je deelneemt aan de Mis (vlg. ibid., 54). De priester zegt “Laat ons bidden” en dan volgt er een moment van stilte waarin ieder van ons denkt aan de dingen die hij nodig heeft, die hij in gebed wil vragen.

Je openstellen voor andere stemmen

De stilte is niet slechts de afwezigheid van woorden, maar veeleer je openstellen voor andere stemmen: de stem van ons hart en, vooral, die van de Heilige Geest. In de liturgie hangt de aard van de heilige stilte af van het moment waarop die plaatsvindt: “Bij de boete-act en na de uitnodiging tot gebed keert eenieder in zichzelf; na de lezing of na de homilie echter overweegt men kortstondig wat men zojuist heeft gehoord; na de Communie evenwel looft men God in zijn hart en bidt men tot Hem” (ibid., 45).

Dus, voor het openingsgebed helpt de stilte ons om in onszelf te keren en na te denken over waarom we hier zijn. Daarom is het belangrijk om naar ons binnenste te luisteren en dat vervolgens open te stellen voor de Heer.

Gemeenschappelijk gebed

Misschien beleven we moeizame dagen, dagen van vreugde, van pijn, en willen we dat tegen de Heer zeggen, willen we om zijn hulp vragen of Hem vragen ons nabij te zijn; of hebben we zieke familieleden of vrienden of maken zij moeilijke dingen door; of willen we de situatie van de Kerk of de wereld aan de Heer toevertrouwen.

En daarvoor is het korte moment van stilte voordat de priester ieders intenties verzamelt, er een collecta van maakt en met luide stem tot God, in naam van iedereen, het gemeenschappelijk gebed uitspreekt waarmee de openingsritus wordt afgesloten.

Advies aan de priesters

Ik raad de priesters met klem aan om dit moment van stilte aan te houden en er niet aan voorbij te gaan. “Laten we bidden” en dan een moment van stilte: dat raad ik de priesters aan. Zonder deze stilte lopen we het gevaar voorbij te gaan aan het stilstaan bij je binnenste.

De priester bidt deze smeekbede, deze collecta, met de armen uitgestrekt en de houding van een biddende – zoals dat door christenen vanaf de eerste eeuwen werd gedaan en zoals de fresco’s in de Romeinse catacomben laten zien – om Christus na te volgen met zijn uitgestrekte armen aan het kruishout. En daar is Christus de Biddende en het gebed tegelijk! In het kruis herkennen we de Priester die aan God de Hem aangename eredienst aanbiedt, ofwel de kinderlijke gehoorzaamheid.

Rijk aan betekenis

In de Romeinse ritus zijn de gebeden kort, maar rijk aan betekenis: je kunt heel veel mooie meditaties houden over deze gebeden. Heel veel mooie meditaties! Nog eens stilstaan bij de teksten, ook buiten de Mis om, kan ons helpen te begrijpen hoe we ons tot God kunnen richten, wat te vragen en welke woorden te gebruiken. Dat de liturgie een ware school van gebed mag worden. (Vert. SvdB)

 

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.