Nadat islamitische terroristen het Algerijnse klooster bestormden waar hij woonde, voelde pater trappist Christian de Chergé dat het tijd was om zijn testament op te stellen.

In zijn brief, geschreven tussen 1 december 1993 en 1 januari 1994, schreef de zaterdag zalig verklaarde prior van het klooster Onze-Lieve-Vrouwe van de Atlas dat hij niet boos kon zijn op degenen die hem uiteindelijk in 1996 zouden vermoorden. Zijn testament werd op Eerste Pinksterdag van datzelfde jaar geopend. Het is een uitzonderlijk getuigenis:

EEN AFSCHEID tegemoet zien…

Als het een keer moet gebeuren – en dat zou zomaar vandaag kunnen zijn – dat ik het slachtoffer word van het terrorisme dat nu alle buitenlanders die in Algerije wonen, dreigt te overspoelen, wil ik dat mijn gemeenschap, mijn Kerk en mijn familie herinneren dat mijn leven aan God en aan dit land GEGEVEN werd.

Ik vraag hun te accepteren dat zo’n wreed afscheid ook de Ene Meester van alle leven niet vreemd was. Ik wil hun vragen voor me te bidden: want hoe kan ik het waardig zijn zo’n offer te mogen brengen?

Ik vraag hun deze dood te associëren met zo vele net zo gewelddadige moorden die vanwege onverschilligheid of onwetendheid zijn vergeten. Mijn leven is niet meer waard dan dat van een ander, en ook niet minder. In elk geval heeft het niet meer de onschuld van de kindertijd.

Ik heb lang genoeg geleefd om te weten dat ik medeplichtig ben aan het kwaad dat zo gruwelijk lijkt te overheersen in de wereld, zelfs aan het kwaad dat me nu woest zou kunnen neerslaan.

Ik hoop dat, als de tijd komt, ik een moment van geestelijke helderheid mag hebben waarin ik de kans krijg om God en mijn naasten om vergeving te smeken, en om tegelijkertijd met heel mijn hart degene te vergeven die me zal neerslaan.

Ik kan niet verlangen naar zo’n dood. Het lijkt me belangrijk om dit te vermelden.

Ik zie dan ook niet in hoe ik verheugd zou kunnen zijn over het feit dat de mensen van wie ik houd willekeurig beschuldigd kunnen worden van mijn dood.

Dat ik die te wijten zou hebben aan een Algerijn, wie het ook zou zijn, zou een te hoge prijs zijn voor wat misschien de ‘genade van het martelaarschap’ zal worden genoemd. Zeker in het geval diegene zegt dat hij het heeft gedaan uit trouw aan wat hijzelf denkt dat de Islam is.

Ik ben me ervan bewust welke minachting willekeurige Algerijnen ten deel zou kunnen vallen. Ik ben me ook bewust van de karikaturen van de Islam die sommige islamisten aanhangen. Het is gemakkelijk om je geweten te sussen door deze religieuze weg gelijk te stellen aan de fundamentalistische ideologie van de extremisten.

Wat mij betreft zijn Algerije en Islam twee verschillende dingen: een lichaam en een ziel. Ik heb dit vaak genoeg verkondigd, denk ik, in het licht van wat ik van beide ontvangen heb. Daarin heb ik zo vaak de ware betekenis van het Evangelie gevonden die ik heb geleerd, gezeten op mijn moeders schoot, mijn allereerste Kerk, juist hier in Algerije, en toen al geïnspireerd door het respect voor moslimgelovigen.

Natuurlijk zal het lijken alsof mijn dood al diegenen bevestigt die mij naïef of idealistisch hebben genoemd: “Laat hem nu maar eens zeggen wat hij vindt van zijn idealen!” Maar deze mensen moeten weten dat mijn meest hongerige nieuwsgierigheid eindelijk gestild gaat worden.

Dit is waar ik, hopelijk, toe in staat zal zijn: mijn blik helemaal laten opgaan in die van de Vader om samen met Hem zijn kinderen van de Islam te aanschouwen, zoals Hij ze ziet: allemaal stralend van Christus’ glorie, de vruchten van zijn Passie, en gevuld met de gave van de Geest wiens stiekeme vreugde het altijd zal zijn om eenheid te stichten, de gelijkenis te herstellen en te spelen met de verschillen.

Voor dit verloren leven, geheel van mij en geheel van hen, bedank ik God, die het geheel en al lijkt te hebben gewild vanwege die VREUGDE in alles en ondanks alles.

Dit DANKWOORD, dat ik uit voor alles in mijn leven vanaf dit moment, is zeker ook gericht aan jullie, vrienden van gisteren en van vandaag, en aan jullie, mijn vrienden op deze plek. Evenals aan mijn vader en moeder, mijn broers en zussen en hun gezinnen – jullie zijn het honderdvoudige geschenk dat beloofd was!

En ook aan jou, mijn last-minute vriend, die niet zal hebben geweten wat hij deed:

Ja ik wil dat dit DANKWOORD en dit AFSCHEID ook voor jou een ‘ZEGEN GODS’ zijn, want in Gods gezicht zie ik het jouwe.

Dat wij elkaar als gelukkige dieven mogen weerzien in het Paradijs, als het de wil is van God, de Vader van ons beiden.

AMEN! INCHALLAH!

Algiers, 1 december 1993

Tibhirine, 1 januari 1994

Christian +

(Vert. SvdB)