<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Paus Franciscus

‘God is niet bang voor onze zonden’

KN Redactie 19 januari 2022
image
Paus Franciscus begroet een groep zusters tijdens de algemene audiëntie van 19 januari. Foto: CNS Photo - Vatican Media

Tijdens de algemene audiëntie van 19 januari sprak paus Franciscus over Gods liefde en tederheid. “God vergeeft altijd, laat dit tot je doordringen.”

Beste broeders en zusters, goedemorgen!

Vandaag wil ik dieper ingaan op de heilige Jozef als vader in de tederheid. In mijn apostolische brief Patris corde (8 december 2020) heb ik na kunnen denken over dit aspect van tederheid, een aspect van de persoonlijkheid van de heilige Jozef. Hoewel de Evangeliën ons geen bijzonderheden geven over de wijze waarop hij zijn vaderschap uitoefende, kunnen wij er zeker van zijn dat zijn rechtvaardigheid zich ook vertaalde in de opvoeding die hij aan Jezus gaf.

“Jozef zag Jezus dagelijks groeien ‘in wijsheid en welgevalligheid bij God en de mensen’ (Lc. 2,52), zo staat er in het Evangelie. Zoals de Heer dat deed met Israël, zo leerde Jozef Hem lopen terwijl hij zijn hand vasthield. Hij was voor Hem als een vader die zijn kind optilt en zich buigt over zijn opvoeding (vlg. Hos. 11,3-4).” (Patris corde, 2)

Deze omschrijving uit de Bijbel is prachtig, want die laat zien hoe Gods relatie was met het volk Israël. En wij denken dat de relatie tussen de heilige Jozef en Jezus ook zo was.

 

https://www.kn.nl/abonnementen/

Vader als hoofdpersoon

Uit de evangelieverhalen blijkt dat Jezus altijd de term ‘vader’ gebruikte als Hij sprak over God en zijn liefde. Veel parabels hebben een vader als hoofdpersoon. Een van de beroemdste is absoluut die van de barmhartige vader, verteld door de evangelist Lucas (vgl. Lc. 15,11-32). Deze parabel benadrukt niet alleen de ervaring van zonde en vergeving, maar ook de manier waarop degene die de fout in is gegaan vergeving ontvangt.

In de tekst staat: “Zijn vader zag hem al in de verte aankomen, en hij werd door medelijden bewogen; hij snelde op hem toe, viel hem om de hals en kuste hem hartelijk” (vers 20). De zoon verwachtte een straf, een vonnis waardoor hij hoogstens de plek van een knecht toegewezen zou krijgen, maar hij bevindt zichzelf in de omhelzing van zijn vader.

God is liefde

Tederheid gaat verder dan de logica van de wereld. Het is een onverwachte manier van recht doen. Daarom mogen wij nooit vergeten dat God niet bang is voor onze zonden: laten wij dit goed in ons opnemen. God is niet bang voor onze zonden, Hij is groter dan onze zonden: Hij is vader, Hij is liefde, Hij is teder.

Hij is niet bang voor onze zonden, voor onze fouten, voor onze valpartijen, maar Hij is bang voor ons afgesloten hart. Ja, dat doet Hem lijden. Hij is bang dat wij niet meer geloven in zijn liefde. Gods liefde bezit een grote tederheid. En het is mooi om te bedenken dat Jozef de eerste persoon was die dit aan Jezus doorgaf.

“God is niet bang voor ons verleden”

In feite komen de dingen van God altijd tot ons door de bemiddeling van mensen. Ik weet niet of ik het al verteld heb, maar een tijdje geleden werd een groep jonge, vooruitstrevende theatermensen getroffen door de parabel van de barmhartige vader. Ze besloten een modern theaterstuk te maken over dit onderwerp, dit verhaal.

Ze hebben dat heel goed gedaan. Aan het eind van het stuk luistert een vriend naar het verhaal van een zoon die verwijderd was geraakt van zijn vader. De zoon wilde terugkeren naar huis, maar hij was bang dat zijn vader hem zou straffen en wegjagen. In het stuk zegt zijn vriend: “Stuur een boodschapper en zeg dat je naar huis wilt komen. Als je vader je wil ontvangen, laat hem dan een zakdoek neerhangen voor het raam dat je ziet als je de straat inkomt.” En zo geschiedde.

Gods barmhartigheid

En het stuk, met zang en dans, gaat door tot het moment dat de zoon de straat inloopt en het huis ziet. En als hij opkijkt, ziet hij het huis volgehangen met witte zakdoeken: vol. Niet één, maar drie of vier voor elk raam.

Dat is de barmhartigheid van God. Hij is niet bang voor ons verleden, voor de slechte dingen die we hebben gedaan. Hij is alleen bang voor afsluiting. Wij hebben allemaal rekeningen te vereffenen; maar rekeningen vereffenen met God is iets moois, omdat wij beginnen te spreken en Hij ons omhelst. Tederheid!

https://www.kn.nl/abonnementen/

Hebben wij zelf die ervaring?

