Een pater kapucijn uit Noord-Ierland, die vijftig jaar als missionaris in Zambia heeft gewerkt, heeft een hoge Japanse onderscheiding gekregen voor het verspreiden van judo in Afrika.
De Ierse pater Jude McKenna heeft onlangs uit handen van de Japanse ambassadrice de Orde van de Rijzende Zon (5e Klasse met gouden en zilveren stralen) ontvangen. De onderscheiding wordt jaarlijks uitgereikt door de Japanse regering aan mensen die een significante bijdrage leveren aan het verspreiden van de Japanse cultuur.
“Dat heb ik gedaan in Afrika via judo”, aldus de 84-jarige priester tegen The Belfast Telegraph. “Judo is een van de grootste geschenken van Japan aan de sportieve wereld.” McKenna zegt zeer vereerd en verrast te zijn door het hoge Japanse eerbetoon.
McKenna werd op Valentijnsdag 1935 geboren in Ballymoney, Noord-Ierland. Samen met zijn tweelingbroer Brian trad hij in bij de minderbroeders kapucijnen. Samen werden ze op 1 juni 1966 in de kathedraal van Letterkenny, Ierland, priester gewijd.
Kort daarna werd zijn broer uitgezonden naar Californië, terwijl Jude als missionaris naar Zambia vertrok. In 2017 keerde hij terug naar Ierland, omdat zijn gezichtsvermogen hem in de steek begon te laten.
Jude McKenna begon zijn sportieve carrière in de jaren ’50 als bokser. Hij werd zelfs Europees kampioen in die sport, in de gewichtsklasse lichtzwaargewicht. Naar verluidt zou hij zelfs tegen Muhammad Ali uitkomen, maar ging die wedstrijd niet door omdat zijn orde hem naar Zambia stuurde.
“Ik trainde wezen, straatkinderen, rijke mensen, zwarte en witte Afrikanen”
- Pater en judoka Jude McKenna
Zijn religieuze ambities waren sterker dan zijn sportieve ambities. “Ik heb altijd sterk het gevoel gehad dat God mij riep”, zegt de missionaris. “Na mijn schooltijd heb ik vijf jaar nodig gehad om mijn pad te onderscheiden, en in de tussentijd hield ik me bezig met sport.”
Daar zou hij echter niet mee stoppen na zijn wijding. Inmiddels was hij zich, na meerdere bezoeken aan Japan, gaan bekwamen in judo. In aanvulling op zijn missionaire werk in Zambia, droeg pater McKenna bij aan de verspreiding van deze Japanse verdedigingskunst in Afrika.
Hij richtte dojo’s (krijgskunstscholen) op in Livingstone en Lusaka, en trainde daar vele honderden judoka’s. Het was voor hem een belangrijke manier om zich in te zetten voor de plaatselijke bevolking. “Ik trainde wezen, straatkinderen, rijke mensen, zwarte en witte Afrikanen.”
Een tegenspraak tussen de Japanse vechtsport en zijn vreedzame missie als pater ziet McKenna niet. In een gesprek met een lokale krant wees hij er eens op, dat Oosterse monniken zich al eeuwenlang bezighouden met krijgskunsten.
“Zij geloofden in het verwerven van discipline van lichaam en geest, door zich te bekwamen in de krijgskunsten. Zo konden ze tevens de zwakkeren beschermen in een samenleving die hen uitbuit.”
Een vechtersbaas is de pater dan ook nooit echt geweest. In 1976 zou hij een wedstrijd judoën tegen de Japanse wereldkampioen en Olympisch kampioen Toshiro Daigo. Die wedstrijd kon niet doorgaan omdat Daigo ziek was geworden na het drinken van het plaatselijke water.
“Judo is een van de grootste geschenken van Japan aan de sportieve wereld”
- Pater en judoka Jude McKenna
Pater McKenna zei er later over dat hij “twee keer was gered door de Heer van gevechten tegen kampioenen”; één keer van Muhammad Ali door priester te worden, één keer van Toshiro Daigo door slecht drinkwater.
Op 26 juni ontving pater McKenna de onderscheiding in Dublin uit handen van Mari Miyoshi, de Japanse ambassadrice in Ierland.
De Orde van de Rijzende Zon werd ingesteld door de Japanse keizer in 1875. Het was de eerste Japanse ridderorde naar Europees model, maar op Japanse wijze vormgegeven. De Orde geldt als een van de hoogste nationale onderscheidingen van Japan.
(Bronnen: Catholic News Agency, The Belfast Telegraph, Zambia Daily Mail, Kodokwamzambia.com, Wikipedia)