Met ruim zevenhonderdduizend verkochte exemplaren is Knielen op een bed violen van Jan Siebelink de best verkochte naoorlogse Nederlandse roman.
Of iedereen het boek ook uitgelezen heeft, is de vraag, want het noodlotsdrama is veelal donker en beschrijft hoe gelovig gezinsman en bloementeler Hans Sievez in de ban raakt van een religieuze sekte.
De film begint in 1928. Het dan nog kleine jongetje Hans wordt door zijn strenggelovige vader meegenomen naar een orthodox-protestantse kerkdienst in de open lucht.
Er volgt een sprong in de tijd. Het is 1949. Hans is gelukkig getrouwd met Margje en een liefdevolle vader voor hun zoon Ruben. Hans en Margje werken hard op hun kwekerij en gaan op zondag trouw naar de kerk.
Vanuit het niets verschijnt opeens de manipulatieve prediker en bijbelcolporteur Jozef Mieras ten tonele. “Ben je gelukkig Hans?”, vraagt Mieras plompverloren en hij verkoopt hem extreemchristelijke boeken.
“De strijd tot het einde is zwaar en moet dat ook zijn”, leest Hans wanneer hij zich terugtrekt in zijn kassen. Keer op keer verschijnt Mieras op zijn pad.
Hans gaat gebukt onder de opvoeding en mysterieuze dood van zijn vader. Wanneer Margje een miskraam krijgt en hij ook nog een visioen ondergaat vol spreeuwen en wit licht is Hans ervan overtuigd dat hij gestraft wordt.
Hij wordt toegelaten tot de sekte van mannenbroeders die donderpreken vol hel en verdoemenis op hem afvuren. God kan hun niet wraakzuchtig genoeg zijn. Hans raakt in de ban, waardoor hij zijn gezinsleven en bedrijf aan het wankelen brengt.
De enige stabiele factor in zijn leven is zijn vrouw Margje: liefdevol en nuchter. “Gooi die boeken weg. We leven niet meer in de Middeleeuwen”, zo vraagt ze tevergeefs. Een schrijnend einde is onvermijdelijk.
Toch is Knielen op een bed violen, veel meer dan een verhaal over religieus fanatisme, een intense liefdesgeschiedenis. Dit onderstreept ook Siebelink: “Het is geen afrekening. Ik heb het zonder wrok geschreven.”
Enkele bombastische elementen daargelaten (terugkerende afbeeldingen van gravures vol zondaars bijvoorbeeld) heeft regisseur Ben Sombogaart het complexe verhaal ingetogen verfilmd. Grote hulde ook aan de acteurs. Knielen op een bed violen toont de gevaren van het extreme, maar is bovenal een respectabel verhaal over onvoorwaardelijke liefde.
Film: Knielen op een bed violen (2016), Nederland, 122 min. Regie: Ben Sombogaart, met o.a. Barry Atsma, Noortje Herlaar en Marcel Hensema.
KN Kijkwijzer
Vanaf 12 jaar / angst
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
