Tijdens de algemene audiëntie van 9 november sprak paus Franciscus over het bezoeken van zieken en gevangenen.
Beste broeders en zusters, goedemorgen!
Het leven van Jezus was, vooral in de drie jaar van zijn openbare optreden, een onophoudelijke ontmoeting met mensen. Onder die mensen namen de zieken een speciale plaats in.
Er zijn zo veel pagina’s in het Evangelie die vertellen over deze ontmoetingen! De lamme, de blinde, de melaatse, de bezetenen, degene met epilepsie en ontelbare andere zieken…
Jezus is ieder van hen nabij gekomen en heeft hen genezen met zijn aanwezigheid en de macht van zijn genezende kracht. Daarom kan het bezoeken en bijstaan van zieke mensen niet ontbreken te midden van de werken van barmhartigheid.
Het nabij zijn van mensen die in de gevangenis zitten kunnen we daar ook aan toevoegen. Want zowel de zieken als de gevangenen bevinden zich in een situatie die hun vrijheid beperkt. En juist als we die niet hebben, worden we ons er van bewust hoe kostbaar die is!
Jezus heeft ons de mogelijkheid gegeven vrij te zijn ondanks de grenzen van ziekte en de beperkingen. Hij biedt ons de vrijheid aan die voortkomt uit de ontmoeting met Hem en uit het nieuwe gevoel dat deze ontmoeting geeft aan onze persoonlijke omstandigheden.
Met deze werken van barmhartigheid nodigt de Heer ons uit tot een gebaar van grote menselijkheid: het delen. Laten we dit woord onthouden: delen. Wie ziek is voelt zich vaak alleen. We kunnen niet verhullen, zeker in onze tijd niet, dat je juist bij ziekte een diepere ervaring van eenzaamheid beleeft die een groot deel van het leven beheerst.
Een zieke mens kan zich minder alleen voelen door een bezoek en een beetje gezelschap is een uitstekend medicijn! Een glimlach, een aanraking, een uitgestoken hand zijn eenvoudige gestes, maar zo belangrijk voor wie zich aan zijn lot overgelaten voelt.
Er zijn zo veel mensen die zich wijden aan het bezoeken van zieken in ziekenhuizen of thuis! Dat is onbetaalbaar vrijwilligerswerk. Als het gedaan wordt in de naam van de Heer, dan wordt het ook een betekenisvolle en doeltreffende uitdrukking van barmhartigheid.
Laten we zieke mensen niet alleen laten! Laten we hun zoeken naar troost niet in de weg staan, en ook niet onze mogelijkheid om verrijkt te worden door de nabijheid bij degene die lijdt. Ziekenhuizen zijn echte ‘kathedralen van pijn’, waar echter ook de kracht duidelijk wordt van de naastenliefde die ondersteunt en compassie voelt.
Op dezelfde manier denk ik aan degenen die opgesloten zitten in de gevangenis. Jezus heeft deze mensen ook niet vergeten. Door het bezoeken van gevangenen toe te voegen aan de werken van barmhartigheid heeft hij ons, bovenal, willen uitnodigen om over niemand te oordelen.
Natuurlijk, als iemand in de gevangenis zit, is dat omdat hij de fout is ingegaan, hij heeft de wet niet gerespecteerd en de burgerlijke samenleving niet. Daarom dient hij in de gevangenis zijn straf uit. Maar wat een gevangene ook gedaan mag hebben, hij blijft toch altijd geliefd door God.
Wie kan tot de kern van zijn geweten doordringen om te begrijpen wat hij voelt? Wie kan zijn pijn en berouw begrijpen? Het is te gemakkelijk om je handen van iemand af te trekken en te zeggen dat hij gefaald heeft. Een christen is veeleer geroepen om zich over hem te ontfermen, want wie gefaald heeft, begrijpt wat hij fout heeft gedaan en keert terug bij zichzelf.
Het ontbreken van vrijheid is zonder twijfel een van de grootste ontberingen voor de mens. Als je daaraan de verwaarlozing toevoegt vanwege de vaak inhumane omstandigheden waarin deze mensen zich bevinden, dan is het echt iets waarbij de christen zich geroepen voelt alles te doen om hun waardigheid terug te geven.
Het bezoeken van mensen in de gevangenis is een werk van barmhartigheid dat vooral vandaag een bijzondere waarde heeft vanwege de verschillende vormen van justitialisme waaraan we zijn onderworpen. Laat dus niemand met de vinger naar een ander wijzen. Laten we ons echter allemaal tot instrument van barmhartigheid maken, met een houding van respect en samen delen.
Ik denk vaak aan gevangenen….ik denk aan hen, ik draag hen in mijn hart. Ik vraag me af wat ze ertoe heeft gebracht om de fout in te gaan en hoe ze hebben kunnen vervallen in verschillende vormen van kwaad.
En toch heb ik, samen met deze gedachten, het gevoel dat ze allemaal behoefte hebben aan nabijheid en tederheid, want de barmhartigheid van God doet wonderen. Ik heb zo veel tranen over de wangen van gevangenen zien rollen die ze misschien nooit in hun leven hadden gehuild; en dat alleen maar omdat ze zich omarmd en geliefd voelden.
En laten we niet vergeten dat ook Jezus en de apostelen gevangenschap hebben ervaren. In de verhalen over de Passie leren we het lijden kennen waaraan de Heer is onderworpen: opgepakt, meegesleept als een misdadiger, bespot, gegeseld, gekroond met doornen…Hij, de enige Onschuldige!
En ook de heilige Petrus en Paulus hebben in de gevangenis gezeten (vlg. Hnd. 12,5; Fil. 1,12-17). Afgelopen zondag, het was de zondag van het jubileum van de gevangenen, kwam er ’s middags een groep gevangenen uit Padua bij me. Ik vroeg hun wat ze de dag erna zouden gaan doen voordat ze terug zouden gaan naar Padua. Ze zeiden tegen me: “We gaan de Mamertijnse gevangenis bezoeken om te delen in de ervaring van St.-Paulus.”
Dat is mooi, het deed me goed dat te horen. Die gevangenen wilden de gevangen genomen Paulus vinden. Het is iets moois, het deed me goed. En ook daar, in de gevangenis, hebben ze gebeden en geëvangeliseerd.
De pagina in de Handelingen van de Apostelen waarin verteld wordt over de gevangenschap van Paulus zijn ontroerend: hij voelde zich alleen en wilde dat een van zijn vrienden hem zou komen bezoeken (vlg. 2 Tim. 4,9-15). Hij voelde zich alleen want de grote meerderheid had hem alleen gelaten…de grote Paulus.
Deze werken van barmhartigheid gaan, zoals jullie zien, zeer ver terug, maar ze zijn nog altijd actueel. Jezus liet hetgeen hij aan het doen was in de steek om de schoonmoeder van Petrus te gaan opzoeken; een oud werk van naastenliefde. Jezus deed het.
Laten we niet in onverschilligheid vervallen, maar laten we instrumenten van Gods barmhartigheid worden. Wij kunnen allemaal instrumenten zijn van Gods barmhartigheid en dat doet ons zelf meer goed dan de anderen, want de barmhartigheid geef je door via een geste, een woord, een bezoek en deze barmhartigheid is een daad om vreugde en waardigheid terug te geven aan wie die verloren heeft. (Vert. SvdB)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
