Over weinig onderwerpen zijn meer films gemaakt dan over de Tweede Wereldoorlog. Toch vertelt oorlogsfilm Land of Mine een nog nagenoeg onbekend verhaal. Een waargebeurd, hard en schokkend verhaal.
Land of Mine begint in mei 1945. Feitelijk is de oorlog afgelopen, maar niet voor veel jonge Duitse soldaten. Ze zijn krijgsgevangenen en worden onder meer ingezet om aan de Deense westkust 2,2 miljoen landmijnen op te ruimen. Deze werden daar door de Duitsers zelf neergelegd, omdat ze bang waren voor een invasie via Denemarken.
Land of Mine volgt de Deense sergeant-majoor Carl Rasmussen, die een groep zeer jonge Duitsers (de jongste is vijftien jaar) onder zijn hoede krijgt. Hij moet hen met hun blote handen veertigduizend mijnen onschadelijk laten maken. Levensgevaarlijk werk. In de brandende zon bewegen de jongens plat op hun buik door het zand, met een ijzeren pin prikkend, op zoek naar een ‘treffer’. “Bij zes mijnen per uur kunnen jullie over drie maanden naar huis”, schreeuwt Rasmussen zijn mannen toe. Het is wachten tot het mis gaat. En mis gaat het, onherroepelijk.
De openingscènes zijn letterlijk adembenemend. Rasmussen ziet de Duitsers arriveren. Vervult van haat heet hij ze uiterst bruut ‘welkom’. “Dit is mijn land”, brult hij, en “Denemarken is niet jullie vriend”. Wat volgt, is een bloedstollende scène waarin de onervaren jochies een voor een zo snel mogelijk een mijn onschadelijk moeten maken, onder toeziend oog van grimmige Deense officieren.
Land of Mine speelt zich in zijn geheel af op het Deense strand. De dagen zien er allemaal hetzelfde uit. Er is altijd te weinig eten, er zijn altijd meer mijnen. De groep jongens zwoegt, zweet, braakt en breekt. Ze zijn onwetend, nog te jong voor een actief oorlogsverleden. Ze fantaseren over de wederopbouw van Duitsland en de kookkunsten van hun moeders. Ze spelen met een torretje, vangen een muis als huisdier en koesteren hun dromen. De film toont expliciet geweld. Niet uit sensatiezucht, maar om de grauwe waarheid niet te verhullen.
Het is uiterst boeiend om te zien hoe sergeant Rasmussen gaandeweg meer en meer laveert tussen haat en compassie. In mildere mate ervaar je dit als kijker ook. Land of Mine ‘grijpt bij de strot’ en laat niet meteen los. En gelukkig, ergens in de verte gloort menselijkheid.
Film: Land of Mine (2015), Denemarken, 100 min. Regie: Martin Zandvliet, met o.a. Roland Møller en Louis Hofmann
