Iedere fan van Russische literatuur – zoals Dode Zielen van Nicolaj Gogol, Oorlog en vrede van Lev Tolstoj en natuurlijk het gehele oeuvre van Fjodor Dostojevski – heeft nu een goede reden een week lang in bed te blijven liggen met een voorraad snacks. Het prachtige werk Boze Geesten is opnieuw vertaald en uitgegeven, onder de duivelse titel Duivels.
Een boek dat je niet in happen moet lezen; kom er dan maar weer eens terug in! Beter is er op een rustig moment in te duiken en jezelf helemaal te wentelen in de prachtige, lange zinnen tot het op is. Als in een dagenlange rit in een ouderwetse stroomtrein waarin je in je eentje plaatsneemt – uiteraard in een eersteklas coupé met alle luxe en comfort. Terwijl de trein je meeneemt op een grote, avontuurlijke reis, ontmoet je de meest uiteenlopende mensen, die in- en uitstappen.
Op 21 november 1869 werd in een Moskous park een moord gepleegd: leden van een revolutionaire cel van ‘De vergelding van het volk’ ruimden een student uit de weg die een politiespion zou zijn. Deze moord inspireerde Dostojevski tot het schrijven van Duivels, dat in 1872 uitkwam.
In de roman probeert Pjotr Verchovenski, een knappe maar manipulatieve en paranoïde jongeman Rusland in een chaos te storten, de bestaande orde te vernietigen en zo de weg te bereiden voor de revolutie. Met een door hem geleide cel samenzweerders liquideert Verchovenski een afvallige revolutionair. Hij vlucht naar Zwitserland en laat zijn opgepakte kompanen barsten.
Duivels is geen politiek relaas waarin de schrijver zijn mening propageert, maar een veelstemmige geschiedroman. Maar eigenlijk staan boven de inhoud van het verhaal – het drama, de gruwelijke verwikkelingen en de grimmige humor – de onvergetelijke karakters.
De hoofdpersonen zijn geen marionetten van het verhaal maar originele mensen van vlees en bloed, zoals eigenlijk alleen Dostojevski ze kan neerzetten. Alleen al de omschrijving van Verchovenski: pagina’s lang puur vermaak. Enkel Godfried Bomans kon ook zo ludiek en origineel mensen neerzetten.
Als de rit eindelijk afgelopen is, en je zuchtend het boek weglegt, heb je vooral de behoefte om het hele werk van Dostojevski te herlezen.
Fjodor Michailovitsj Dostojevski, Duivels. Uitg. Athenaeum, 712 pp., pb., € 20,-, ISBN 978 90 2530 831 5
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.