Dan kunnen wij ons afvragen of wij zelf deze tederheid hebben ervaren, en of wij er op onze beurt getuigen van zijn geworden. Want tederheid is niet in de eerste plaats een emotionele of sentimentele aangelegenheid: het is de ervaring dat we ons geliefd en welkom voelen, juist in onze armoede en ellende, en zo getransformeerd worden door Gods liefde.

God vertrouwt niet alleen op onze talenten, maar ook op onze verloste zwakheid. Dit brengt Paulus er bijvoorbeeld toe om te zeggen dat ook zijn zwaktes een reden hebben. Hij schreef aan de christenen van Korinte: “Ook is er een doren in mijn vlees gestoken, als een bode van de satan die mij moet afranselen. Tot driemaal toe heb ik de Heer aangeroepen, dat hij van mij zou weggaan.  Maar Hij antwoordde mij: ‘Je hebt genoeg aan mijn genade. Kracht wordt juist in zwakheid volkomen’” (2 Kor. 12,7-9).

Kwetsbaarheid

De Heer neemt niet al onze zwakheden weg, maar helpt ons op weg te gaan met onze zwaktes en Hij neemt ons bij de hand. Hij neemt onze zwaktes bij de hand en komt dichtbij ons staan. Dat is tederheid.

Gods tederheid ervaren betekent Gods kracht te zien doordringen in juist datgene wat ons het meest kwetsbaar maakt; op voorwaarde echter dat wij ons afkeren van de blik van de Boze die “ons met een negatief oordeel naar onze broosheid doet kijken”, terwijl de heilige Geest “die met tederheid aan het licht brengt” (Patris corde, 2).

“Jozefs vaderschap is een spiegel van Gods vaderschap”

“Tederheid is de beste manier om aan te raken wat kwetsbaar in ons is. Kijk hoe de verpleegsters de wonden van de zieken aanraken: met tederheid, om hen niet nog meer pijn te doen. En zo raakt de Heer onze wonden aan met dezelfde tederheid. Daarom is het belangrijk Gods barmhartigheid te ontmoeten, vooral in het Sacrament van Boete en Verzoening, in persoonlijk gebed met God, in een ervaring van waarheid en tederheid. Paradoxaal genoeg kan zelfs de Boze ons de waarheid zeggen: hij is een leugenaar, maar hij doet zijn best om ons de waarheid te zeggen om ons in een leugen te verstrikken; maar als hij dat doet, is het om ons te veroordelen.

In plaats daarvan vertelt de Heer ons de waarheid en strekt zijn hand uit om ons te redden. Wij weten echter dat de waarheid die van God komt ons niet veroordeelt, maar ons welkom heet, ons omhelst, ons steunt en ons vergeeft” (Patris corde, 2).

Hij vergeeft altijd

God vergeeft altijd. Laat dit doordringen in je hoofd en hart. God vergeeft altijd. Wij zijn het die moe worden om Hem om vergeving te vragen. Maar Hij vergeeft altijd, zelfs de ergste dingen.

Het is dus goed dat wij ons spiegelen aan het vaderschap van Jozef, dat een spiegel is van Gods vaderschap. En dat wij ons afvragen of wij de Heer toestaan ons met zijn tederheid lief te hebben en ieder van ons om te vormen tot een man of vrouw die in staat is op deze wijze lief te hebben.

Zonder deze ‘revolutie van tederheid’ – wij hebben een revolutie van tederheid nodig! – lopen wij het risico vast te blijven zitten in een rechtssysteem dat ons niet gemakkelijk laat opstaan en dat verlossing verwart met straf.

https://www.kn.nl/abonnementen/

Gebed voor de gevangenen

Daarom wil ik vandaag op een bijzondere manier stilstaan bij onze broeders en zusters die in de gevangenis zitten. Het is juist dat zij die gedwaald hebben voor hun fout moeten boeten, maar het is evenzeer juist dat zij die gedwaald hebben van hun fout kunnen loskomen.

Er kunnen geen veroordelingen zijn zonder een venster van hoop. Elke veroordeling heeft altijd een venster van hoop. Laten we denken aan onze broeders en zusters in de gevangenis, aan Gods tederheid voor hen, en laten we voor hen bidden, dat zij in dat venster van hoop een uitweg vinden naar een beter leven.

En we sluiten af met dit gebed:

Heilige Jozef, vader in tederheid,

leer ons te aanvaarden dat we geliefd zijn, juist in datgene wat het zwakst is in ons.

Geef dat we geen obstakel mogen plaatsen

tussen onze armoede en de grootsheid van Gods liefde.

Roep in ons het verlangen op om het Sacrament van Boete en Verzoening te naderen,

zodat we vergeven worden en ook in staat worden gesteld om

onze broeders en zusters teder lief te hebben in hun armoede.

Sta dicht bij hen die fouten hebben gemaakt en daarvoor de prijs betalen.

Help hen om niet alleen gerechtigheid, maar ook tederheid te vinden, zodat zij opnieuw kunnen beginnen.

En leer hen dat de eerste manier om opnieuw te beginnen

is om oprecht om vergeving te vragen, om de aanraking van de Vader te voelen.

(Vertaling Susanne Kurstjens)

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.