Iedereen die dinsdag aan het woord kwam bij de bijeenkomst in Rome, citeerde uit Franciscus’ encycliek Fratelli Tutti of verwees ernaar, zowel joden als moslims, zenboeddhisten en politici.

Sinds paus Johannes-Paulus II in oktober 1986 in Assisi voor het eerst leiders van alle wereldgodsdiensten samenbracht om – tegelijk, maar omwille van verschillende tradities niet per se in dezelfde ruimte – voor vrede te bidden, organiseert de Gemeenschap van Sant’Egidio jaarlijks zo’n bijeenkomst ‘in de geest van Assisi’.

Dit jaar was Rome aan de beurt, maar omwille van de coronamaatregelen moest het gebeuren ingekrompen worden tot een evenement van enkele uren met een beperkt aantal religieuze leiders. En toch was de ontmoeting bijzonder, omdat paus Franciscus en oecumenisch patriarch Bartholomeus van Constantinopel beide aanwezig waren.

Fratelli Tutti

“We zitten allemaal in hetzelfde schuitje”, zegt de paus al maanden als hij het heeft over de wereldwijde coronacrisis en over oorlog en vrede wereldwijd. Het werd het thema van de bijeenkomst: ‘Niemand redt zichzelf’.

De encycliek die paus Franciscus onlangs aan de menselijke broederschap wijdde, blijkt een inspiratiebron voor velen. Letterlijk iedereen die dinsdagavond op de Piazza del Campidoglio aan het woord kwam, citeerde uit Fratelli Tutti of verwees ernaar, zowel joden als moslims en van zenboeddhisten tot Italiaanse politici.

Boodschap van vrede

“Wij zijn hier vanavond samen, mensen van verschillende religieuze tradities, om een boodschap van vrede te brengen”, zei paus Franciscus. “Dit toont duidelijk aan dat de religies geen oorlog willen, dat wij ons samen verzetten tegen wie het geweld heiligt.”

“Wij roepen iedereen op te bidden voor verzoening en daarnaar te handelen, zodat onze broederschap nieuwe wegen van hoop ontsluit. Want met Gods hulp is het mogelijk een wereld van vrede op te bouwen en elkaar zo samen te redden.”

Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst staan interreligieuze dialoog en vriendschap centraal, maar ook het besef dat alleen God vrede brengt en dat ons gebed om vrede dus cruciaal is. Ook dat gelijktijdige gebed was deze keer korter dan vorige jaren, maar daarom niet minder intens.

De christenen waren voor een oecumenische gebedsdienst samengekomen in de nabijgelegen basiliek van Santa Maria in Aracoeli, terwijl andere geloofstradities – joden, moslims, oosterse tradities – andere gebedsruimtes in de onmiddellijke omgeving van het centrale plein toegewezen kregen.

Japanse poëzie

De Japanse zenboeddhist Shoten Minegishi gaf toe dat hij omwille van corona getwijfeld had naar Rome te komen, maar dat hij dit omwille van zijn lange vriendschap met Sant’Egidio toch had gedaan. En hij citeerde Japanse poëzie om zijn boodschap kracht bij te zetten.

“Een Japanse dichter, Akito Shima, had gedreven door honger, overvallen gepleegd en gemoord”, vertelde Minegishi. “Hij werd gearresteerd en ter dood veroordeeld. In de dodencel schreef hij een gedicht.”

‘Hier, in de dodencel, mijn handen. De handen die mensen wurgden tot ze stierven, nu maken ze composities met bloemen’.

Goed en kwaad

“Dit gedicht maakt duidelijk dat er in dezelfde persoon zowel goed als kwaad kan zijn”, legde de zenboeddhist uit. “Woorden uit onze mond kunnen anderen pijn doen, starend met onze ogen kunnen we iemand diep beledigen. Het is de verantwoordelijkheid van ons geweten om telkens weer te beslissen of we van onze woorden en daden wapens maken of niet.”

En de zenboeddhist besloot met een ander prachtig gedicht:

‘Ik zit in de dodencel, dorst naar liefde. Ik heb snoep dat iemand me gaf. Ik gooi de snoepjes op de grond, wachtend tot de mieren komen.’

Een beeldverslag van de bijeenkomst in Rome (klik op de witte pijltjes):