Na de restauratie van de Notre-Dame in Parijs is in maart begonnen met belangrijke werkzaamheden aan de kathedrale basiliek van Saint-Denis, een voorstad van Parijs. Deze historische plek, bekend als de begraafplaats van Franse koningen, ondergaat een grootschalige reconstructie.
De focus ligt op de heropbouw van de noordelijke toren van de gevel en de torenspits, die beide in de negentiende eeuw werden verwoest.
Op 14 maart legde de Franse minister van Cultuur, Rachida Dati, samen met de plaatselijke burgemeester en bisschop Étienne Guillet van Saint-Denis symbolisch de eerste steen voor de heropbouw. Hoewel het project de afgelopen veertig jaar meerdere keren werd overwogen, werd de uitvoering steeds uitgesteld – tot nu.
“Belofte ingelost na 180 jaar”, kopte de gemeente Saint-Denis op zijn officiële website. De heropbouw zal naar verwachting tot 2029 duren.
“Waarom zouden we blij moeten zijn met deze heropbouw?”, zo vroeg bisschop Guillet zich af tijdens zijn toespraak op 14 maart. “Omdat de torenspitsen van onze basilieken en kathedralen sinds de middeleeuwen ons laten verwonderen over het werk van de mens, zijn vernuft en de schoonheid van wat hij weet te bouwen.”
Hij voegde eraan toe: “Voor ons gelovigen betekent omhoog kijken naar de hemel en bidden niet dat we het gewone leven met zijn moeilijkheden en verplichtingen ontvluchten. Integendeel, door naar de hemel en naar God te kijken, putten we innerlijke kracht en vinden we een reden om ons in te zetten voor onze broeders en zusters.”
De basiliek, ten noorden van Parijs en dicht bij het Olympisch Dorp voor de Zomerspelen van 2024, werd gebouwd op het graf van Sint-Dionysius, een missionaris-bisschop die rond het jaar 250 werd onthoofd in Lutetia, het huidige Parijs. De eerste kerk op deze plek dateert waarschijnlijk uit de vijfde eeuw, terwijl de huidige basiliek in de twaalfde eeuw werd opgetrokken als een gotisch meesterwerk.
“De koningen en koninginnen van Frankrijk plaatsten zich onder de bescherming van Sint-Dionysius, in de hoop op eeuwige verlossing”, aldus de officiële website van de basiliek, die verwijst naar de wens van tientallen Franse monarchen om daar begraven te worden.
Vandaag de dag is de basiliek een belangrijke toeristische trekpleister, met 70 prachtig gebeeldhouwde grafmonumenten van 43 koningen en 32 koninginnen, evenals andere prominente figuren uit de Franse monarchie, die er van de middeleeuwen tot de negentiende eeuw werden begraven.
Maar de geschiedenis heeft ook haar sporen nagelaten op de kerk. Tijdens de Franse Revolutie aan het einde van de achttiende eeuw werd de basiliek omgevormd tot een theater en een opslagplaats voor graan en meel. Later, in 1837, werd de torenspits van de noordelijke toren door de bliksem getroffen en beschadigd. In 1845 werd de toren verder verzwakt door een tornado, waarna hij in 1846, na enkele mislukte reparatiepogingen, werd afgebroken.
Sinds 1966 heeft de basiliek de status van kathedraal, toen paus Paulus VI het bisdom Seine-Saint-Denis oprichtte. Destijds werd de regio Parijs bestuurlijk heringedeeld en ontstonden nieuwe departementen. Saint-Denis stond destijds bekend als een communistisch bolwerk, bewoond door veel arbeiders. Traditioneel werd de Kerk er geassocieerd met de rijke bourgeoisie van de heersende klasse.
“Dit is het begin van een collectief avontuur: een iconisch monument nieuw leven inblazen”
Tweet dit!
Vandaag de dag wordt Saint-Denis nog steeds gekenmerkt door de hoge bevolkingsdichtheid en armoede, evenals de diversiteit aan afkomst van zijn inwoners, die meer dan 130 verschillende nationaliteiten vertegenwoordigen. Veel van hen komen uit Noord-Afrikaanse landen die tot de jaren vijftig deel uitmaakten van het Franse koloniale rijk. Onder hen bevindt zich een bijzonder groot aantal moslims, die in sommige wijken de meerderheid vormen.
In dit kader ziet burgemeester Mathieu Hanotin de restauratie als een project dat mensen samenbrengt en het lokale erfgoed in de schijnwerpers zet.
“Dit is het begin van een collectief avontuur, gedreven door een sterke ambitie: een iconisch monument nieuw leven inblazen en ons erfgoed doorgeven aan toekomstige generaties”, zo schreef hij op LinkedIn. “De heropbouw van de torenspits van Saint-Denis is een bevestiging dat erfgoed en cultuur een essentiële plaats innemen in een arbeidersstad.”
Bij zijn streven kan de burgemeester rekenen op de steun van de nieuwe bisschop, die op 16 februari werd geïnstalleerd in de iconische basiliek. Met zijn 48 jaar is bisschop Guillet de jongste bisschop van Frankrijk en heeft hij ruime ervaring met jongeren in dichtbevolkte wijken met lage inkomens.
Gedurende ongeveer tien jaar was hij pastoor in Trappes, ten zuiden van Parijs, waar meer moslims dan christenen wonen. “Priester zijn betekent ook vriend zijn van niet-christenen”, vertelde hij aan lokale media, waarbij hij benadrukte dat in Trappes “een overweldigende meerderheid van de bewoners gelovig was”.
Op 14 maart vierde bisschop Guillet een speciale Mis in een kleine kerk naast de basiliek van Saint-Denis, waarin gebeden werd voor de architecten, ambachtslieden en kunstenaars die aan de heropbouw zullen werken.
Bovenop de basiliek zegende hij de eerste steen van het bouwproject. “Deze torenspits zal een uitnodiging zijn om omhoog te kijken en nieuwe energie op te doen”, zei hij in zijn toespraak. “Deze spirituele verheffing, die het diepste van elk mens raakt, is goed nieuws!”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
