Tijdens de algemene audiëntie van 14 december sprak paus Franciscus over een laatste essentieel onderdeel van het onderscheidingsproces: waakzaam zijn.

Ik denk dat het op dit punt nodig is stil te staan bij nog een essentieel onderdeel van de onderscheiding. Namelijk een houding van waakzaamheid, opdat al het werk dat is verricht om de goede beslissing te nemen niet verloren gaat.

We hebben aan onderscheiding gedaan en een beslissing genomen. Alles is goed, maar is het zaak waakzaam te blijven. Want het risico bestaat dat de Boze alles kan verpesten, waardoor we terug bij af zijn en zelfs nog slechter dan daarvoor. En dit gebeurt, daarom moeten we voorzichtig en waakzaam zijn.

Niet in slaap vallen

Jezus hamert er in zijn verkondiging vaak op dat een goede leerling waakzaam is, niet in slaap valt, niet overmoedig wordt als het goed gaat, maar alert blijft en klaar staat om zijn plicht te doen. Waakzaam zijn dus, ons hart bewaken en begrijpen wat er van binnen gebeurt.

Dat is de houding van christenen die wachten op de uiteindelijke komst van de Heer. Maar we kunnen die ook zien als een houding die we in ons alledaagse leven moeten aannemen. Zodat onze goede keuzes, soms na veel onderscheiding, op een volhardende en consequente manier vrucht kunnen dragen.

Als waakzaamheid ontbreekt, is het risico, zoals gezegd, zeer groot dat alles verloren gaat. Dit is geen gevaar van een psychologische orde, maar van een geestelijke orde, een echte strik van de duivel. Die is juist in afwachting van het moment dat we te zeker van onszelf zijn. We moeten altijd ons hart bewaken en ons niet laten afleiden.

Zo vaak horen we mensen zeggen: “Vroeger was ik slecht, maar nu ben ik bekeerd, en nu is mijn hart dankzij God op orde.” Maar als we teveel op onszelf vertrouwen en niet op Gods genade, dan vindt de duivel de deur naar ons hart open. Dan neemt hij er bezit van. Maar merk je dit dan niet? Nee, want de duivel is beleefd en doet zich voor als een groot heer. Hij komt binnen in ons hart om te vertrekken met de buit. Het is noodzakelijk om ons hart te beschermen tegen de misleiding van de slinkse duivel.

Teken van wijsheid

Zo vaak verliezen we, worden we verslagen in gevechten, vanwege dit gebrek aan waakzaamheid. Zo vaak heeft de Heer misschien zoveel genaden gegeven en uiteindelijk zijn we niet in staat om in deze genade te volharden en verliezen we alles, omdat het ons aan waakzaamheid ontbreekt: we hebben de deuren van ons hart niet bewaakt. En dan worden we bedrogen door iemand die komt en gaat: de duivel heeft je te pakken.

Het is niet voldoende om een goed onderscheid te maken en een goede keuze te maken. We moeten waakzaam blijven, de genade die God ons gegeven heeft bewaken, je hart bewaken. Als ik vandaag aan ieder van ons en ook aan mezelf zou vragen: “Wat gaat er om in je hart?”, dan kunnen we misschien een of twee dingen noemen, maar lang niet alles. Maar let op je hart, want waakzaamheid is een teken van wijsheid, het is vooral een teken van nederigheid. Wij zijn bang om te vallen, en nederigheid is de hoogste weg van het christelijk leven. (Vertaling Susanne Kurstjens)