Op 8 december viert de Kerk het feest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria. De geschiedenis, ontwikkeling en afkondiging van dit dogma zijn nauw verbonden met paus Pius IX en het heiligdom van de Madonna della Civita in de Italiaanse stad Itri.
In 1847-48 werd de toenmalige pauselijke staat opgeschrikt door opstanden. Paus Pius IX besloot zich incognito te verschuilen in de stad Gaeta, die toen tot het Koninkrijk der Twee Siciliën behoorde. Hij werd er beschermd door koning Ferdinand II, die hem met respect en verering ontving.
Te midden van de vele zorgen die zijn pontificaat kenmerkten, wilde Pius toch het proces voltooien van de afkondiging van het dogma van de Onbevlekte Ontvangenis. Op 2 februari 1849 stuurde hij alle bisschoppen de brief Ubi primum, waarin hij hun mening hierover vroeg. Op 10 februari ging hij op pelgrimage naar Itri, naar het heiligdom van de Madonna della Civita. Op de rug van een wit getuigd muildier betrad hij het pad dat gemarkeerd wordt door de kapellen met kruiswegstaties. In het heiligdom aangekomen vereerde hij de icoon van Onze-Lieve-Vrouw en bad er lang. Toen besloot hij het dogma van de Onbevlekte Ontvangenis af te kondigen, wat hij in 1854 zou doen.
Het heiligdom vindt zijn oorsprong in de wonderen die verbonden zijn aan een icoon, die in de achtste eeuw door twee monniken werd gered tijdens het iconoclasme, de beeldenstorm in de oosterse Kerk. De afbeelding werd later gevonden in Itri, op de berg Civita, waarbij een doofstomme herder op wonderbaarlijke wijze genas en zijn verloren zoon terugvond.
De icoon, in byzantijnse stijl en verschillende keren gerestaureerd, wordt de Allerheiligste Maria van de Civita genoemd. Ze is vorstelijk en lieflijk tegelijk, met een sobere glimlach die het hart treft en een levendig gevoel van het bovennatuurlijke geeft. Haar gezicht is getint, haar gelaat ovaal en haar kin rond, onder haar kleine lippen en levendige ogen. Boven haar knieën het Jezuskind, dat met zijn opgeheven rechterhand een zegenend gebaar maakt.
De oudste vermeldingen van het heiligdom dateren uit 1147, terwijl het huidige gebouw dateert uit 1491. Het ontstond onder druk van de burgers van Itri, die een groter heiligdom wilden. Hun nieuwe kerk werd enkele jaren na het Concilie van Bazel (1431) aan de Onbevlekte Ontvangenis toegewijd, en is daarmee het oudste heiligdom ter wereld dat hieraan is toegewijd.
Het heiligdom op de berg Civita ligt in een van de mooiste natuurgebieden van Italië, op ongeveer tien kilometer van Itri. Het is sinds 1985 toevertrouwd aan de paters passionisten en wordt nog altijd bezocht door pelgrims uit heel Italië en andere landen. Een van de beroemdste pelgrimstochten in de streek is de tocht die op zeven zaterdagochtenden voor 21 juli vanuit Itri naar de kerk trekt. Het is de voorbereiding op het feest van de Madonna della Civita, ter herinnering aan de dag in 1527 toen zij alle inwoners van de streek van de pest bevrijdde.
Paus Pius IX was niet de eerste, noch de laatste bekende pelgrim die naar Itri trok. Zo gingen de heiligen Filippus Neri (1532), Leonardus van Porto Maurizio (1722), Paulus van het Kruis (1726) en Gaspar del Bufalo (1823) hem voor. Ook de heilige Johannes Paulus II bezocht het heiligdom, waar hij op 25 juni 1989 het bezoek van Pius IX herdacht.
“De gelovigen uit alle delen van de aarde hebben het belang begrepen van de aanwezigheid van de Heilige Maagd te midden van het Volk van God”, zei hij tegen de mensen die naar hem waren komen luisteren. “Zij hebben begrepen dat het haar voornaamste taak is aan alle geslachten Christus, rijk aan barmhartigheid, voor te stellen, opdat eenieder in Hem de Verlosser vindt aan wie hij zich voor tijd en eeuwigheid mag toevertrouwen.”
Info: santuariodellacivita.it
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
