Tijdens de algemene audiëntie van 22 november sprak paus Franciscus over de Mis als gedachtenis van het Pasen van Christus.

Beste broeders en zusters, goedemorgen!

Nu we verder gaan met de catechese over de Mis, kunnen we ons afvragen: wat is de Mis nu echt? De Mis is een gedachtenis van het paasmysterie van Christus. Hij maakt ons deelgenoot van zijn overwinning op de zonde en op de dood, en Hij geeft volle betekenis aan ons leven.

De waarde van de Mis

Om de waarde van de Mis te begrijpen, moeten we vooral de Bijbelse betekenis van ‘gedachtenis’ begrijpen. De Mis is niet alleen een herinnering aan de gebeurtenissen uit het verleden, maar stelt die in zekere zin present en maakt ze actueel. “Aldus verstaat Israël zijn bevrijding uit Egypte: telkens wanneer het paasfeest gevierd wordt, worden de gelovigen weer aan de gebeurtenissen van de uittocht herinnerd, opdat zij ernaar gaan leven” (Catechismus van de katholieke Kerk, 1363).

Jezus Christus heeft met zijn passie, dood, verrijzenis en hemelvaart het Pasen tot vervulling gebracht. En de Mis is de gedachtenis van zijn Pasen, van zijn ‘uittocht’ die Hij voor ons heeft volbracht om ons uit de slavernij te bevrijden en ons te leiden naar het beloofde land van het eeuwig leven. Het is niet slechts een herinnering, nee, het is veel meer dan dat: het is present stellen van wat eeuwen geleden is gebeurd.

Naar de kern

De eucharistie breng ons altijd naar de kern van de verlossende daad van God: de Heer Jezus die zichzelf tot brood heeft gemaakt dat voor ons gebroken werd, die over ons al zijn barmhartigheid en zijn liefde uitstort. Zoals Hij dat aan het kruis heeft gedaan om ons hart, ons bestaan en onze manier van in relatie staan tot Hem en tot onze broeders te vernieuwen. Dit zegt het Tweede Vaticaans Concilie: “Telkens als het kruisoffer, waardoor ons Paaslam Christus is geslacht, op het altaar wordt gevierd, wordt het werk van onze verlossing verwezenlijkt” (Lumen gentium, hoofdstuk 1, 3).

Elke viering van de eucharistie is een straal van die nooit ondergaande zon die de verrezen Jezus is. Deelnemen aan de Mis, vooral op zondag, betekent binnengaan in de overwinning van de Verrezen Heer, verlicht worden door zijn licht, verwarmd worden door zijn warmte. Via de viering van de eucharistie maakt de Heilige Geest ons deelgenoot van het goddelijk leven dat in staat is om heel ons aardse wezen te veranderen.

In de Mis vier je Pasen

En in de overgang van de dood naar het leven, van de tijd naar de eeuwigheid, trekt de Heer Jezus ook ons met Hem mee om Pasen te vieren. In de Mis vier je Pasen. Wij zijn, in de Mis, met de gestorven en verrezen Jezus en Hij trekt ons voort, naar het eeuwig leven. In de Mis verenigen we ons met Hem. “Met Christus ben ik gekruisigd”, zegt de heilige apostel Paulus. “Ikzelf leef niet meer, Christus is het die leeft in mij. Voor zover ik nu leef in het vlees, leef ik in het geloof in de Zoon van God, die mij heeft liefgehad en zichzelf heeft overgeleverd voor mij” (Galaten, 2,19-20). Zo dacht Paulus erover.

Zijn bloed bevrijdt ons dan ook van de dood en van de angst daarvoor. Het bevrijdt ons niet alleen van de heerschappij van de lichamelijke dood, maar ook van de geestelijke dood die het kwaad, de zonde is en die ons elke keer te pakken krijgt als we het slachtoffer worden van onze zonde of die van anderen. En zo wordt ons leven besmeurd, verliest het aan schoonheid en betekenis, en verdort het.

De volheid van het leven

Christus geeft ons echter het leven terug; Christus is de volheid van het leven, en als Hij de dood heeft aangepakt, heeft Hij die voor altijd vernietigd: door te verrijzen vernietigde Hij de dood en vernieuwde Hij het leven.Het Pasen van Christus is de definitieve overwinning op de dood, want Hij heeft zijn dood veranderd in een uiterste daad van liefde. Hij stierf uit liefde! En in de eucharistie wil Hij zijn overwinnende liefde van Pasen op ons overbrengen. Als wij die gelovig ontvangen, kunnen ook wij echt God en de naaste liefhebben, kunnen wij liefhebben zoals Hij ons heeft liefgehad: door het leven te geven.

Als Christus’ liefde in mij leeft, kan ik me volledig geven aan de ander. Vanuit de innerlijke zekerheid dat ook als de ander me zou verwonden, ik niet zou sterven. Anders zou ik me moeten verdedigen. De martelaren hebben hun leven gegeven, juist vanwege die zekerheid van Christus’ overwinning op de dood. Alleen als we die macht van Christus ervaren, de macht van zijn liefde, zijn we echt vrij om onszelf zonder angst te geven. Dat is de Mis: binnengaan in die passie, dood, verrijzenis, hemelvaart van Jezus.

De Mis is geen spektakel!

Als we naar de Mis gaan, is het alsof we op weg gaan naar de calvarieberg, precies hetzelfde. Maar denken jullie eens na en stel je het voor: als wij op het moment van de Mis naar de calvarieberg gaan en weten dat die man daar Jezus is. Zouden wij het onszelf dan toestaan om te kletsen, om foto’s te maken, om er een soort show van te maken? Nee! Want het is Jezus! We zouden zonder twijfel stil zijn, huilen en ook vreugdevol zijn in de wetenschap dat we gered zijn. Als wij de kerk binnengaan om de Mis te vieren, laten we dan daaraan denken: ik kom de calvarieberg op waar Jezus zijn leven geeft voor mij. En zo verdwijnt het spektakel, verdwijnen de gesprekken, het commentaar en alle dingen die ons verwijderen van dat prachtige gebeuren dat de Mis is: de triomf van Jezus.

Ik denk dat het nu duidelijker is hoe Pasen aanwezig en aan het werk is, steeds als we de Mis vieren. Ofwel dat de betekenis van de gedachtenis duidelijker is. De deelname aan de Mis doet ons binnengaan in het paasmysterie van Christus, die zich aan ons gaf om met Hem van de dood naar het leven te gaan, daar op de calvarieberg. De Mis is het overdoen van de gebeurtenis op de calvarieberg, het is geen spektakel. (Vert. SvdB)